De meeste Zweden vinden het nationale songfestival veel belangrijker dan het Eurovisie Songfestival

Waar lopen de correspondenten van de Volkskrant tegenaan in hun dagelijkse leven? Vandaag: Jeroen Visser ziet in Zweden waarom het land zo vaak goed scoort op Eurovisie Songfestival.

Als je in het land van Abba gaat wonen weet je: op een gegeven moment sta te juichen voor het Songfestival. Björn en co braken in 1974 door toen ze met Waterloo het Eurovisie Songfestival wonnen. Ze droegen die fantastische laarzen die nu in het Abba-museum in Stockholm staan. Sindsdien won Zweden nog vijf keer en streed het nog vaker mee om de eindoverwinning. Het moet eigenlijk gek lopen wil het Scandinavische land niet in de top-5 eindigen.

Sinds kort weet ik waarom.

Het begon met gezoem op het schoolplein. Ouders die vroegen: ‘Waar ga jij kijken?’ Een ander die vertelde dat zijn kinderen hun favoriete nummer vooraf al hadden uitgekozen. Wie dan nog niet wist dat het eraan zat te komen, zag het wel op een van de reclameposters waarop het festival werd aangekondigd.

Voor de duidelijkheid: dit gaat dus niet over het Eurovisie Songfestival. De Zweden hebben hun eigen, veel grotere songfestival, dat geldt als voorselectie voor de Europese editie. De winnaar mag Zweden daar vertegenwoordigen.

Melodifestivalen, sinds 1959 georganiseerd, is voor de meeste Zweden belangrijker dan het echte Songfestival. Het bevat zes, ja zes, selectieronden die allemaal live op televisie worden uitgezonden, steeds vanuit een andere stad. De organisator is de publieke omroep, de SVT. Een jury kiest de 28 acts uit duizenden inzendingen van bekende en onbekende muzikanten.

Na vier voorrondes volgen halve finales en de finale in Stockholm. De arena’s in Göteborg en Malmö zitten bomvol en zelfs voor de repetities in de middag worden kaartjes verkocht. Dat is nog eens andere koek dan in Nederland, waar de de verantwoordelijke omroep intern de vertegenwoordiger voor het Eurovisie Songfestival kiest.

U moet weten: ik ben geen liefhebber. Mijn muzieksmaak beperkt zich tot ietwat depressieve liedjes van singer-songwriters en dat is in de regel nou niet echt songfestivalmateriaal. Maar wil je in Zweden integreren, dan moet je wel. En dus zat ook ik afgelopen zaterdag voor het scherm.

Toegegeven, het was een spektakel. De uitzending in concerthal Scandinavium in Göteborg, bomvol met twaalfduizend toeschouwers, begon met een speciaal voor het festival geschreven lied waarbij acrobaten boven het publiek zwaaiden en vuurspuwers tussen het publiek stonden.

Het viel op hoe divers de artiesten waren. Van zingende Sami-herder Jon Henrik Fjällgren, die als hij niet zingt in Noord-Zweden voor zijn kudde rendieren zorgt, tot de cabareteske 70’ers Eva Rydberg en Ewa Roos met het Zweedstalige lied Leve het leven.

Wat nog het meeste opviel was dat alle nummers, ook Leve het leven, hitpotentie hadden. Melodifestivalen is daarmee ondanks zijn oubollige naam ook een bevestiging van de kwaliteit van de Zweedse muziekscene, die na Abba en Dr. Alban veel goede dj’s (Avicii) en producers voortbracht, onder wie Max Martin, de man achter ...Baby One More Time (Britney Spears) en I Want It That Way (Backstreet Boys).

Hoogtepunt in deze mini-integratiecursus op televisie was het optreden van Elov & Beny, die rappend en zingend een ode brachten aan het platteland en de Epa-tractor, een aangepaste auto zonder achterbank die maximaal 30 kilometer per uur mag en die in Zweden bijzonder populair is, omdat je er met 15 jaar al in mag.

Na even googelen leerde ik dat de Zweedse hitlijsten momenteel gedomineerd worden door deze plattelandspop – Epadunk – die vooral gaat over alcohol, seks en het eten van hotdogs (met gedroogde uitjes). Het liedje van Elov & Beny ging ook over hotdogs, maar was verder een beetje opgekuist. Het blijft een familie-uitzending.

Terug op het schoolplein maandag kon ik erover meepraten alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Toen ik terug naar huis liep merkte ik dat ik het refrein van een van de liedjes, Diamonds, aan het neuriën was. Ik vrees dat er geen weg meer terug is.