De lijven springen en zwalken maar 'Zofía' is ook subtiel

amsterdam ‘Am I something?’ Het is een wanhopige, bijna pathetische vraag die een danser zich aan het begin van Zofía stelt en die de rest van deze nieuwe productie van T.r.a.s.h. als een schaduw volgt. Het antwoord is heftig, maar niet zo heftig als de heilige Sofia van Rome. Die zette haar persoonlijke stempel op het universele geploeter naar betekenisgeving door haar dochters op te geven als martelaars voor het christendom. Later werd ze de naamdraagster van de Bulgaarse hoofdstad, lang een Oostblokland waar het individu op gespannen voet met het collectief stond.

Om een balans tussen het eigene en het gedeelde te vinden, waaien in Zofía muziek, tekst en dans alle kanten op. Ingeklemd tussen naargeestige betonnen zuilen is met name de zang inhoudelijk zeer bepalend. Componist Arthur van der Kuip heeft zich laten inspireren door koralen en keelzang, maar ook traditionele Bulgaarse folklore en Marokkaanse muziek. Wat al die klanken bindt, is een hang naar saamhorigheid. De zeer eigenzinnige dansers gaan er nu eens in mee, dan weer radicaal tegenin.

De bewegingstaal is nog altijd zeer fysiek en ongepolijst; geen dansgroep waar lijven zo wild en schijnbaar ongecontroleerd springen, vallen en zwalken. Maar choreograaf Kristel van Issum heeft godzijdank wel meer gelaagdheid aangebracht. De geijkte solistische dansuitbarstingen krijgen nu tegenkleur in strak ensemblewerk, goed geacteerde theatrale scènes en subtiele rustmomenten.

Zofía is, hoewel nog te uitgesponnen, een fascinerende caleidoscoop aan indrukken, waarbij elke suggestie van samenhang het volgende moment alweer aan gruzelementen ligt en ook individuele verhalen niet verder komen dan flarden en altijd meer nachtmerrie dan droom blijken.