De brievenpagina, 'Englishness' in zijn mooiste vorm
Nergens wordt 'Englishness' zo mooi verwoord als op de brievenpagina's van The Daily Telegraph. Lezers geven gevat commentaar op de actualiteit en delen anekdotes uit the good old days.
Roer je pap kloksgewijs of andersom? Hoe maak je een zeef schoon? Hoe lang kook je een aardappel? Waarom zeggen mensen tegenwoordig steeds vaker 'myself' in plaats van 'me'? Hoe speciaal was de baard van Johannes Brahms? Wat doe je wanneer gasten vragen om de auto tijdens het bezoek te kunnen opladen? Waar kunnen mannen zitten terwijl de vrouw winkelt?
Een Engelsman die de dag opgewekt wil beginnen kan het slechter treffen dan de brievenpagina van The Daily Telegraph, met afstand de geestigste pagina in de Engelse pers. Lezers geven gevat commentaar op de actualiteit, vertellen anekdotes uit betere tijden en corresponderen met elkaar over alledaagse zaken.
Ingezonden brieven hebben een belangrijke plek in de Engelse kranten, het is de pagina waar de geesten van de redacteuren en die van de lezers elkaar ontmoeten. Ze weerspiegelen ook de lezers. In The Guardian zijn ze serieus en intellectueel, terwijl The Times nog altijd de stem van het establishment is, onderkoeld en spitsvondig. De brievenrubriek in laatstgenoemde krant had jarenlang de beste reputatie, wat zich uitte in veel bloemlezingen. Zo kwam in de jaren zeventig The First Cuckoo uit, die een brief bevatte van minister van Financiën Neville Chamberlain. Op een winterdag in 1933 schreef hij over de zeldzame kwikstaart die hij op weg naar het departement in St James's Park had gezien.
De laatste jaren spant The Daily Telegraph de kroon. De brieven - en de in memoriams - zijn de rubrieken waar 's lands grootste kwaliteitskrant in uitblinkt. Journalist en satiricus Ian Hislop, bekend van Have I Got News for You (de Britse versie van Dit was het nieuws) noemde ze briljant. Wat de brieven uniek maakt, is hun Englishness. Niet vreemd, want de conservatieve Daily Telegraph is de meest Engelse van alle kranten. De wat serieuzere brieven staan boven aan de pagina, maar het meest gewild en gelezen zijn de geestige epistels onderaan. Ze zijn, indachtig het Engelse karakter, gebaseerd op ervaring, niet op ijdele ideeën. Het gevoel dat vroeger alles beter was, is prominent aanwezig, maar de nostalgie is luchtig, nergens verstikkend of chagrijnig.
Christopher Howse
De aanleiding van een brief kan iets kleins zijn. Zo kwam er dit najaar een schrijven binnen van onderwijzer Tobin Wallace-Sims, die naar aanleiding van een postuum over de historicus Jonathan Riley-Smith schreef dat deze hem bijna van de universiteit had gestuurd, maar mededogen had getoond. Dit was een verrassing voor Wallace-Sims' ouders, die in een vervolgbrief schreven dat hun zoon dit nooit had verteld. Het leidde tot tientallen brieven met Tsjechoviaanse familiegeheimen. Voor brievenredacteur Christopher Howse, die ook over kerkgeschiedenis schrijft en ooit in een driedelig pak (met kaplaarzen) vanaf popfestival Glastonbury berichtte, was dat reden er een achtergrondartikel aan te wijden.
Howse en zijn twee collega's van de Letters Desk ontvangen dagelijks zo'n driehonderd brieven. De meeste brieven komen uit de graafschappen, het domein van Telegraph-lezers. Gepensioneerde generaals uit Wiltshire en admiralen uit Hampshire zijn doorgaans goed vertegenwoordigd, alsmede priesters, politici en Frederick Forsyth, de thrillerauteur die sinds kort van de fax op de mail is overgegaan. Vier van de vijf brieven zijn van mannen afkomstig. Brievenschrijfster Felicity Foulis-Brown kwam met een bijzondere verklaring voor de ondervertegenwoordiging van vrouwen. 'Als ik thuis kom, rond zevenen, en de krant me heeft ingelicht over alle wereldse ellende, grijp ik naar de gin. Daarna ben ik niet meer in staat het toetsenbord naar behoren te bedienen.'
De uitverkorenen krijgen een telefoontje, waarbij de tekst nog even wordt doorgenomen. Deze kwaliteitscontrole toont aan hoe serieus de conversatie tussen krant en lezer wordt genomen. 'Lezers komen met boeiende inzichten over geschiedenis, taal, architectuur, plattelandsleven en ervaringen over de grens', zegt Howse, 'en ze zijn goed in het opmerken van sociale en maatschappelijke trends.' Neem een brief van John Landau uit Cheltenham die tijdens de Ryder Cup dermate geschokt was door het ordinaire gedrag van Amerikaanse golffans dat hij toen reeds een overwinning voor Donald Trump voorspelde. Wie wil weten hoe het gemoed is in de graafschappen hoeft slechts deze pagina te lezen, in plaats van de analyses van afgestudeerde opiniedeskundigen.
