De dreigende kernramp in Japan vandaag van minuut tot minuut
AMSTERDAM - De problemen in Japan houden aan. De situatie in de kernreactoren van Fukushima is nog lang niet onder controle. Een overzicht van de ontwikkelingen vandaag van minuut tot minuut.
18:46 uur: De burgemeesters van Amstelveen, Almere, Amsterdam en Haarlemmermeer hebben woensdagmiddag een krans gelegd in het bloesempark in het Amsterdamse Bos om hun medeleven te betuigen aan de slachtoffers van de aardbeving en tsunami in Japan. Ook enkele tientallen vertegenwoordigers van de Japanse gemeenschap in Nederland waren daarbij aanwezig.
In Amstelveen en de Amsterdamse wijk Buitenveldert wonen ongeveer vierduizend Japanners.
17:46 uur: De Europese Unie roept de lidstaten op om voedsel dat uit Japan is geïmporteerd te onderzoeken op radioactiviteit, meldt AFP.
17:44 uur: De angst en paniek over de schadelijke straling van de kerncentrales leidt mogelijk te veel de aandacht af van andere gezondheidsproblemen, die misschien nog wel ernstiger zijn, schrijft Reuters. Volgens gezondheidsexperts moet de aandacht nu vooral uitgaan naar het zorgen voor veilig drinkwater en een goede scheiding van afvalwater, om de uitbraak van ziekten als buiktyfus en cholera te voorkomen. Tot nu toe wordt de kans op zo'n uitbraak echter klein geacht.
17:29 uur: De gevolgen van de ramp zullen niet aan Nederland voorbijgaan. Zo houden de toeristische trekpleisters hun hart vast: ze zouden wel eens minder omzet kunnen draaien, omdat er minder Japanners naar Nederland op vakantie gaan.
Vooral voor de Keukenhof in Lisse komt de ramp op een slecht tijdstip. Over een week opent de attractie haar deuren, en dat wordt gezien als de aftrap van het Japanse toeristenseizoen. Er zijn nog geen annuleringen, maar die zullen wel komen, verwacht directeur Piet de Vries. 'Uiteraard zal de ramp voor dit jaar een negatief gevolg hebben. Japan en de Japanse toerist zijn een belangrijke markt voor ons, voor een bezoek aan de Keukenhof maar ook voor de export van onze bloembollen', zegt De Vries tegenover persbureau Novum.
17:15 uur: De burgemeesters van Amstelveen, Almere, Amsterdam en Haarlemmermeer hebben woensdagmiddag een krans gelegd in het bloesempark in het Amsterdamse Bos om hun medeleven te betuigen aan de slachtoffers van de aardbeving en tsunami in Japan. Ook enkele tientallen vertegenwoordigers van de Japanse gemeenschap in Nederland waren daarbij aanwezig.
17:13 uur: Yukiya Amano, het hoofd van atoomwaakhond IAEA, is van plan om morgen een eendaags bezoek aan Japan te brengen. Hij hoopt meer informatie van de autoriteiten te krijgen. Hij noemt de situatie in de kerncentrale Fukushima I 'zeer ernstig'.
17:03 uur: Persbureau Kyodo meldt dat er nieuwe rookpluimen komen uit het gebouw waarin reactor drie van de kerncentrale in Fukushima huist.
16:51 uur: Van het Amerikaanse legerpersoneel dat in Japan is om hulp te verlenen bij de ramp, vertoont niemand symptomen van besmetting met radioactief materiaal. Dat heeft het Pentagon zojuist bekendgemaakt. Uit voorzorg krijgen sommige Amerikaanse militairen wel jodiumpillen toegediend.
16:45 uur: Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bekend gemaakt dat de drie Nederlanders in Japan van wie de verblijfplaats onbekend was, inmiddels terecht zijn. Daarmee is de verblijfplaats van alle Nederlanders in Japan nu bekend.
16:37 uur: Japanse autoriteiten maken zich zorgen over de staat van twee reactoren van de kerncentrale Fukushima Dai'ichi. Dat meldt het Internationaal AtoomEnergie Agentschap (IAEA). Een bassin met daarin nucleair afval van de reactoren 3 en 4 zou in slechte staat verkeren.
