De een vindt hem prachtig, de ander foeilelijk: de 3D-brug in Amsterdam roept nogal wat emoties op

Het begon nog wel zo feestelijk, met een in het oranje gestoken koningin Máxima die op een knop drukte, waarna een robotarm een lint doorknipte. Daarmee was de eerste 3D-geprinte brug in de wereld een feit. Locatie: de Amsterdamse Wallen, schuin tegenover het roemruchte sekspaleis Casa Rosso.

De robotarm vertegenwoordigde het technisch vernuft dat ten grondslag ligt aan het twaalf meter lange roestvrijstalen bouwwerk, dat is voorzien van sensoren om onder meer het voetgangersverkeer te monitoren. Hightech dus.

Bewoners toonden zich in lokale media ‘superblij’ met de komst van de brug, nadat ze een half jaar hadden moeten omlopen. De gemeente Amsterdam had de tijdelijke noodbrug, die de ter restauratie afgevoerde Stoofbrug verving, vorig jaar november al weggehaald. De plaatsing van de 3D-brug duurde vervolgens langer dan gedacht, omdat de kademuur eerst moest worden verstevigd.

Nu de brug eindelijk volop in gebruik is, lijkt er van de euforie weinig meer over. Er wordt steen en been geklaagd over het bouwwerk (officieel MX3D Bridge). Zo omschreef columnist Nico Dijkshoorn de brug in Het Parool als ‘een stalen baarmoeder, verkleed als brug’. Recensent Bernard Hulsman deed er in NRC nog een schepje bovenop. ‘Een gedrocht’, vond hij. Oftewel: ‘Een log watermonster dat uit de gracht is opgedoken om als brug te dienen.’

Joris Laarman, de ontwerper van de brug, kan wel lachen om ‘de creativiteit’ van sommige reacties. ‘Blijkbaar maakt het veel los bij de mensen’, zegt hij monter. Zelf ontvangt hij overwegend positieve reacties. Laarman spreekt van ‘een mega futuristisch project’, dat diverse nationale en internationale prijzen heeft gewonnen. ‘Het is een onderzoeksproject dat de mogelijkheden en onmogelijkheden van digitale technologie onderzoekt, en daar hebben we het uiterste uit proberen te halen.’

Dat de brug er zo uitziet, heeft volgens hem in grote mate te maken met regelgeving en de grenzen van constructieberekeningen. ‘Ons initiële ontwerp was veel lichter, een soort geoptimaliseerde variant van de bestaande bruggen. Maar dat soort ontwerpen bleek niet meer te mogen wegens nieuwe veiligheidsvoorschriften.’

Slordige aanleg

De aanvankelijk zo enthousiaste bewoners in het Wallengebied winden zich intussen vooral op over de slordige aanleg van de brug. Waar die aan één kant naadloos aansluit op de gracht, lijkt er aan de andere kant een verkeerde inschatting te zijn gemaakt. Alsof er met veel moeite twee verkeerde puzzelstukjes in elkaar zijn geperst.

Daardoor zijn er twee opstapjes ontstaan, bestaande uit het uiteinde van de brug en een stoeprand. ‘Discriminerend’, oordeelde een boze bewoner tegenover AT5. Mindervaliden met rolstoel of rollator kunnen de brug met geen mogelijkheid betreden.

Hierin zal binnenkort verandering komen, laat een gemeentewoordvoerder van het stadsdeel Centrum weten. ‘Er wordt met alle partijen hard gewerkt aan een juiste oplossing, in de vorm van een helling, zodat de brug alsnog op de kade aansluit.’ Twee maanden is daarvoor een realistisch tijdspad, denkt de woordvoerder. ‘We doen ons best.’

Om struikelpartijen te voorkomen, is er tot die tijd een drievoudig waarschuwingssysteem opgetuigd. Betreders van de brug stuiten eerst op een rood-wit-gestreepte paal. Die leidt naar een fluorescerend geel beschilderde stoeprand. Voor wie het dan nog niet heeft begrepen, is er een bord geplaatst waarop droogjes ‘Traptreden’ staat vermeld. Een noodhekje aan weerszijden van de brug moet ervoor zorgen dat de voetgangers – mogelijk in benevelde toestand – niet in het water kukelen.

‘Belachelijk!’, roept een voorbijganger. Hij stelt zich voor als Jaap (70) uit Den Helder. Naast hem staat zijn goede vriend Rob (68), met wie hij deze middag een ‘geveltocht’ maakt. ‘We zoeken naar zwaantjes op de gevels’, legt Rob uit. De wandeltocht leidde per toeval langs de 3D-brug waarover Jaap al het nodige had vernomen in de media. Wijzend op de ongelukkige aansluiting van brug: ‘Dat is toch drie keer niets!’ Rob knikt instemmend. ‘Ik geloof dat ik daar wel in mee kan gaan, ja.’

Gezeik

Aan de overkant van de brug, in café De Stoof, klinken andere geluiden. Kroegbaas Annemieke vindt het maar ‘gezeik’, al die commotie over een brug. ‘Sommigen vinden ’m prachtig, anderen foeilelijk. Maar uiteindelijk doet-ie wat-ie moet doen en dat is mensen naar de overkant brengen’, zegt ze terwijl ze met een sigaret in haar hand door het café trippelt.

Mindervaliden kunnen volgens haar best een ommetje maken, naar de volgende brug, nog geen tweehonderd meter verderop. De oorspronkelijke Stoofbrug had evengoed traptreden, maar daar hoorde je niemand over.

Dat bewoners klagen over de gebrekkige communicatie over de komst van de brug, schiet bij Annemieke al helemaal in het verkeerde keelgat. ‘MX3D (het bedrijf dat de gelijknamige brug heeft vervaardigd, red.) heeft onze kroeg afgehuurd voor een buurtborrel. Weet je hoeveel mensen er kwamen? Eén!’

Ze pakt haar telefoon erbij en laat een foto zien van het hekwerk dat langs de gracht was geplaatst toen er een tijdlang geen brug was – iets wat over een periode van tien jaar op en af het geval was. ‘Hebben we drie jaar tegenaan moeten kijken.’ Het laat volgens haar zien dat de gemeente maar wat aanklooit met het gebied. ‘Herstelwerkzaamheden van de kade worden telkens weer uitgesteld.’ Ja, als er dan toch nog wat gezeken moet worden, dan op de gemeente.

Doordat er een tijdlang geen brug was, miste het café ‘zijn aanloop’. De klandizie is dankzij de komst van de MX3D weer aangetrokken. ‘Het is sindsdien een stuk drukker’, zegt barman Ruben, die biertjes staat te tappen voor gasten die houden van een vroege borrel. ‘Mensen rollen zo ons café in.’

Voor alle tegenstanders van de brug is er ook goed nieuws: zodra de Stoofbrug is gerestaureerd, zal ‘het watermonster’ weer verdwijnen – waarheen, dat is nog even de vraag. De gemeente verwacht dat de vervanging binnen twee jaar zal plaatsvinden. Die voorspelling kan in café De Stoof op hoongelach rekenen. Barman Ruben: ‘Geloof me, dat gaat echt nog járen duren.’