De herinnering aan de brute moorden van Charles Manson (1934-2017) is nooit vervaagd
'Soms lees je weleens over een zinloze moord', schreef Vincent Bugliosi in zijn pakkende standaardwerk Helter Skelter. 'Maar zinloze moorden bestaan niet.' Elke moord heeft een motief, beweert Bugliosi, hoe duister die misschien ook is. 'Misschien bevindt het zich in het onderbewustzijn van de moordenaar. Maar elke moord wordt om een bepaalde reden gepleegd.'
Bugliosi was de openbaar aanklager die in 1970 Charles Manson voorgoed achter de tralies deed belanden. Onder die omstandigheden is Manson afgelopen nacht op 83-jarige leeftijd overleden. Dat is een halve eeuw later nog altijd wereldwijd nieuws. De herinnering aan de brute en schijnbaar zinloze wijze waarop hij en zijn volgelingen moordend door Californië trokken, is nooit vervaagd. Gevangene B-33920 stond symbool voor de ontsporingen van het psychedelische tijdperk op het breukvlak van de jaren zestig en zeventig.
'Dood aan de varkens'
In de zomer van 1969 stuurde Manson drie leden van zijn zogenoemde Manson Family naar de villa van Roman Polanski. Bij afwezigheid van de regisseur werd zijn acht maanden zwangere echtgenote Sharon Tate met ontelbaar veel messteken om het leven gebracht. Vier anderen, min of meer toevallig op dezelfde plek, overkwam hetzelfde lot.
Op de muren was de boodschap 'Dood aan de varkens' achtergelaten, geschreven met het bloed van de slachtoffers. Een andere leus legde een verband met het tijdsgewricht. In 1968 eerder hadden de Beatles hun beroemde White Album uitgebracht. Daarop raast het nummer Helter Skelter in vierenhalve minuut voorbij. Zonder het te beseffen maakte Paul McCartney met Helter Skelter een einde aan alle illusies van liefde en vrede.
San Francisco
Een jaar eerder was Charles Manson aangespoeld in Haight-Ashbury, een wijk in San Francisco die was uitgegroeid tot de bakermat van deze cultuur. De 33-jarige Manson was op dat moment een kruimeldief, product van pleeggezinnen en tuchtscholen. Hij bleek echter over een charisma te beschikken waarvoor met name jonge en onzekere vrouwen gevoelig waren. Het gezelschap trok zich terug uit de stad en vormde de Manson Family. Grootschalig gebruik van drugs, vooral lsd, versterkte het gevoel uniek te zijn en tevens voorbestemd voor grootse dingen.
Charles Manson zocht die aanvankelijk in de muziek. Hij speelde gitaar, schreef liedjes en raakte bevriend met Dennis Wilson, drummer van The Beach Boys. Hun vriendschap leidde tot Never learn not to love, een nummer dat te vinden is op het album 20/20.
Maar de vriendschap en de beloftevolle samenwerking liepen stuk. Daarop kregen de grootste dingen, die Manson zichzelf had toegedicht, hun sinistere wending. De avond na hun bezoek aan de woning van de Polanski's werd het welgestelde echtpaar LaBianca afgeslacht.
Aanvankelijk tastte de politie van Los Angeles in het duister. Vincent Bugliosi moest er aan te pas komen om het verband tussen de ene en de andere moord te leggen. Hij deed dat aan de hand van een eerder gepleegde moord, waarbij 'pig' (Engels voor varken) als merkteken was achtergebleven op een muur. Het verhoor van Susan Atkins, lid van Manson Family en aangehouden voor een ander vergrijp, leidde naar de ranch waar het moorddadige gezelschap van vijf vrouwen en twee mannen onderdak had gevonden.
Helter Skelter
In Helter Skelter legt Bugliosi niet alleen de zoektocht bloot, maar ook de ziel van Charles Manson. Hoogmoed en miskenning vormden het giftige mengsel dat Manson tot wraakzucht dreef. Zijn overtuigingskracht, het vrijgevochten klimaat en overvloedig drugsgebruik veranderden dolende zielen als Susan Atkins, Patricia Krenwinkel en Leslie van Houten in moordwapens.
Hun terdoodveroordeling werd levenslang toen de staat Californië in 1972 een einde maakte aan de doodstraf. Zo nu en dan dook de naam van Charles Manson weer op als herinnering aan de waanzin van toen. Guns N' Roses nam in de jaren negentig een compositie van hem op: Look at your game, girl. En in 2009 zou Manson contact hebben gezocht met producent Phil Spector, maar die samenwerking is nooit van de grond gekomen. Ook Spector zit een gevangenisstraf uit wegens moord.
Twaalf keer diende Charles Manson tevergeefs een gratieverzoek in. De laatste keer, vijf jaar geleden, zou hij na de afwijzing hebben gezegd: 'Ik ben geen gewone gevangene. Ik ben een gevaarlijke man.'