De onmogelijke spagaat van de PvdA

Zouden de kandidaat-lijsttrekkers voor de PvdA Matthijs van Muijen,Peter van Heemst, Bert Cremers en Dominic Schrijer pijn in hun kruishebben? Het moet haast wel, want ze liggen al anderhalve maand in eenonmogelijke spagaat tussen hun partijleden en de potentiële kiezers.

De 2200 leden van de Rotterdamse PvdA mogen hen op 14 oktober uit hunlijden verlossen. Een van de vier wordt de nieuwe lijsttrekker. En die moetdan bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2006 proberen om zetelsterug te snoepen die in 2002 verloren gingen aan Leefbaar Rotterdam.

De nieuwe lijsttrekker moet nu eerst de leden en dan de kiezers gaanovertuigen. En dat is, vooral in Rotterdam, een lastige combinatie. Wantvoor een goed verkiezingsresultaat moeten de teleurgestelde kiezers wordenteruggewonnen, bijvoorbeeld in Pendrecht. En die denken héél anders overde zaken dan veel partijleden. Vandaar die spagaat; hoe de partij tebehagen zonder de hoon van de kiezers over je heen te krijgen?

Rotterdam wordt dé test voor de positie van de PvdA als geheel. Het'verlies' van het rode bolwerk Rotterdam aan Fortuyn-desociaal-democraten belandden voor het eerst sinds de oorlog in de oppositie- was een mokerslag. In Rotterdam werd de PvdA van Kok en Melkert'ontmaskerd' als ouderwets en incapabel om de werkelijke problemen onderogen te zien en het hoofd te bieden. Hier moet de PvdA van Bos laten ziendat de les is geleerd. Of die analyse nu juist is of niet, dát is hetkader waarbinnen de uitslag geduid gaat worden.

De kandidaat-lijsttrekkers zijn voorzichtig. En ze lijken toch al zo opelkaar: man, blank, allemaal héél begaan met veiligheid, de een nog'realistischer' dan de ander, en ze staan allemaal 'tussen de mensen'.

Bij het voorlaatste debat nam de presentator zich voor de verschillente benadrukken. Nou, dat lukte niet. Neem deze uitwisseling. Matthijs vanMuijen gebruikt in een betoog over kansen voor jongeren de woorden 'jong,kleurrijk en dynamisch'. Schrijer: 'Jong, kleurrijk en dynamisch: dat hebik zelf verzonnen maar Matthijs mocht het gebruiken.' Van Heemst: 'Hijheeft op mijn briefje staan kijken!'

Verschillen zijn er natuurlijk wel degelijk, zeker tussen debelangrijkste kandidaten Van Heemst en Schrijer. Schrijer heeft zijn sporenverdiend als bestuurder in Charlois. Hij bond de strijd aan met dehuisjesmelkers, zorgde dat ook bewoners in de Millinxbuurt weer eenhypotheek konden krijgen en zwengelde discussies aan over de spreiding vande kansarmen en een verbod op hoofddoekjes.

Het leverde hem bij zijn kandidaatstelling de enthousiaste en onwelkomesteun op van de Nieuwrechts-voorman Michiel Smit. Twijfelende PvdA-ledenwisten het nu zeker: Schrijer is te rechts.

Peter van Heemst, veertien jaar Kamerlid, lijkt beter te liggen bij hetpartijkader. Enerzijds is hij in Rotterdam geloofwaardig, omdat hij allanger serieus met veiligheid bezig is-de wet Victor/Victoria, diedichtspijkeren van dealerpanden mogelijk maakte, was tien jaar terug al vanzijn hand. Tegelijk speelt hij in op traditionele gevoeligheden. In heteerdergenoemde debat oogstte hij applaus met zijn opmerking dat preventieffouilleren vooral 'zonder aanziens des persoons' moest gebeuren. Deaanwezige partijleden waren blij met deze aandacht voor het gevaar vandiscriminatie.

Maar met dat verhaal moet je vooral níet Pendrecht ingaan. Daar willenze graag dat iedereen onder de veertig elke dag wordt gefouilleerd. En alsin Pendrecht iedereen onder de veertig toevallig een kleurtje heeft-nou,jammer.

Het maakt het dilemma alleen maar groter. De communis opinio is nu datSchrijer de ideale 'externe kandidaat' is die ook de kiezers in Pendrechtkan overtuigen. Maar dan moet hij wel eerst langs Van Heemst, die dehoogste ogen gooit als 'interne kandidaat'.