De boerenhooligans zijn de grenzen van normaal protest allang gepasseerd

De buitengebieden zijn een goede voedingsbodem voor het idee dat alles geoorloofd is. Nóg een intimiderende actie jegens politici kan niet worden getolereerd.

Een verrassing kan het voor niemand zijn, de manier waarop een deel van de protesterende boeren sinds twee weken door het land trekt. Toen de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in 2020 waarschuwde voor de snelgroeiende radicale stroming in de samenleving ging de meeste aandacht uit naar de antilockdowndemonstranten, maar ook toen werden de boeren al met name genoemd. De buitengebieden zijn een goede voedingsbodem voor het idee dat alles geoorloofd is, zoals het belagen van politici en journalisten, het intimideren van agenten of de onlinepublicatie van doxinglijsten met daarop persoonsgegevens van politici.

Hoe snel dat kan ontaarden, is de afgelopen dagen gebleken. Opnieuw kreeg minister Van der Wal bezoek aan huis. CDA-Kamerlid Derk Boswijk durfde woensdag zijn gezin niet alleen thuis achter te laten nadat boze boeren dinsdagavond ook bij hem op de stoep stonden. Het ene na het andere werkbezoek van ministers en Kamerleden wordt geannuleerd omdat het risico te groot is. Ook wethouders en gemeenteraadsleden worden bedreigd.

Zo wordt het leven onmogelijk gemaakt van mensen die slechts uitvoering geven aan de wil van de democratisch gekozen meerderheid van de volksvertegenwoordiging. Dit is dan ook geen normaal protest meer, maar een aanval op de democratie. Dat die nota bene door Kamerleden van Forum voor Democratie wordt aangewakkerd (‘Wie niet horen wil moet voelen’) is extra reden tot zorg.

Een makkelijke oplossing is niet voorhanden. De radicaalste boeren vinden elkaar in een cocktail van gevoelens van onrechtvaardigheid, anti-overheidsdenken en een totaal andere werkelijkheidsbeleving. De sociale media spelen daarin een grote rol en de zoektocht naar een tegengif is nog nauwelijks begonnen. Zonder indringend debat over de verantwoordelijkheid van de grote techreuzen achter de sociale netwerken zal het zeker niet gaan. Uiteindelijk zullen die moeten worden gedwongen te voorkomen dat mensen via hun algoritmes in steeds donkerder tunnels belanden.

Maar dat is niet van vandaag op morgen gebeurd. Om de geest snel terug in de fles te krijgen, is het voor politie en justitie nu allereerst zaak te laten zien waar de grenzen liggen. Nóg een intimidatie van een politicus in eigen huis en tuin kan simpelweg niet worden getolereerd. Bij andere demonstraties is de politie doorgaans ook niet zo terughoudend met het bewaken van de grenzen. De tien arrestaties van woensdag wegens de intimidatie van minister Van der Wal waren alvast een goed begin.