De schreeuw is een verdienmodel geworden

Nu viel het niet meer te negeren, schreef de Vlaamse krant De Morgen woensdag bij een inktzwarte voorpagina. 'Racisme zonder schaamte', luidde de paginabrede kop. Het dodelijke ongeluk van de 15-jarige Vlaming Ramzi Kaddouri tijdens zijn vakantie in Marokko had op de Facebookpagina van de extreem-rechtse Vlaamse Verdedigings Liga tot tientallen racistische reacties geleid.

Als Nederlander ben je er misschien nog niet aan gewend, maar je kent de taal van de haat. In Vlaanderen schrikken ze er nog van, en dat heeft iets naïefs.

Hoe ziek sommige reacties (die ik niet zal herhalen) ook, ik keek er niet van op. Sociale media zijn nu eenmaal rechts. Natuurlijk: Facebook, Twitter en Instagram zijn ook het platform voor geinige kattenfilmpjes en uw restaurantmaaltijd ('#heerlijkgenieten'), maar ze vormen daarnaast een twaalfvingerig afvoerkanaal voor de onderbuik. Uit de dunne darm ontsnappen onwelriekende geuren, het baggert soms van de drek.

Met eigen ogen zie je dat 'sociale media' een gezicht geven aan de voorheen verborgen boze, bange, blanke burger op de rechterzijde van de tweezitsbank.

Rechts rukt op. Augustus 2014: 'Rechts-extremisten steeds actiever op social media'. De Duitse organisatie jugendschutz.net concludeerde dat sociale media het belangrijkste middel zijn voor rechts-extremisten om jongeren te bereiken.

Vorige maand: 'Facebook sluit rechts-nationalistische Facebookpagina Nederland mijn vaderland', net als drie andere rechts-extreme pagina's die samen goed waren voor 200 duizend likes.

Nooit lees je dat een links-extremistische pagina is gesloten - bestaan ze eigenlijk wel?

Links trekt zich terug. Vorig jaar Diederik Samsom, onlangs Femke Halsema, die op ietwat theatrale wijze Twitter verliet. Klaar met alle '(anonieme) schreeuwers, bullies en andere griezels'.

Het is de rechtse kerk waar hogepriesters verdronken vluchtelingen omdopen tot 'dobbernegers'.

Wie op sociale media het hardste brult, wordt het snelst gezien, geretweet en geliked. Gefundenes fressen voor de 'oude' media ( 'Drie maal de Volkskrant'!), die nu vanaf het bureau zomaar ineens voeling menen te hebben met de straat. Je kunt die straat wel op, maar daar hoor je ze niet eens. Sterrenwachters doen op radio en tv nu dagelijks verslag van de jongste komeetinslagjes uit een parallel universum.

Het is huiskamersociologie, maar ik heb stellig de indruk dat sommige inmiddels vertrouwde gezichten in praatprogramma's en opinierubrieken van zogeheten rechtse snit hun verschijnen in de reguliere media mede te danken hebben aan het geborrel op social media. Op afroep vinden ze desgewenst elke gebeurtenis of ontwikkeling een schande. Zo voeden zij het verlangen naar #ophef dat elk medium kenmerkt. 'Klikhits' moeten we hebben, dan zullen we ze krijgen ook.

Niets tegen rechts trouwens: weinig is zo vermakelijk als het klassiek rechtse geluid, bij voorkeur bij een knisperend haardvuurtje.

De schreeuw is een verdienmodel geworden. Jammer dat de schaamte zo slecht bij stem is.