Nieuws
Dassen en bevers veroorzaken spoorverzakking: is een kunstburcht de oplossing?
Een dassenfamilie veroorzaakte de laatste weken overlast met gegraaf in het spoortalud tussen Workum en Stavoren, waar geen treinen meer reden uit vrees voor verzakking. Met een kunstburcht hoopt ProRail het probleem nu te tackelen.
Het had iets onwerkelijks: een paar dieren bouwden een burcht in het spoortalud van de lijn Workum-Stavoren en brachten daarmee het hele raderwerk tot stilstand, vanwege het risico op verzakking. Om dit te herstellen moeten de dassen eerst weg, maar de Natuurbeschermingswet van 2017 is onverbiddelijk: die dieren mogen niet worden verjaagd of verstoord en hun leefgebied moet worden beschermd. Dus legde ProRail ter hoogte van station Koudum-Molkwerum al het treinverkeer stil.
Friesland is niet de enige provincie waar dassen of bevers, eveneens een beschermde diersoort, dicht bij of zelfs onder een spoorlijn hun onderkomen zoeken. Zij graven graag gangen en burchten langs of onder het spoor.
Dat heeft te maken met de verhoogde taluds, legt ecoloog Cindy de Jonge uit. ‘Bevers en dassen zitten graag hoog en droog. Als er naast het spoor dan ook nog een slootje ligt, is dat voor de bever helemaal ideaal. Ze graven van onderwater zo het talud in. Daarnaast zijn gebieden rondom het spoor vaak rustig omdat daar geen mensen mogen komen en bomen en struweel vrijuit kunnen groeien. Daardoor kunnen de dieren genoeg eten en beschutting vinden.’
Kunstburchten
Om overlast van gravende dassen te voorkomen, gaat ProRail nu experimenteren met kunstburchten voor de das. De eerste daarvan is zondag geplaatst in Friesland. Dat moet uitkomst bieden op de meer dan veertig plekken in Nederland waar de dieren met hun gegraaf verzakkingen veroorzaken aan het spoor.
ProRail wil niet vertellen om welke plaatsen het nog meer gaat, uit angst dat de dieren zullen worden gestoord, maar laat wel weten dat dassen voornamelijk in het oosten van het land voorkomen. Problemen met bevers komen hoofdzakelijk in Groningen voor. Op drie plaatsen werd de situatie langs het spoor als gevolg van beverholen zo gevaarlijk dat er moest worden ingegrepen, vertelt De Jonge.
In Friesland heeft ProRail nu een grote hoop zand naast het spoor gestort: daarin moet de nieuwe burcht komen. Om de dassen daarnaartoe te krijgen, wil ProRail vanaf volgende week ‘ontmoedigingsmaatregelen’ nemen waarmee de dieren bij hun huidige huis worden verjaagd. Het is enkel nog wachten op het akkoord van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. ‘Hierbij moet je denken aan het aanbrengen van geursporen of gebruik van licht en geluid om de dassen in de benen te krijgen’, aldus een woordvoerder van ProRail. Daarna is het hopen dat de dassen hun nieuwe onderkomen omarmen.
Lange adem
Om te voorkomen dat verhuisde dieren weer terugtrekken naar het spoor, komen er hekken onder de grond. Voor bevers werd al eerder gebruikgemaakt van gleuven die werden volgestopt met grind, om te verhinderen dat bevers vanuit de sloot in het spoortalud kunnen graven. Ook werd op een plek al een kunstburcht van strobalen en takken ingezet.
Sinds enkele weken lijkt de bever in kwestie af en toe gebruik te maken van het nieuwe huis, al valt volgens De Jonge nog niet te checken hoe lang de bever per keer in de burcht verblijft.
Als de kunstburcht in Friesland een succes wordt, zal ProRail hem ook op andere plaatsen inzetten. Toch benadrukt De Jonge dat de duurzame oplossing niet zit in het verplaatsen van de dieren, maar in preventie. ‘Op termijn moeten alle taluds graafwerend worden gemaakt, door damwanden te plaatsen waar de dieren niet onderdoor kunnen graven. Maar dat is een project van de lange adem.’
