De grote draai van Trump: ‘Uitbraak zal erger worden, draag een mondkapje’

‘Het zal waarschijnlijk, jammer genoeg, erger worden voor het beter wordt’, aldus de president die al maanden wordt bekritiseerd omdat hij de uitbraak in de VS zou bagatelliseren. ‘Dit is iets wat ik normaal gesproken niet graag zeg, maar dit is hoe het is.’

De nuchtere, sobere woorden van Trump over de coronasituatie in Amerika, waar het dodental woensdag steeg tot meer dan 142 duizend, komen een dag nadat de president voor het eerst opriep tot het dragen van een mondkapje. In een tweet, met een foto waarop Trump zich liet zien met een mondkapje, hield de president de 331 miljoen Amerikanen voor dat het ‘patriottisch’ was om een mondkapje om te doen. Sinds het begin van de uitbraak weigerde hij om het goede voorbeeld te geven. Ook veel van zijn aanhangers, van Texas tot Florida, weigeren resoluut een mondkapje om te doen.

Tijdens zijn eerste coronabriefing sinds april, toen het aantal besmettingen in de VS op een miljoen stond tegenover 3,9 miljoen nu, hamerde Trump erop dat het dragen van een mondkapje belangrijk was om de besmettingsgolf te stoppen. Hij zei zelfs dat mondkapjes effectief zijn in de strijd tegen het virus, iets wat hij eerder steeds betwijfelde. ‘Wij vragen iedereen om een mondkapje te dragen als je niet in staat bent om afstand te houden’, aldus de president . ‘Zorg dat je een mondkapje hebt. Of je ze nu leuk of niet leuk vindt, ze zijn van invloed. Ze zullen een effect hebben.’

‘Hij wordt wakker’

Trump beloofde ook dat hij voortaan zelf een mondkapje zal dragen. ‘Met alle plezier’, aldus de president. ‘Alles wat helpt, is goed.’ Trumps was nog niet afgelopen, of hij werd al fel bekritiseerd door de Democraten. Nancy Pelosi, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, viel de president aan omdat hij zo laat heeft ingezien hoe ernstig de uitbraak in de VS is. ‘Dit is het Trump-virus’, aldus Pelosi, een van de grootste tegenstanders van Trump in Washington. ‘Dit is geen hoax', doelend op eerdere, omstreden opmerkingen van de president dat het virus nep is. ‘In de zesde maand wordt hij eindelijk wakker', twitterde senator Tim Kaine, vicepresidentskandidaat van Hillary Clinton in 2016.

Met de wijziging van de coronastrategie probeert de president vooral zijn vrije val in de opiniepeilingen tot staan te brengen. Zo’n drie maanden voor de verkiezingen wordt Trump dagelijks met peilingen om de oren geslagen waarin hij een forse achterstand heeft op zijn Democratische tegenstander Joe Biden. In een peiling de afgelopen dagen stond Biden landelijk zelfs 16 procentpunt voor. In een gemiddelde van de belangrijkste opiniepeilingen was het verschil woensdag zo’n negen procentpunt: Biden stond op 49,3 procent en Trump op 40,7 procent.

Verontrustender voor Trump is dat hij in de belangrijkste staten waar de presidentsstrijd beslist zal worden, zoals Florida, Wisconsin, Michigan en Pennsylvania, flink ‘onder water’ staat. Het verschil is hier zo’n zes tot negen procentpunt. Trump won al deze staten in 2016. Met name de verrassende winst in de laatste drie staten, Democratische bastions die toen veilig in handen leken van Hillary Clinton, zorgden ervoor dat hij in het Witte Huis belandde. Tot ontzetting van Trumps adviseurs, doet Biden het ook goed in Republikeinse staten zoals Texas en North Carolina.

Slechte waardering

Weet Trump niet op tijd het tij te keren, in het bijzonder in de staten die nu hard worden getroffen door de uitbraak zoals Florida, dan kan hij een herverkiezing wel vergeten. Een ander alarmerend signaal voor Trump is dat zijn waarderingscijfer laag is. Slechts 39 procent van de Amerikanen, zo bleek uit een peiling zondag, vindt dat hij zijn werk goed doet. Presidenten die zó laag scoren, zo leert de geschiedenis, zijn gedoemd te eindigen als presidenten met slechts één termijn.

Als het om de aanpak van de coronacrisis gaat, vindt een meerderheid dat Biden het veel beter zal aanpakken. Maar liefst 64 procent zei vrijdag in een peiling van de Washington Post niets meer te vertrouwen wat Trump over de pandemie zegt. De president zegt onder andere voortdurend, zelfs nu er dagelijks zo'n duizend doden vallen, dat de Amerikaanse aanpak succesvol is. Ook zijn zwijgen over het hoge dodental wordt niet gewaardeerd. ‘Het is wat het is’, aldus Trump zondag tegen Fox News, zonder een spoor van emotie. Ziekenhuizen heeft hij tot nu toe ook niet bezocht om artsen en familieleden van corona-slachtoffers te steunen.

Wijze adviezen

Opvallend is dat Trump zijn draai maakt kort nadat zijn vroegere topadviseur Steve Bannon, die in 2016 Trumps succesvolle campagne leidde, hem had aangeraden snel in actie te komen. Bannon deed in het weekeinde een dringend beroep op de president om met een actieplan te komen om de uitbraak te bestrijden en zijn presidentschap te redden. ‘Omring je elke dag met topmensen in het Oval Office, laat je dagelijks inlichten over een actieplan. Zorg dat je een plan hebt voor mondkapjes, voor de scholen, betrek de gouverneurs erbij’, aldus Bannon, ook op Fox News.

Trump had de boodschap begrepen. Op dinsdag zagen de Amerikanen voor het eerst een president die de ernst van de situatie leek in te zien en die wijze adviezen gaf. Presidentiële adviezen waar virologen, artsen, Democraten en zelfs partijgenoten al lang op aandrongen. ‘Was je handen wanneer je dat kan’, aldus Trump. ‘Wij smeken jonge Amerikanen om drukke café’s en andere overvolle gelegenheden te mijden. Zorg dat je veilig bent en wees slim.’ De politieke koerswijziging voedde meteen speculaties dat Trump, die vorige week zijn campagnebaas verving, Bannon weer zal aannemen om Biden van een winst in november af te houden.