'De EU kost zo weinig en geeft ons zo veel terug'

BRUSSEL ‘Mijn eerste indruk van het Europees Parlement? Een gebouw vol wereldvreemde bureaucraten, wapperend met resoluties waar het herformuleren van de laatste zin van het allerhoogste belang was. Ik dacht: hier heeft de burger niets aan.’

Jules Maaten (48, VVD) zat tien jaar in het Europees Parlement. ‘Ik was niet zo’n Europeaan. Ik werkte eerder voor Bolkestein, en deelde zijn scepsis over hoe het hier was. Moest Brussel echt het zoutgehalte in brood regelen? Daarom heb ik me destijds kandidaat gesteld, om tegenwicht te bieden. Want het parlement heeft macht. De burger ziet dat niet, belangenorganisaties wel. Die zitten bovenop ons.’

Wat was de grootste teleurstelling in die tien jaar?

‘Dat ik er niet in ben geslaagd de brug naar Nederland te slaan. Europa interesseert de meeste burgers niet. Ten dele is dat de schuld van het parlement. De besluitvorming in Brussel is zo complex dat je niet weet wie wanneer welke beslissing neemt. Er zijn geen winnaars of verliezers aan te wijzen, interessante conflicten verdwijnen in het zwarte gat van de besluitvorming. Geen wonder dat de burger afhaakt. Neem die eindeloze rij twee-minuten-statements in de grote zaal, dodelijk voor de beeldvorming.’

Wat was uw grootste succes?

‘Dat medicijnen tegen ernstige ziekten voor kinderen makkelijker ontwikkeld kunnen worden. De farmaceutische industrie doet hier niet veel onderzoek naar, het levert te weinig geld op. De Europese Unie heeft het, onder druk van het parlement, profijtelijker gemaakt voor de industrie wél te investeren in deze geneesmiddelen. Patenten zijn langer geldig en testresultaten uit andere landen mogen sneller worden overgenomen.’

Hoeveel invloed heeft een Europarlementariër?

‘Je hebt ongelooflijk veel macht als je in een van de grote fracties zit. Wij maken of breken besluiten van de Commissie en de lidstaten. Met twee, drie collega’s van andere partijen beslis je over wetten voor bijna vijfhonderd miljoen mensen. Daardoor kon ik de waarschuwingsteksten op sigarettenpakjes doordrukken. Je bent meer dan een van de 785 parlementariërs. Voor kleine fracties geldt dat niet. De PVV kan straks meer zetels in het Europarlement halen dan VVD of D66, maar omdat ze geen deel uitmaakt van een grote club bereiken ze niets.’

Het Europarlement krijgt steeds meer macht maar steeds minder mensen gaan stemmen. Hoe komt dat?

‘Burgers stemmen als er iets te kiezen valt. Ze zien nu de verschillen tussen de partijen niet. De meeste aandacht krijg ik voor zaken waar het Europarlement niets over te zeggen heeft: Nederlanders in buitenlandse gevangenissen. Maar dat het parlement de kwaliteit van het zwemwater verbetert, wat jaarlijks honderdduizenden Europeanen voor ziekte behoedt, interesseert de media niet. Vooral de tv laat het afweten.’

De Tweede Kamer weigerde onlangs een paar ton op haar eigen begroting te bezuinigen. Daarentegen kan volgens uw VVD de helft (65 miljard euro) van de Europese begroting worden geschrapt. Neemt De VVD afscheid van Europa?

‘De EU kost zo weinig, één procent van het Europees bruto nationaal product, en wat we terugkrijgen is zo veel. Natuurlijk kan een en ander efficiënter. Niet alles hoeft vertaald te worden naar alle 23 Europese talen. Maar 50 procent bezuinigen Als je grote delen van de Europese begroting wegsnijdt, moet je dat nationaal opvangen. Ik hoop dat mijn partijgenoten in de Tweede Kamer rekening houden met de gevolgen. Als je landbouwsubsidies afschaft, zet je ook het mes in de voedselveiligheid. Willen we dat? De politieke correctheid vereist nu dat je anti-Europa bent. Wel, dat kan ik niet, daarom ben ik geen kandidaat meer. Ik kwam als euroscepticus binnen maar na tien jaar ben ik overtuigd van de noodzaak van een verenigd Europa.’

Waarom sturen andere landen oud-premiers naar het Europees Parlement en Nederland op z’n best een oud-Kamerlid?

‘Het Europarlement grossiert in oud-premiers en presidenten. Succes in het verleden is geen garantie voor de toekomst. Neem Màrio Soares, voormalig president van Portugal, daarna Europarlementariër. Ooit nog iets van hem gehoord?’