De minister van Defensie heeft aangekondigd dat helikopters water op reactor 3 gaan gooien, en dat er vanaf de grond water gesproeid gaat worden op reactor 4, en mogelijk later ook op reactor 3. Daarvoor moet mogelijk wel eerst wat puin worden weggehaald, dat er bij de explosie van 14 maart is terecht gekomen.
16:27 uur: De nucleaire ramp in Japan kan de opwarming van de aarde stimuleren, schrijft Reuters. Als China, het land dat nu nog de grootste CO2-uitstoot ter wereld heeft, haar ambitieuze bouwplannen voor kerncentrales staakt, kan dat wereldwijd effect hebben op het broeikaseffect. Het land moet dan weer meer gebruik gaan maken van kolencentrales en natuurlijk gas. Verschillende landen, zoals Duitsland, overwegen hun kerncentraleprogramma's (gedeeltelijk) stop te zetten naar aanleiding van de ramp in Japan.
16:15 uur: De Verenigde Staten hebben Japan voorzien van een aantal hogedrukpompen die zullen worden ingezet bij de koeling van oververhitte reactoren bij de kerncentrale Fukushima I. Dat hebben de Amerikaanse strijdkrachten bekendgemaakt.
16:11 uur: De burgemeester van Ishinomaki, een plaats in het noordoosten van Japan, verwacht dat het aantal vemisten in zijn gemeente zal oplopen tot 10.000. Dat heeft hij tegen persbureau Kyodo gezegd.
16:07 uur: Een medewerker van de Universiteit in Canterbury (Nieuw-Zeeland) heeft een interactieve kaart gemaakt waarop de aardbeving en alle naschokken in en rond Japan zijn te zien. Eerder maakte hij al zo'n kaart van de aardbeving bij Christchurch in Nieuw-Zeeland. (via the Guardian)
16:01 uur: De twee opvolgers van de wereldberoemde panda Ling Ling worden nog niet aan het publiek getoond. De dierentuin in Tokio waar de dieren zijn ondergebracht, heeft dat besloten naar aanleiding van de aardbeving van vrijdag.
15:50 uur: Vier medewerkers en vier speurhonden van de stichting Signi Speurhonden zijn woensdagmiddag vanaf Schiphol vertrokken naar Japan, om daar mee te werken aan het zoeken naar slachtoffers van de aardbeving en tsunami, meldt het ANP. Het speurteam blijft tien dagen in Japan. Hetzelfde team kwam ook in actie na de aardbeving in Haïti. De speurhonden vonden in die tijd voornamelijk overledenen.
15:46 uur: In de Verenigde Staten en Canada worden flink wat meer jodiumpillen verkocht, ondanks het feit dat gezondheidsexperts hebben aangegeven dat dat niet nodig is. Dat schrijft the Guardian. Jodium kan de schadelijke effecten van radioactieve straling verkleinen. Maar het is alleen bruikbaar voor mensen die vlakbij de straling wonen. Bovendien kan het gebruik van jodiumpillen bijwerkingen veroorzaken.
15.40 uur: De KLM laat weten vandaag weer op Tokio te vliegen. De vlucht die om drie uur vanaf Schiphol is vertrokken, doet zowel Tokio als Osaka aan. Gisteren leidde de luchtvaartmaatschappij nog een vlucht om, vanwege mogelijk stralingsgevaar. Vanwege veranderde weersomstandigheden is dat vandaag niet nodig. Er is geen aanleiding om terugkerende toestellen te onderzoeken op radioactiviteit, aldus de KLM.
15.33 uur: Turkije gaat door met de bouw van zijn eerste kerncentrale. De Turkse regering wordt niet op andere gedachten gebracht door de enorme schade die een aardbeving en een tsunami van vrijdag in de afgelopen dagen hebben veroorzaakt in de Japanse kerncentrale Fukushima I. Dat heeft de Turkse premier Erdogan benadrukt tijdens een bezoek aan Moskou. Turkije ligt in een regio waar krachtige aardbevingen voorkomen. Volgens Erdogan duurt het niet lang meer voordat er samen met Rusland wordt begonnen met bouw van een kerncentrale in Akkuyu aan de Middellandse Zeekust.
