op het tweede gezicht
De Ghanees-Britse miljonairsminister Kwasi Kwarteng doet er graag een schepje bovenop
Kwasi Kwarteng, de nieuwe miljonairsvriendelijke Britse minister van financiën van Ghanese komaf, is zelfs door een kelderende pond niet van zijn stuk te brengen.
Stel dat de bijnaam ‘kamikwasi’ niet was gemunt voor een Britse minister van Ghanese komaf die de belastingen voor de allerrijksten verlaagde, maar voor een minister die veel geld vrijmaakte voor de omstreeks 14 miljoen Britten die nu onder de armoedegrens leven. Het laat zich vermoeden dat er dan was geprotesteerd tegen ‘neokoloniale woordspelletjes’ met een Afrikaanse naam.
Kwasi Kwarteng (47) was amper aangetreden als minister van Financiën of hij ontvouwde al plannen waarin het belastingtarief van 45 procent voor de hoogste inkomens en meer ‘socialistische’ maatregelen op de helling gingen. Helaas, uitgerekend de door hem geprezen en geliefde financiële markten pikten het niet: de pond kelderde, de rente op staatsobligaties schoot omhoog, de Bank of England kocht obligaties op, de term ‘kamikwasi-beleid’ ging viraal. Dat antiracismeactivisten daar géén bezwaar tegen maakten, kan te maken hebben met het feit dat Kwarteng vindt dat zulke activisten ‘een karikatuur’ maken van het Britse koloniale verleden.
Neoliberale geloofsbrieven
Zijn belastingverlaging voor miljonairs trok Kwarteng onder zware druk in, zijn andere plannen niet. Ophef en kritiek brengen hem niet van zijn stuk. Dat kun je althans concluderen uit wat vrienden, partijgenoten, ex-collega’s en oud-studiegenoten de afgelopen tien dagen aan de grote klok hingen in profielen in ouderwetse en op sociale media. Kwarteng, weten zij, zal de komende honderd jaar nog niet gaan twijfelen aan neoliberale geloofsbrieven met een bijna libertaire afkeer van overheden. Vier dingen zijn bij hem buitengewoon groot uitgevallen: zijn lengte (bijna 2 meter), zijn IQ (140), zijn geloof in marktwerking en zijn zelfvertrouwen. Een veel aangehaalde anekdote gaat over een toelatingsgesprek aan de universiteit. De man van de commissie vertelde Kwarteng dat hij dit werk voor het eerst deed, de 18-jarige student stelde de man gerust: ‘Je deed het goed hoor.’
Kwarteng, zeggen vrienden, voelt zich als een vis in het water in diverse semi-libertaire clubjes die de Conservatieve Partij rijk is. Hij geniet van besloten mannengenootschappen met Lords die hedgefunds bestieren en ceo’s uit de City, ondanks of misschien juist omdát hij zo’n andere achtergrond heeft dan andere leden. Zijn ouders waren Ghanese studenten die in Londen doorstootten naar de middenklasse, zijn vader als econoom bij het secretariaat van het Gemenebest, zijn moeder als advocaat. Mama was rechtser dan papa. Haar lofzangen op Thatcher hadden vrijwel zeker invloed op haar zoon. De waterscheiding in Kwartengs leven was de beurs voor de elitekostschool Eton die hij op zijn dertiende bemachtigde.
Een speciaal ticket
Kwarteng, zeggen intimi, vindt discussies over huidskleur zowel vermoeiend als overbodig. Toch kan het niet anders of hij besefte in een loopbaan die hem van Eton via Cambridge en JP Morgan Chase naar de hoogste regionen van de Conservatieve Partij voerde, dat hij steeds degene was die binnenkwam met een ‘speciaal ticket’ – degene die niet logischerwijs bij het bevoorrechte gezelschap hoorde, maar degene die daarin bij uitzondering werd toegelaten. Een wet die zich kan meten met die van de zwaartekracht, is dat de waarden van een groep het fanatiekst worden uitgedragen door degenen voor wie het niet vanzelfsprekend is dat ze mogen meedoen. Degenen met zo’n ‘speciaal ticket’, die doen er vaak een schepje bovenop.
Het is moeilijk géén overeenkomst te zien tussen Kwarteng, de minister van Ghanese komaf uit de regering Truss die zich vanaf dag 1 inspande voor de allerrijksten, en Priti Patel, de minister van Oegandees-Indiase komaf uit de regering Johnson die vanaf dag 1 migranten het leven zuur maakte.
In de peilingen staat de Conservatieven nu 33 procent achter op Labour.
