REPORTAGEBOUWSECTOR EN CORONACRISIS
De bouw bouwt voort, zolang het nog kan
De bouw is een van de weinige sectoren die niet stilligt. Maar hoe lang nog? Terwijl bouweconomen het ergste vrezen gaat de grootschalige renovatie van de Wilhelminasluis in Zaandam gewoon door.
Met een bezweet hoofd en modder op zijn overall kijkt Rinus van Belzen (38) tevreden uit over de Wilhelminasluis in Zaandam. De bruggenbouwer uit het Zeeuwse Arnemuiden werkt 160 kilometer van huis, waar zijn vier kinderen binnen zitten. ‘Gelukkig hebben ze veel huiswerk gekregen, dus ze hoeven zich niet te vervelen.’ Hun vader werkt aan de renovatie van de Wilhelminasluis en daarbij horen twee nieuwe bruggen waarmee de inwoners van Zaandam weer naar het centrum kunnen. Dat is nu slechts bereikbaar met een noodoplossing. ‘Het is heel gaaf als je over een brug rijdt, die je zelf in elkaar hebt gezet’, zegt Van Belzen en hij veegt zijn handen af aan zijn overall.
De mannen in Zaandam mogen dan monter doorwerken, er zijn grote zorgen over de langetermijngevolgen van de coronacrisis op de bouwsector. ‘De bouw gaat een heel zware periode tegemoet’, zegt Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). ‘We zijn een laatcyclische sector. Dat houdt in dat de bouw pas later nadeel ondervindt van een economische recessie. Op dit moment zitten er voor de meeste bedrijven nog genoeg opdrachten in de pijpleiding, waardoor het werk nog wel even doorloopt. In tegenstelling tot de horeca, luchtvaart en bloemenexport waar de gevolgen nu al enorm zijn. Wij zullen de grootste klappen pas volgend jaar krijgen.’
De klus waaraan Van Belzen werkt, had nogal wat voeten in de aarde. De Wilhelminasluis stamt uit 1903 en is nodig aan renovatie toe. De kades begonnen af te brokkelen en de schepen zijn steeds breder en dieper geworden; de sluis is nu te smal voor sommige schepen. In december moet alles klaar zijn en dat is kort dag. ‘We maken hier werkdagen van 12 uur’, zegt projectmanager Jan Bakker van bouwbedrijf Heijmans. Het doet hem goed dat zijn mensen zo trouw doorwerken in deze onzekere tijd. ‘Bouwvakkers laten zich niet zo snel gek maken. Natuurlijk maken wij ons ook zorgen over de gezondheid van onze naasten en de economische gevolgen van de coronacrisis, maar op de bouwplaats maken we er het beste van.’
De economen van het EIB hielden wegens de pfas- en stikstofcrisis rekening met een krimp van ongeveer 1 procent voor de bouwsector. Maar toen kwam het coronavirus. ‘Deze crisis zal een dreun worden voor de bouw', voorspelt EIB-directeur Van Hoek. ‘Als het minder gaat met de Nederlandse economie voelen wij dat extra hard. 2 procent daling van de algehele economie, kan in de bouw al gauw leiden tot 5 à 6 procent krimp.’ Volgens Van Hoek komt dat doordat bouwprojecten vaak worden uitgesteld in onzekere tijden. ‘De kans is groot dat we door het coronavirus in een economische crisis terechtkomen. Er is dan minder vraag naar nieuwbouwwoningen, consumenten laten minder snel hun badkamer vernieuwen en bedrijven stellen de verbouwing van hun panden uit.’
Voor zorgen over de langetermijngevolgen van de coronacrisis is bij de Wilhelminasluis geen tijd. Aanvankelijk had de renovatie in mei 2015 klaar moeten zijn, maar onvoorziene problemen tijdens de bouw hebben een flinke vertraging veroorzaakt. De inwoners van Zaandam kijken al die jaren al tegen een bouwput aan. ‘We zijn nu weer lekker op gang’, zegt Bakker van Heijmans. ‘Een lockdown in Nederland zou een flinke domper zijn. We willen ervoor zorgen dat hier vanaf december een nieuwe sluis ligt, met daaromheen twee mooie bruggen die naar het centrum leiden.’Bakker hoopt dat de scheepvaart, die op dit moment ook stilligt door de coronacrisis, ook zal profiteren van de nieuwe sluis. Daarbij is het centrum van Zaandam met de moderne bruggen beter bereikbaar. ‘Dat zou een steuntje in de rug kunnen zijn voor lokale ondernemers, als de economie weer aantrekt.’
Ook Rinus van Belzen hoopt dat hij zijn werkzaamheden kan voortzetten, zelfs als hij daardoor doordeweeks niet bij zijn familie kan zijn. ‘Wat mij betreft gaan we gewoon door. Uiteindelijk moet het werk toch op tijd af. Veel Nederlanders kunnen vanuit huis werken om het besmettingsgevaar te verkleinen, maar ik kan toch moeilijk die brug op mijn gazonnetje in elkaar gaan zetten?’