15:29 uur: De Russische president Medvedev zegt dat kernenergie veilig is, zolang die wordt geleverd door centrales die op de goede plek staan en die worden beheerd door de juiste mensen.
15.26 uur: De wederopbouw van het door de zeebeving en tsunami getroffen noordoosten van Japan zal jaren duren, al is het nog maar de vraag of Japan de wederopbouw kan betalen. Dat zeggen deskundigen tegenover persbureau AP.
Zij verwachten dat de kosten van de wederopbouw hoger uitvallen dan die van na de aardbeving in Kobe in 1995. Volgens de Amerikaanse financiële instelling Standard & Poor's liep de schade toen op tot zo'n 114 miljard euro. De eerste schattingen van de huidige verliezen voor verzekeraars lopen op tot 43 miljard euro. De daadwerkelijke kosten van de ramp liggen waarschijnlijk een stuk hoger.
15.15 uur: Een verslaggever van de BBC meldt dat het relatief rustig is in Tokio. De autoriteiten vrezen dat massale paniek in de Japanse hoofdstad voor meer problemen zal zorgen dan een mogelijke atoomwolk. Vooralsnog lijkt dat dus niet aan de orde.
15.11 uur: The Guardian heeft een groeiende verzameling van satellietfotos van de Japanse kust, voor en na de verwoestende tsunami.
15.01 uur: De nucleaire crisis in Japan ontwikkelt zich volgens het 'worst case scenario'. Dat heeft Sergei Kiriyenko, het hoofd van het Russische Federaal Agentschap voor Kernenergie, vandaag gezegd. De crisis heeft hoogstwaarschijnlijk een negatieve invloed op de ontwikkeling van kerncentrales in Rusland, aldus Kiriyenko.
14.54 uur: Een voor de aardbeving geplande bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van Japan, China en Zuid-Korea gaat aanstaande zaterdag gewoon door. De ministers komen bijeen in Kyoto om te spreken over de relaties tussen de drie landen. 'Natuurlijk hebben de gevolgen van de aardbeving nu proriteit, maar deze bijeenkomst is te belangrijk om af te gelasten,' aldus een woordvoerder van het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken tegenover persbureau Reuters.
14.41 uur: Het Europees Parlement heeft een minuut stilte in acht genomen voor de slachtoffers van de aardbeving in Japan. Voorzitter Jerzy Buzek sprak namens het Europees Parlement zijn condoleances uit voor de families van de slachtoffers en de gehele Japanse natie.
14.27 uur: Voor iedereen die zich er zorgen om maakte. De beslissing over het eventueel uitstellen van het WK kunstschaatsen in Japan wordt waarschijnlijk vrijdag of maandag genomen.
14.10 uur: Lees hier een uitgebreider stuk over het eerdere Wikileaks-bericht dat Japan al eerder werd gewaarschuwd voor de centrales.
14.05 uur: De tsunami van afgelopen vrijdag heeft in Nieuw-Zeeland voor golven tot 86 centimeter gezorgd. Over de hele kust werden uitlopers van de tsunami gemeten.
14.03 uur: China stelt besluiten over nieuw te bouwen kerncentrales voorlopig uit. Dat meldt Reuters. Op dit moment worden in China 28 kernreactoren gebouwd. Dat is veertig procent van het totaal aantal reactoren dat wereldwijd in aanbouw is.
14.00 uur: CNN meldt dat ernstige schade aan reactor 3 in de Fukushima-centrale niet waarschijnlijk is. Het vat zou nog grotendeels intact zijn. Dat heeft woordvoerder Edano vandaag gezegd.
13.51 uur: De Japanse keizer Akihito en zijn vrouw laten dagelijks twee uur lang de stroom afsluiten in hun paleis. Zij doen dat uit uit solidariteit met hun volk, dat als gevolg van de zware aardbeving van vorige week en de daarop volgende nucleaire crisis kampt met een tekort aan elektriciteit.
