De 100 beste grappen van Nederland: 46 tot 28

46. Heen en weer (Drs. P 1973)

Wederom virtuoze rijmelarij van wijlen Heinz Polzer. Neem alleen al het begin van het eerste couplet. 'We zijn hier aan de oever van een machtige rivier. De andere oever is daarginds, en deze hier is hier. De oever waar we niet zijn noemen wij de overkant. Die wordt dan deze kant zodra we daar zijn aangeland.' En zo mijmert de pontbaas er een lied lang op los. Maar aan zijn monotone bestaan komt onverwacht een einde als er veel meer passagiers dan toegestaan het vaartuig betreden. 'U ziet toch dat de boot vol is? Kom toch niet in deze volle boot.'

45. Kabouter Prikkeprak (Ederveen & Niterink 1996)

Briljant staaltje wat-gebéúrt-hierhumor: dat zeldzame gevoel dat je helemaal meegesleurd wordt door alle grenzen die de grap overschrijdt. Internist (Tosca Niterink) heeft een nieuwe methode ontwikkeld om darmpoliepen te verwijderen: een kaboutertje (Arjan Ederveen) brengt zichzelf in in de anus en hakt de poliep om met zijn kabouterbijltje. Sterrol voor de patiënt (ook Ederveen, nu met heel bedrukt gezicht) die de operatie via een televisiescherm meekijkt. En ja: we zien de kabouter ook echt de aars ingaan ('Niet knijpen meneer Struikebos! U moet ontspannen'), een heel erg harige aars, dat is. 'Hei ho, hei ho, het werk is weer gedaan', klinkt sindsdien nooit meer hetzelfde.

44. Imitaties in Mike en Thomasshow (Jochem Myjer 2007)

Stuiterbal Jochem Myjer draait zoals bekend zijn hand niet om voor een paar imitaties. Maar Mike Boddé en Thomas van Luyn laten hem hier de uitersten van het genre verkennen. In anderhalve minuut jaagt hij er acht doorheen: Jos Brink, Jules Deelder, Samson (van Gert), Martin Gaus, dominee Gremdaat, Ab Normaal, Piet Paulusma en Willibrord Frequin. De laatste is zelfs een running gag: 'Zeg, wat zullen we nou krijgen?' De uitsmijter komt van het presentatieduo. 'We willen de pret niet drukken, maar we kunnen het helaas niet goed rekenen.'

43. Net Niet Verschenen Boeken (Gummbah 2000)

In het theaterprogramma Poelmo, slaaf van het zuiden deelde Gummbah het podium met Hans Teeuwen en Pieter Bouwman. Een groot absurdistisch feest, later verwerkt tot tv-serie, met als betwistbaar hoogtepunt Gert Jan van Leeuwen (Gummbah) die voordraagt uit fictieve net niet verschenen boeken. Zoals uit het boek Onbegrijpelijke Boswandelingen van Ward B. Dunkin, of het werk Oh, die hunkering naar opblaasbaar vee van Korst Grugmokker. Absurdisme op het allerhoogste niveau.

42. Jool Huul (Waardenberg en De Jong 1990)

De Rotterdamse straatschoffies Martin van Waardenberg en Wilfried de Jong zijn het meeste explosieve, meest anarchistische voorbeeld van fysiek cabaret. Ze hadden geen enkele consideratie met elkaar, maar ook niet met het publiek. In Jool Huul (een rustplek aan de A1) springt Wilfried de Jong als de volkomen doorgedraaide Boris de aap de zaal in, rukt en plukt aan iedereen, richt de brandslang op het publiek, slingert zich naar het bovenste balkon en smijt daar de jassen en tassen die hij in de garderobe heeft gevonden de zaal in. Totale chaos, nooit eerder en later vertoond.

41. Ik hou van Holland (Koefnoen 2011)

Koefnoen is niet altijd even scherp of geestig, maar de slotaflevering van seizoen 2011 was zeldzaam hilarisch, treffend én spannend: het CDA te gast bij tv-programma Ik hou van Holland, gepresenteerd door een voortdurend giechelende Linda de Mol, meesterlijk geïmiteerd door Plien van Bennekom. Vicepremier Maxime Verhagen (Owen Schumacher) moet in de spelshow zijn zorgenkindje Henk Bleker (Paul Groot), die met Mauro-gate volop in het nieuws was geweest, en anti-PVV-dissidenten Koppejan en Ferrier in het gareel houden. De politici mogen oud-Hollandse liedteksten afmaken: 'Als de lente komt, dan stuur ik jou...' Bleker: 'Terug naar Angola!'

40. Minder vlees eten (Zondag met Lubach 2015)

In de beste items van het satirische tv-programma Zondag met Lubach komen metamediakritiek, onderzoeksjournalistiek, moralistisch activisme, woordspelingen en satire op wonderlijke wijze samen. Neem het fragment over minder vlees eten. 'Ik hoor jullie zeggen: O, Arjen Lubach is vast zo'n vieze vegetariër, zo'n zielige sojasukkel, zo'n zeewierzeiksnor. En dan zeg ik: nee, hulde voor de alliteraties, maar daar herken ik mezelf niet in.' Nadat hij een item van het NOS Journaal heeft gefileerd over hoe kankerverwekkend vlees is ('We gaan zo vertellen of het klopt. Spoiler: nee'), komt Lubach tot zijn punt: de vleesindustrie is de ergste milieuvervuiler. Een belangrijke en overtuigende boodschap, verpakt in een slappe lach van 13 minuten.