Manieren
Etiquette en goede manieren zijn zaken waar Telegraph-lezers het liefst over corresponderen. De onderwerpen lopen uiteen van taalgebruik, eten tot kleedgedrag. Zo merkte een lezer uit Nottinghamshire op dat het erop lijkt dat politieagenten (bobby's) hun uniform tegenwoordig op de vlooienmarkt van Bagdad aanschaffen. 'Agenten kunnen hun beroep toch niet met trots uitoefenen wanneer ze in een strozak lopen die in het midden door een stuk touw bijeen wordt gehouden.' Een schok was een persverklaring waarin prins Andrew schreef over 'a split between the Prince of Wales and I', waar hij had moeten spreken van 'between the Prince of Wales and me'. 'Wat is er gebeurd met de Queen's English?' vroeg Andrew Papworth zich af, opmerkend dat 2016 toch al zo veel 'shocks and horrors' met zich mee heeft gebracht.
De brievenpagina kan ook mysteries oplossen. Een lezer uit Pyrford schreef begin december dat een vriend een ongefrankeerde kerstkaart had verzonden, die arriveerde met een naheffing van 2 pond. Hij stuurde een brief naar de krant 'in de hoop dat de afzender die zal lezen'. Een dag later kwam er een mail binnen. 'Ik ben bang dat de briefschrijver niet het enige slachtoffer is van mijn fout, waarbij ik twee stapels post heb verwisseld', schreef de boosdoener, een gemeenteraadslid. 'Onnodig te zeggen dat ik met een zak vol 2-pond-munten nu de straten van Pyrford afloop om mijn vrienden schadeloos te stellen. Het is een verdiende straf voor mijn poging geld uit te sparen.'
Naast bloemlezingen is er onder de titel Am I alone in thinking...? (de karakteristieke beginzin van een Telegraph-brief) zelfs een bundel verschenen met nooit geplaatste epistels. Deze brieven zeggen veel over de eilandcultuur van ironie en behoudzucht, hoewel ze door links Engeland worden gezien als gezeur van conservatieve oude gekken . Volgens Howse is dat een clichébeeld 'Onze lezers spreiden de beste Britse kwaliteiten tentoon', zegt hij, 'een levendig politiek debat, humor, liefdadigheid, waardering voor het heersend gezag, deelname aan muzikale activiteiten, bewondering voor de koningin, kennis van de strijdmachten, deskundigheid in tuinieren en nieuwsgierigheid naar de veranderende wereld.'
Typisch Britse Trump-kritiek en een luchtige hang naar vroeger
SIR - I am reminded of a story about an inmate peering over the wall of an asylum and asking a gardener why he is collecting horse manure. When the gardener says it's to put on his rhubarb, the inmate responds that he should join them in the asylum as they have custard on theirs.
Clive Robinson, Old Glossop, Derbyshire
GEACHTE HEER - Ik moest denken aan een verhaal over een gevangene die over de muur van een gesloten inrichting staarde en aan de hovenier vroeg waarom hij paardenmest aan het verzamelen was. Toen de hovenier zei dat de mest voor op de rabarber was, zei de gevangene dat hij maar bij hem in de inrichting moest gaan wonen, omdat ze in de inrichting vla over de rabarber doen.'
SIR - With the brouhaha of the US election now behind us, from a standpoint of sartorial elegance, I for one would like never to see another grown man in a suit and baseball cap.
Jonnie Bradshaw, Warborough, Oxfordshire
GEACHTE HEER - Nu alle heisa over de Amerikaanse verkiezingen achter ons ligt, zou ik vanuit het oogpunt van elegante couture liefst nooit meer een volwassen man in een pak zien met een petje op.'
SIR - Tim Wray wonders how one will identify a gentleman's school, club or regiment if the tie stops being appropriate dress for work. I did not realise that gentlemen went to work.
Chris Harding, Parkstone, Dorset
GEACHTE HEER - Tim Wray vraagt zich af hoe je een school, club of regiment voor heren kan identificeren wanneer een stopdas niet meer geschikt is voor op het werk. Ik heb me nooit gerealiseerd dat heren naar hun werk gingen.
SIR - My late friend Dr Alan Ridley, on a call, was driving at high speed round a roundabout when he spotted a police car. He wound down his window, and waved his stethoscope. The police wound down their window, and waved a pair of handcuffs. Good old days.
Dr Peter D Smart, Morpeth, Northumberland
GEACHTE HEER - Wijlen mijn vriend dokter Alan Ridley was op weg naar een noodgeval. Hij reed met hoge snelheid over een rotonde toen hij een politieauto zag. Hij draaide zijn raam omlaag en zwaaide met zijn stethoscoop. Ook de agent draaide zijn raam omlaag en zwaaide met een paar handboeien. Goeie ouwe tijd.
