De gecontroleerde chaos van de Zegenpolder

Aflevering 265: het experiment om akkerbouw te combineren met akkernatuur werpt zijn vruchten af in de Zegenpolder.

Nog een stukje door de ‘gecontroleerde chaos’ van de Zegenpolder, het experiment om akkerbouw te combineren met akkernatuur. Rennende hazen, overstekende fazantenkuikens die de dekking opzoeken van een akkerrand. ‘Die kuikens vinden in die randen insecten, en ze hebben beschutting’, zegt Niels Godijn, die het proefproject begeleidt. Het aantal fazanten is al flink toegenomen. ‘Nu hopen we op de terugkeer van patrijzen. Die zijn al jaren geleden overal in de regio verdwenen.’

Godijn heeft dat zien gebeuren, hij groeide hier op, en hij mag dan pas 26 zijn, hij liep al wel op zijn 6de met een verrekijker rond. En hij houdt het bij. ‘Kieviten krijgen nauwelijks jongen meer groot in de reguliere landbouwgebieden. Ik zet stokjes bij de nesten, zodat ze niet omgeploegd worden. Maar dan nog wordt slechts een enkel kuiken ouder dan een week, want er is nul vreten voor ze op de akkers.’ Wellicht gaat het hier wel lukken, hoopt hij. Zo ook met de veldleeuwerik, die als broedvogel geheel verdwenen is in Rhoon. Zij wisten de wintervoedselveldjes al wel te vinden, groepen tot honderd vogels. ‘Ik hoop dat er volgend broedseizoen een paar blijven hangen.’

Een kleine karekiet, in overstaand riet van een sloot. ‘In dit experiment wordt nog slechts één slootkant per jaar gemaaid. Dat scheelt werk en geld, en je krijgt er insecten en rietvogels voor terug.’ Het maaisel van de akkerranden en de oevers wordt gecomposteerd, en vervolgens uitgereden over de akkers: een lokale kringloop zonder kunstmest. Langs een perceel met geoogste erwten, dan de veldbonen, lokale productie van eiwitrijke gewassen, bestemd als veevoer; er hoeft geen regenwoud voor tegen de vlakte. Niels Godijn: ‘Twee kilometer verderop is een perceel veldbonen aangetast door bladluizen. Maar dit perceel lijkt een prima opbrengst te krijgen. Mogelijk omdat de bladluizen hier worden opgegeten door insecten. Ik heb vorig jaar een filmpje gemaakt: miljoenen zweefvliegen, daarboven honderden gierzwaluwen. De zweefvliegen eten de bladluizen, de gierzwaluwen eten de zweefvliegen. Natuurlijke plaagbestrijding op verschillende niveaus. De natuur is al miljoenen jaren ingesteld op evenwicht. Daar kun je gebruik van maken. En het is prachtig om te zien.’