Dat berichtte het persbureau Kyodo woensdag op gezag van het keizerlijk paleis.
13.48 uur: De Britse premier David Cameron verwacht dat kernernergie belangrijk zal blijven voor zijn land. 'Natuurlijk moeten we wel lessen trekken uit Japan.'
13.45 uur: Het kantoor van premier Kan heeft een engelstalig twitteraccount geopend. Het account is bedoeld om informatie te verschaffen over de ramp in Japan. Binnen een half uur worden deze tweets overigens al door meer dan 2300 mensen gevolgd.
13.43 uur: Premier Naoto Kan lag tot vorige week zwaar onder vuur in Japan. Deze crisis lijkt goed voor zijn leidersschap. Lees zijn profiel.
13.39 uur: Bekijk onze fotospecial over Japanners die op straling worden gecontroleerd.
13.36 uur: Ongeveer 175 mensen doen woensdagmiddag mee aan een stille tocht in Middelburg uit protest tegen kernenergie. Op de demonstratie zijn twee keer zoveel mensen afgekomen als verwacht, meldt een woordvoerder van een van de organisators van de tocht, comité Borssele II, Nee.
13.30 uur: The Guardian heeft uitgerekend hoelang werknemers in sommige delen van de Fukushima-centrale mogen verblijven. De maximale blootstelling is 250 millisieverts. Met op sommige plekken een straling van 400 millisierverts per uur, komt dit neer op circa 35 minuten.
13.27 uur: Persbureau AFP meldt dat de Japanse politie is gevraagd waterkanonnen naar de Fukushima-centrale te sturen. Hiermee kan de centrale onder water worden gezet.
13.16 uur: Waarom reactor nummer 3 zo belangrijk is. Dit is de enige reactor die op plutonium draait. De andere worden gevoed door uranium. Plutonium is veel gevaarlijker dan uranium.
De focus van de reddingsoperatie ligt dan ook op deze reactor.
13.08: Reuters meldt nog maar eens dat de totale economische schade van de ramp in Japan tussen de 120 en 200 miljard dollar kan liggen. Dat zal uiteraard grote negatieve gevolgen voor de economie hebben. Echter, zodra de wederopbouw in volle gang is, zorgt dit ook voor veel bedrijvigheid en dus kansen voor bijvoorbeeld bouwbedrijven.
13.01 uur: Kyodonews heeft een handig overzicht waarop staat wat er in welke reactor speelt. Lees je hier in.
12.56 uur: China schiet Japan te hulp. Het land doneert 10.000 ton aan diesel en 10.000 ton aan bezine. Ook heeft China laten weten op andere manieren te willen helpen. Eerder werd al geld gedoneerd.
12.52 uur: 'Zelfs binnen een cirkel van dertig kilometer van de Fukushima-centrale is het veilig', aldus de woordvoerder van de Japanse regering. Er is geen direct stralingsgevaar. Wel roept hij iedereen in het gebied op binnen te blijven. Behalve de mensen die anderen moeten bevoorraden.
12:50 uur: Bureaucratie ten top. De BBC heeft een verhaal dat een groep reddingswerkers uit Groot-Brittannië Japan moest verlaten, omdat de Britse ambassade in Tokio de benodigde papieren niet kon verzorgen.
12:30 uur: Ook zakenlui en expats willen zo snel mogelijk weg uit Tokio. Er is een ware run ontstaan op het huren van privéjets, zo bevestigt deze directeur van een privéjetbedrijf: 'Prijs speelde geen rol, die steeg in korte tijd met 26 procent naar meer dan 160.000 dollar'.
12.11 uur: Het officiële dodental van de ramp in Japan is bijgesteld naar 4.164. Dit zijn de stoffelijke overschotten die zijn geborgen of getraceerd. Verwacht wordt dat dit nog flink zal oplopen. Er zijn zeker 8000 vermisten.