39. Huilon (Joardy Film 2016)

Het lijkt een amateuristische parodie op een voxpopje, maar de drie minuten durende tirade van een man in een trainingspak over waar hij allemaal verdrietig van wordt, is een parel van een YouTube-productie. Van 'zielige hondenfilmpjes' tot 'eigenlijk alles met violenmuziek erin' tot 'dat je gewoon wakker schrikt in een verlaten pand en je helemaal niet weet waar je bent en je hebt geen schoenen aan en dat je om je heen kijkt, je ziet gewoon geen herkenningspunten en je loopt naar buiten toe en je vraagt aan de eerste de beste medemens: waar ben ik dan? En die zegt: jongen, je bent in Zaïre, het is hier oorlog. Nou wat doe je dan? Toch huilon?' Of lachon.

38. IKEA stapelbed (Youp van 't Hek 1996)

In zijn oudejaarsconference van 1989 maakte Youp van 't Hek biermerk Buckler kapot door het om te dopen tot 'dat gereformeerde bier'. Zes jaar later, in Spelen met je leven, was IKEA de klos. Youp fulmineert in dit fragment over zijn 6-jarige dochter die het in haar hoofd haalde een stapelbed te vragen, terwijl ze toch echt riant wonen in de grachtengordel. Hij haalt het bed bij IKEA en weer thuis met het pakket lukt het hem uiteraard niet de boel in elkaar te zetten: 'In het begin gaat het prima, prima, prima, lekker, lekker, lekker; je hebt eigenlijk nog nooit zo snel een stapelbed in elkaar gezet, tót halverwege de schroefjes op zijn.' IKEA bestaat overigens nog steeds, daar helpt geen Youp tegen.

37. Donna Summer (Van Oekels Discohoek 1974)

Sjef van Oekels DiscohoeK, een creatie van Wim T. Schippers, was in alles de tegenhanger van het tv-programma Avro's Toppop. Wereldsterren werden ontvangen door de chaoot Van Oekel en zijn sidekick ingenieur Evert van der Pik, die de administratie voerde en de plaatjes opzette waarbij de artiesten moesten playbacken. In deze aflevering kwam de Amerikaanse ster Donna Summer haar hit The hostage zingen ('Evert! Dit is Donna! Donna, dit is Evert!).

Het nummer is vooral bekend door het geluid van een onheilspellend rinkelende telefoon. Van der Pik nam elke keer de telefoon op in de veronderstelling dat het voor hem bedoeld was ('Met Van der Pik spreekt u mee') en gaf hem door aan Donna ('Mevrouw, er is geloof ik telefoon voor u'), wat een op zijn zachtst gezegd ontregelend effect had.

36. Spaanse les (Kreatief met kurk 1993)

'Wat heb je nu in je mandje, José?', vraagt de zeurstem van Tosca Niterink aan Arjan Ederveen, die gehuld in poncho en met sombrero en royale snor prominent in beeld staat. We zitten namelijk op Spaanse les, en José gaat ons leren hoe je 'appel' (in het fantasie-Spaans van Kreatief met Kurk 'Unas appapas' geheten), 'peer' ('Unas pepperas') en 'pak wc-papier' ('Unas paguares papouras papieras') moet zeggen. Vooral het pak wc-papier werkt op de lachspieren, zeker als het - een truc die Ederveen en Niterink wel vaker met succes toepasten - tot vervelens toe herhaald wordt. 'Put the papieros away, José!'

35. Sinterklaas (Jiskefet 1995)

Het begint met de gebruikelijke kantoorkolder in de setting van Debiteuren, crediteuren: de mop bij de tram, de inspectie van het beleg op brood, de daarop volgende toedeledokie-worp in de prullenbak. Maar zodra Hans Teeuwen als Sinterklaas zijn opwachting maakt, gaat het goed mis. De arme Edgar moet op zijn schoot plaatsnemen en na een mislukte poging tot het zingen van een liedje, verdwijnt hij voor straf onder de tabberd. 'Maak Sinterklaas maar eens vrolijk.' Met de handen zedig gevouwen om het op en neer gaande hoofd van Edgar vraagt de Sint aan juffrouw Jannie of er nog wat te zuipen valt. Jos probeert Edgar met een grap nog een hart onder de riem te steken. 'Zo krijg je nog wat warms binnen, vandaag.' Ex-commando Storm neemt gruwelijk wraak: de goedheiligman gaat over de tafel en wordt keihard genomen. Een heerlijk huwelijk van vulgariteiten en ongemak.

