De man die de val van de peso moet stuiten

Terwijl Argentinië naar adem hapt na de zwaarste val van de peso in ruim tien jaar, is een wetenschapper met rockabilly-bakkebaarden en een afkeer van zakenkostuums uitgegroeid tot het gezicht van de nieuwste Argentijnse valutacrisis. De koerswijzigingen van Axel Kicillof (42), Argentiniës kwikzilverachtige minister van Economische Zaken, hebben de afgelopen week schokgolven teweeggebracht op 's werelds financiële markten.

Kicillof oefent steeds meer invloed uit op sleuteldossiers van de Argentijnse politiek, zoals de Argentijnse olie-industrie, de pogingen van de regering om kapitaalvlucht tegen te gaan en het verbeteren van de betrekkingen met 's lands vele internationale schuldeisers. Zo spring hij in het gat dat president Cristina Fernández de Kirchner laat vallen, die sinds haar operatie in oktober - vanwege een bloedprop bij haar hersenen - grotendeels uit de openbaarheid is gebleven.

De opkomst van Kicillof, groot geworden in de academische wereld met een marxistische lezing van het werk van de Britse econoom John Maynard Keynes, past bij de pogingen van de Argentijnse overheid om meer greep te krijgen op de economie in tijden van tragere groei en de pan uitrijzende inflatie. 'Hij is de krachtigste minister van Economie die Argentinië in tien jaar tijd heeft gehad', zegt zijn biograaf Ezequiel Burgo. 'Hij is confrontatiebelust, naar buiten toe vol zelfvertrouwen en maakt op sommigen een arrogante indruk, wat hem natuurlijk doet opvallen in deze tijden.'

Voordat hij president Kirchner begon te adviseren over economische zaken doceerde Kicillof economie aan de universiteit van Buenos Aires. Zijn ster rees toen hij in 2012 als onderminister de nationalisatie van YPF leidde, het Argentijnse oliebedrijf dat sinds 1999 in handen was geweest van de Spaanse energiereus Repsol.

Kicillof is de omstreden nationalisatie altijd blijven verdedigen. Hij laakt het beleid van zijn voorgangers in de jaren negentig, die de peso aan de dollar koppelden en staatseigendommen verkochten. Over Argentiniës aanbod om Repsol een schadevergoeding te geven voor het verlies van YPF, zei Kicillof in november dat zijn voorgangers met hun beslissingen het fundament hadden gelegd 'voor het plunderen van onze bedrijven'.

Sinds zijn promotie tot minister leidt Kicillof het leven van een beroemdheid. Paparazzi schaduwen hem in Parque Chas, de middenklassebuurt in Buenos Aires waar hij woont, terwijl een roddelblad zijn relatief sobere levensstijl beschreef. Kicillofs soberheid zou volgens het blad blijken uit zijn kleine Renault uit 2008 en zijn besluit om geen lijfwachten mee te nemen op vakantie met zijn vrouw - een hoogleraar letterkunde - en hun twee kleine kinderen.

Bakkebaarden

Een columnist ging ertoe over een psychologische analyse te geven van Kicillofs bakkebaarden. Passen die in de anti-autoritaire rock 'n' rolltraditie?, vroeg de columnist zich af. Of hoort de wangbeharing eerder bij de stijl van Argentiniës 19de-eeuwse leiders, die mannelijkheid en macht wilden uitstralen?

Kicillof heeft een fijne neus voor botsingen met zijn critici. In een zondag gepubliceerd interview met de regeringsgezinde krant Página 12 waarschuwde hij voor 'desinformatie'-campagnes op sociale media, die het financiële systeem van Argentinië zouden kunnen ondermijnen. 'Economische verschijnselen kunnen als tovenarij werken', zei hij, verwijzend naar de omstandigheden rondom bankstormlopen. 'Het zijn zichzelf waarmakende voorspellingen, resultaten van ongegrond kuddegedrag.'

Kicillof, zoon van een psychiater en een psycholoog, beschuldigde zijn opponenten van het opwekken van een 'psychose' - en dat in een land waar freudiaanse therapieën en zwartgalligheid wijdverbreid zijn.

Kicillof groeide op in Recoleta, een chique buurt in Buenos Aires, als kind van ouders uit de middenklasse die hun zoon aanspoorden tot intellectuele prestaties. Zijn vader pleegde zelfmoord toen Kicillof 22 was; zijn moeder groeide uit tot een vooraanstaand psycholoog.

Voor hij doordrong tot de Argentijnse politiek werd Kicillof berucht als leider van een driftig tegen de gevestigde orde aan schoppende studentenorganisatie in Buenos-Aires. Daar haalde hij zijn doctorstitel en keerde hij zich in zijn colleges tegen neoklassieke economische theorieën.

In sommige bedrijfstakken verwierf Kicillof zich de reputatie een obsessie voor cijfers te hebben. Onder oliebonzen kreeg hij de bijnaam Excel, te danken aan zijn vele verzoeken om spreadsheets met details over oliebronnen, investeringen en productiecijfers. Hoewel tegenstanders van Kirchner hem soms bekritiseren om zijn linkse opvattingen, staat Kicillof tegelijkertijd aan de basis van een ommezwaai in het regeringsbeleid. De regering-Kirchner probeert weer toegang te krijgen tot de mondiale financiële markten, na het Argentijnse bankroet tijdens de diepe crisis van 2002.

Met Kicillof aan het roer op Economische Zaken is Argentinië begonnen aan onderhandelingen met Repsol over een schadevergoeding voor de nationalisatie van YPF. Oook probeert Argentinië vrede te sluiten met het Internationaal Monetair Fonds, dat het land vorig jaar een schrobbering gaf vanwege geflatteerde inflatiecijfers. Volgende maand, zegt de regering, komen er herziene inflatiecijfers.

In een poging een lening van 3 miljard dollar te krijgen bij de Wereldbank heeft Argentinië schikkingen getroffen met vijf bedrijven die in totaal 650 miljoen dollar schadevergoeding van de regering eisten. Kicillof reisde naar Frankrijk om met schuldeisers te praten over terugbetaling van de Argentijnse schulden, die naar schatting 10 miljard dollar bedragen.

Maar de kritiek op Kicillof groeit. Tegenstanders vinden dat een deel van de problemen die hij nu probeert op te lossen door hemzelf veroorzaakt zijn. Alfonso Prat-Gay, voormalig president van de centrale bank, heeft Kicillofs politieke manoeuvres een schandaal genoemd. Vooral zijn beslissing de peso te devalueren moet het ontgelden. 'Je lost niets op met een devaluatie, daar heb je een geloofwaardig economisch program voor nodig', meent Prat-Gay.

Sommige critici vrezen dat het ministerschap hem boven de pet gaat. Onder hen is de 68-jarige Héctor Zumárraga, een arbeidsrechtadvocaat. Zumárraga: 'Hij is niet opgewassen tegen de baan. Hij begrijpt niet dat het onvoldoende is om alleen economische theorieën te kennen, en daarvan zien we nu het bewijs.'

undefined