De geur van Watergate begint zich steeds sterker op te dringen rond Trump

Uit afgeluisterde gesprekken zou blijken dat enkele figuren uit het team rond Donald Trump overleg voerden met Russen die bij de Amerikaanse veiligheidsdiensten bekendstonden als geheim agenten. Het zou gaan om Flynn, Trumps voormalige campagneleider Paul Manafort en Carter Page, een zakenman die adviseur van Trump was.

Trump loste meteen een salvo van woedende tweets, waarin hij zei dat het 'echte schandaal' was dat de inlichtingendiensten illegaal geheime informatie hadden laten uitlekken. 'On-Amerikaans' en 'Lijkt wel Rusland' voegde de belaagde president eraan toe. 'Deze flauwekul met een Russische connectie is louter bedoeld om de vele fouten in Hillary Clintons mislukte campagne te verhullen', tweette hij.

Volgens CNN en de New York Times begonnen de contacten tussen het Trump-team en de Russen vorig jaar zomer, juist in de tijd dat de Amerikaanse inlichtingendiensten lucht kregen van de pogingen van de Russen de presidentsverkiezingen te beinvloeden door het laten uitlekken van gehackte e-mails die schadelijk waren voor Clinton.

Onder een hoedje

De vraag is natuurlijk of Trumps medewerkers onder een hoedje speelden met de Russen. Die indruk wekte Trump zelf toen hij op een van zijn campagnebijeenkomsten de Russen aanmoedigde e-mails van Clinton boven water te halen. Een grapje, verzekerde Trump achteraf, maar het is een opmerking die hem de komende tijd zal blijven achtervolgen.

Volgens CNN en The New York Times hebben de inlichtingendiensten tot nog toe geen bewijs gevonden dat Trumps medewerkers de lekken over Clinton met de Russen hebben gecoördineerd. Maar als het inderdaad klopt dat Flynn tijdens de campagne regelmatig contact had met de Russen, heeft het Witte Huis wat uit te leggen. Tot nog toe heeft Trumps woordvoerder Sean Spicer steeds bezworen dat Trumps team vóór zijn verkiezing absoluut geen contact met de Russen heeft gehad.

Manafort, die vroeger als pr-adviseur voor de afgezette pro-Russische Oekraïense president Janoekovitsj werkte, heeft ontkend dat hij contacten onderhield met Russische inlichtingenofficieren of personen uit de Russische regering. Ook Carter Page heeft de beschuldigingen ontkend. Maar de nu afgezette Flynn heeft nog niet gereageerd.

Hij wordt vermoedelijk het eerste doelwit van het verdere onderzoek, niet alleen omdat hij zo dicht bij Trump stond, maar ook omdat hij als voormalig hoofd van de Amerikaanse militaire inlichtingendienst DIA geweten moet hebben hoe gevoelig het ligt om in campagnetijd contacten te onderhouden met figuren die in Washington als Russische inlichtingenofficieren te boek staan.

Daarbij komt dat Flynn zich mogelijk kwetsbaar heeft gemaakt voor strafrechtelijke vervolging, doordat hij niet alleen tegenover vicepresident Mike Pence, maar ook tegenover de FBI had gelogen over zijn contacten met ambassadeur Sergej Kisljak. In de Watergate-zaak vormden dergelijke leugentjes de brandstof voor het schandaal dat president Nixon uiteindelijk op de knieën dwong.

Dat leden van de inlichtingendiensten naar The New York Times en CNN zijn gestapt met deze onthullingen is een onheilspellend teken voor het Witte Huis. Het geeft aan dat het onderzoek dat president Obama vlak voor zijn aftreden gelastte naar de Russische pogingen Trump in het zadel te helpen, niet meer te stoppen valt, ook al zou het Witte Huis dat proberen. Dat zou ongetwijfeld tot een nieuwe lawine van vertrouwelijke informatie uit het onderzoeksteam leiden.

Het wordt voor de Republikeinen in het Congres nu ook moeilijker zich te verzetten tegen een diepgaand onderzoek naar de contacten tussen het team-Trump en de Russen. Veel Republikeinen rillen al bij de gedachte aan een herhaling van de Watergate-hoorzittingen, die de Amerikanen dag aan dag aan de televisie gekluisterd hielden.

Was Trump zelf betrokken?

Uit het Democratische kamp rond Hillary Clinton klinkt nu de vraag waarom FBI-chef James Comey vlak voor de verkiezingen wel een nieuw onderzoek naar Clintons gebruik van een prive-server voor haar e-mails aankondigde, maar zijn kaken stijf op elkaar hield over het onderzoek dat kennelijk liep naar de contacten tussen het team rond Trump en de Russen. Dat verwijt zal het voor Comey, die nog steeds de leiding heeft over de FBI, heel moeilijk maken zich met het onderzoek te bemoeien.

Het kan niet anders dan dat het onderzoek zich uiteindelijk gaat richten op die ene cruciale vraag: was Trump zelf betrokken bij of op de hoogte van ongepaste contacten met de Russen? In dat geval zouden de Amerikanen iemand in het Witte Huis hebben die chantabel is, omdat het Kremlin uiteraard het antwoord weet.

Hoe dicht het onderzoek bij Trump zal eindigen is volstrekt onduidelijk. Maar een ding is wel zeker: Trumps eerste maanden in het Witte Huis gaan veel overeenkomst vertonen met Nixons laatste maanden: een doorlopend gevecht tegen lekkages, met tussendoor een beetje proberen te regeren.