34. Dik Voormekaar Show (André van Duin 1973-1985)

'Jjjjjáááhooorrr, daar is-ie weer!' De Dik Voormekaar Show! Legendarische radio (de tv-versie met poppen was beduidend minder hilarisch) van André van Duin, Ferry de Groot en hun leger aan alter ego's. Binnen luttele seconden na de hoempa-tune wisten Harry Nak, ome Joop, Bep en Toos er een onvergetelijk zooitje van te maken. Daar is de koffie: van het dienblad gelazerd. Geef mij maar een neut. Nee, nou wordt-ie mooi! Vorig jaar demonstreerden Van Duin en De Groot in De Wereld Draait Door eenmalig hun werkwijze, met een bandrecorder vol geluidseffecten. Meteen weer leuk; de eeuwigheidswaarde bewezen.

33. Kakkers (Daniël Arends 2013)

Daniël Arends, die met zijn Indonesische achtergrond een unieke stem is in het Nederlandse cabaret, buigt zich in zijn show Blessuretijd over de kwaadaardigheid van kakkers, 'jongens met een goed stel hersens en slechte bedoelingen'. Waar haalt hij deze wijsheid vandaan? Antwoord: hij komt uit het Gooi. 'Op uw beurt denkt u nu: opgegroeid in het Gooi, wat interessant, dat moet dan wel een heel warm gedeelte zijn van het Gooi, omdat je hele hoofd helemaal bruin is en zo, ja, nee, u kent mij niet natuurlijk, maar ik ben ooit aangeschaft door twee witte mensen.'

32. Hij verstaat je niet (Jiskefet 2004)

Theo, de door Michiel Romeyn perfect vertolkte langharige en onverstaanbare überproleet, heeft een Marokkaanse man (Herman Koch) te gast die geen Nederlands verstaat. Dat weerhoudt Theo er niet van eindeloze verhalen over onder meer de VOC ('COC') te raaskallen tegen Koch. Theo's zoon (Kees Prins) blijft zijn vader er steeds maar aan herinneren dat hun gast hem niet verstaat. Vergeefs. De kracht van de herhaling, zo ongeëvenaard komisch in de praktijk gebracht door de drie van Jiskefet. 'Hij verstaat 'm dus echt niet hè.'

31. Haren (Koefnoen 2012)

Vanaf 2009 maakten Edo Schoonbeek en Arjen Lubach vijf jaar lang de Rapservice, de door Lubach als MC T-Lex gerapte uitsmijter van Koefnoen waarin het nieuws van de afgelopen week op muzikale wijze werd geremixt en geduid. Project X in Haren was in die reeks een absoluut hoogtepunt. Gebaseerd op een YouTube-filmpje van Anouk steekt MC T-Lex van wal: 'In Haren was een feest bedoeld een beestenboel, de hel brak los, het dorp de klos, ja veel geweld en veel gereld.' Het wordt pas echt emotioneel als een gedupeerde middenstander huilend meedoet aan een knap gemonteerd geheugenspelletje: 'Ik ga op reis en ik neem mee een ijzeren staaf, een brandblusser, een zaklantaarn, een vriend die gelukkig kwam om te helpen en een zakje cashewnoten. Gelukkig mag je dat allemaal weer vergeten, want als het niet rijmt hoef jij het niet te weten. Peace. Kak.'

30. Paneldiscussie over agressie (Kees van Kooten en Wim de Bie 1980)

Misschien wel de meest realistische hilarisch-kinderachtige ruzie ooit geschreven en vastgelegd, op de lp Op hun pik getrapt. Koot en Bie hebben een paneldiscussie over agressie voorbereid, maar krijgen onenigheid over het voorzitterschap van Bie. Eerst is er de ontkenning ('Ik bezwaren, hoezo?') dan de jarenlang opgekropte woede in de vorm van ingehouden-kwade argumenten ('Bie Bie Bie Bie, daar hoor ik toch ineens een regententaal van 1968'), gevolgd door de woede-uitbarsting: 'Ik wil dan NU een verklaring afleggen. Ik vind, dames en heren thuis, dat Koot, door bepaalde dingetjes, absoluut niet geschikt is voor het geven van enige leiding waaraan dan ook. (...) Want als er dan iets georganiseerd moet worden, zoals dit panel, dan krijgt Koot griep, hij moet naar de tandarts of zijn kinderen zwemmen af. (... ) Terwijl ik nou eenmaal beschik, en zo leuk is dat helemaal niet, over een enorm brok natuurlijk leiderschap.'

29. Op bezoek (Wim Sonneveld en Godfried Bomans 1962)

Op een plaatje uit 1962 komt de 'schuchtere zanger' Wim Sonneveld bij de 'moderne componist' Godfried Bomans langs, die De Kunstenaar speelt: 'Ik zal u eens wat laten horen, misschien wel aardig. Bijvoorbeeld dit, vindt u dit mooi?' (Speelt staccato stukje) Sonneveld: 'Vind ik bijzonder mooi.' Bomans: 'Hmja, dat was helemaal niets. Dan zal ik u nog eens wat laten horen.' (Speelt vloeiend stukje) 'Hoe vindt u dit?' Sonneveld: 'Enig.' Bomans: 'Hmja. Toch gaat u vooruit.' Onverwacht mooi is de Chopin-achtige improvisatie die hij dan uit de mouw schudt. Een aansteller met talent.