12.08 uur: Zeker 850.000 huishoudens in het noordoosten van Japan zitten zonder elektriciteit. Nog dagelijks worden er stevige naschokken geregistreerd.
Volgens persbureau Reuters staat Japan voor de grootste herstelwerkzaamheden aan zijn infrastructuur (wegen, spoorwegen, havens, energienetwerk) sinds de Tweede Wereldoorlog.
Tienduizenden mensen zijn nog altijd zoek. Het Rode Kruis probeert te reddingswerkzaamheden voort te zetten, ondanks de sneeuw, het vuile zeewater en de stank van de stoffelijke overschotten.
12.06 uur: Frankrijk wil dus over de consequenties van de nucleaire ramp in Japan praten. Vergeet niet dat het land zelf een grootmacht op kerncentrale-gebied is. Ongeveer 75 procent van de in het land geproduceerde energie is afkomstig van deze centrales.
12.00 uur: CNN meldt dat er radioactief water is gevonden op 80 kilometer afstand van de Fukushima-centrale. Volgens woordvoerders van de overheid zijn de gevonden concentraties cesium en iodine afkomstig van de centrale, maar zouden ze geen gevaar voor de gezondheid vormen.
11.58 uur: Waarom zou je boorzuur gebruiken om kerncentrales te blussen? Lees hier de uitleg.
11.50 uur: Persbureau AFP meldt dat nu ook China de eigen kerncentrales gaat onderzoeken.
11.43 uur: Volgens Jiji Press hebben al bijna 5.000 Japanse reservisten gehoor gegeven aan de vandaag gedane oproep mee te helpen met de hulpverlening in het rampgebied. Japan heeft bijna 50.000 reservisten.
11.41 uur: Op 21 maart zou de dierentuin van Tokio twee reuzenpanda's aan het publiek presenteren. Dat is uitgesteld.
11.37 uur: De Franse president Sarkozy wil een speciale vergadering van de G20 om te praten over de gevolgen van de ramp in Japan voor de energievoorziening. Ook moet er volgens Frankrijk gesproken worden de financiën van Japan.
11.36 uur: Volgens het Rode Kruis is Tokio momenteel veilig voor buitenlanders. Wel denkt de organisatie dat Japan financiële hulp nodig heeft van het buitenland.
11.31 uur: The New York Times heeft een zeer interessant verhaal over de 50 werknemers die aan het werk zijn in de Fukushima-centrale. In het donker en in beschermende pakken riskeren ze hun leven.
11.29 uur: Met financiële hulp van Rusland bouwt Wit-Rusland een nieuwe kerncentrale. Dat meldde het Russische persbureau Interfax woensdag. De regering van de Russische premier Vladimir Poetin investeert ruim 4,3 miljard euro in de bouw van de nieuwe kerncentrale in Wit-Rusland.
11.18 uur: In een straal van twintig kilometer rondom de Fukushima-centrale is iedereen geëvacueerd. In een straal van twintig tot dertig kilometer worden mensen nog steeds geadviseerd binnen te blijven.
11.16 uur: Volgens woordvoerder Edana van de Japanse regering is de straling rondom de Fukushima-centrale momenteel stabiel. Het niveau bedraagt ongeveer 1,5 millisievert.
11.12 uur: Spanje onderzoekt of de veiligheidsmaatregelen voor de zes kerncentrales in het land voldoende zijn. De Spaanse regering maakte dat woensdag bekend. De maatregel houdt verband met de nucleaire crisis in Japan.
11.10 uur: Vergeet niet dat de gevolgen van de aardbeving en de daarop volgende tsunami voor veel mensen tot nu toe groter zijn. Nog zeker 100.000 mensen worden opgevangen in 500 opvangkampen. Het dodental stijgt nog dagelijks. Er zijn nog meer dan 12.000 vermisten.
11.00 uur: Volgens Reuters wordt er nu ook water in reactor 5 en 6 gepompt. Dat heeft een woordvoerder van de kerncentrale gezegd.
10.56 uur: Nog even teruglezen wat de keizer allemaal zei tegen het Japanse volk tijdens zijn televisietoespraak, die overigens niet live was. Dat kan hier.
