DE KIST
Het lijk kwam voorbij op de luchthaven in een langwerpige flight case, zo een waarin muziekgroepjes hun geluidsapparatuur vervoeren. De vriendin van de verongelukte vakantieganger zat naast me in het vliegtuig, in tranen, een stapeltje vrachtbrieven in haar hand....
Het was geen gezellige vlucht en dit wordt geen gezellig stukje. Het is ook geen onderwerp waarmee luchtvaartmaatschappijen lekker uitpakken in hun inflight magazines, maar het kan gebeuren dat er in het vliegtuig naar of van uw vakantiebestemming een dode meevliegt.
Schiphol houdt er geen cijfers van bij en de KLM geeft ze niet, maar volgens Herman is het ongeveer dagelijks werk op de luchthaven. Het klinkt oneerbiedig - zeggen drie woordvoerders van drie maatschappijen alsof ze zich moeten excuseren - het klinkt oneerbiedig, maar een stoffelijk overschot wordt behandeld als cargo.
Dat die ene kist onbedekt het (buitenlandse) toestel (ook een kist, in luchtvaartjargon) inging, had misschien niet gemogen. 'Meestal gaat er canvas of zo overheen, zodat het niet meteen duidelijk is dat het gaat om een doodskist', legt de KLM haar procedure uit, een uitgewerkte versie van de internationale richtlijnen. Dat wekt maar onrust onder de passagiers. 'Het stoffelijk overschot gaat in een speciaal gesoldeerde binnendoos van lood of zink en die gaat weer in een houten kist.' Sommige landen eisen dat het lichaam wordt gebalsemd, om snel bederf tegen te gaan.
Ik wist dat er in de flight case op de bagageband een houten kist zat die 's nachts inderhaast in elkaar was geflanst. In de stad van vertrek was zo gauw geen kist voorhanden die voldeed aan de praktische en piëteitsvolle normen van het internationale luchtverkeer, en: die groot genoeg was. Daar schoof ie heen, de kofferruimte in.
Bij de KLM worden stoffelijk overschotten nooit opgeborgen tussen koffers of andere goederen. 'Ze komen in een apart deel van de vrachtcabine. Het kan wel gebeuren dat er meerdere stoffelijk overschotten in die ruimte komen.'
Geen kisten tussen de koffers. 'Oh nee? In de vertrekhal niet nee, maar wat denk je, in het vliegtuig. . .' Voor de KLM kan hij niet spreken, en sommige andere maatschappijen ook daargelaten, maar maak Herman niks wijs over de praktijk op Schiphol, hij werkt op de cargo-afdeling van een buitenlandse luchtvaartmaatschap-pij. 'Ze worden meestal in de bulk geladen. Dat is een ruimte achterin het vliegtuig waar geen grote containers staan maar meer de losse spullen, ook de koffers.'
En het canvas omhulsel? 'Normaal gaat er een jute zak om. Stel, je staat te wachten om op vakantie te gaan en je ziet een stoffelijk overschot voorbijkomen. Lijkt me voor mezelf ook niet echt prettig.' Er zijn natuurlijk restricties. 'Honden en katten kunnen normaal mee als vracht. Dat mag niet als er al een stoffelijk overschot in zo'n ruimte staat. Die dieren schijnen blijkbaar toch iets te ruiken, ondanks de luchtdichte verpakking.'
Nell Westerlaken