10.45 uur: Volgens zender NHK was het inderdaad vanwege te hoge straling dat de helikopters bij de reactor zijn teruggetrokken. Het was de bedoeling dat een aantal transporthelikopters grote hoeveelheden water over de beschadigde reactoren zou gooien in een poging deze te koelen.
10.25 uur: De aardbeving blijft ook economisch verwoestend. Autofabrikant Toyota houdt haar twaalf assemblagefabrieken in Japan voorlopig gesloten.
10.24 uur: Er worden nu plannen gemaakt om reactor nummer 4 vanaf de grond met water te injecteren. Hoe dit precies zal gaan, is nog niet duidelijk.
10.12 uur: Voor iedereen die geen kernfysicus is. Hoe wordt straling eigenlijk gemeten? Lees het hier.
10.05 uur: Volgens een woordvoerder van de Japanse overheid vormen de stralingsniveaus in het gebied rondom Fukushima geen direct gevaar voor de gezondheid.
10.02 uur: Het koelen van reactor 3 door middel van helikopters is gestopt meldt de Japanse televisiezender NHK. Het is nog niet duidelijk of dit vanwege het stralingsgevaar is.
9.53 uur: The Telegraph schrijft dat het Internationaal Atoomagentschap Japan twee jaar geleden al waarschuwde over de kerncentrales en het risico bij aardbevingen. Dat staat in geheime documenten onthuld door WikiLeaks.
9.51 uur: De eigenaar van Fukushima geeft nu de hoogste prioriteit aan reactor nummer 3, omdat hier de hoogste stralingswaarden worden gemeten. Reactor nummer 4 komt op de tweede plaats, volgens Tokio Electric Power Co. is de situatie daar ook niet goed. Eerder vandaag woedde daar een brand.
9.49 uur: Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie is er geen sprake van wijdverbreide straling in de rest van de wereld. Ook is er volgens de WHO geen nucleaire wolk op weg naar het Aziatische vasteland.
9.47 uur: Men verwacht dat de wind oostelijk zal blijven waaien. Goed nieuws voor Japan dus. Wel blijft het ijzig koud, wat de hulpverlening bemoeilijkt.
9.40 uur: De straling rondom de Fukushima was vanmorgen 10 millisievert per uur. Dat meldt de BBC. Dat is bijzonder hoog, omdat de maximale toegestane blootstelling voor een werknemer van een kerncentrale 20 millisievert per jaar is.
9.38 uur: Hoewel de werknemers van Fukushima nu weer in de centrale mogen, blijft er stralingsgevaar voor hen. Vooral in reactor nummer 4 lijkt dit nu het geval te zijn. De zender NHK meldt dat werknemers daar niet overal kunnen komen.
9.34 uur: Even een samenvatting. Bij de Japanse kerncentrale Fukushima 1 lijkt de situatie penibel. Uit zeker twee reactoren stijgt stoom of witte rook op, wat vermoedelijk duidt op brand. Het hoge stralingsniveau rond het complex maakt hulpverleners het werken bijna onmogelijk.
De situatie in de reactoren 3 en 4 verslechterde dinsdagavond als gevolg van een explosie, die brand veroorzaakte. Het is nog onduidelijk of het vuur inmiddels is gedoofd. In de reactoren 1 en 2 lijkt de situatie onder controle nu zeewater is gebruikt om te koelen. De precieze schade is evenwel moeilijk vast te stellen. De Japanse autoriteiten vrezen dat de brand in reactor 3 het beschermende omhulsel dat straling en radioactieve stoffen moet tegenhouden, heeft beschadigd. Mogelijk kan radioactief materiaal zich daardoor buiten de reactor verspreiden.
9.26 uur: Het lijkt een paardenmiddel, maar toch wordt het ingezet. Helikopters die watergordijnen produceren om de centrales van Fukushima te koelen, zijn nu in de lucht. De helikopters mogen niet lang in de buurt van Fukushima blijven, vanwege stralingsgevaar.
9.24 uur: Lees hier wat er tot nu toe vandaag is gebeurd.