'Dank jullie, vrienden van over de hele wereld'
Het was een slechte dag voor Pakistan. Als gevolg van zware regen stortte in de ochtend van 28 juli dit jaar een privévliegtuig neer in de heuvels bij Islamabad....
Die dag landde ik samen met een Pakistaanse waterdeskundigen in New Delhi voor een seminar over water als bron van spanning tussen India en Pakistan. Tegen de tijd dat we weer thuis waren, op 31 juli, hadden de overstromingen in het noorden van Pakistan 500 levens geëist en duizenden dakloos gemaakt.
Waarom toonden we meer verdriet om de slachtoffers van het vliegtuigongeluk dan om die van de overstromingen, vroeg een medewerker van een hulporganisatie.
Ik verspreidde die vraag per twitter. In de antwoorden werd gewezen op de rol van de media: de vliegtuigslachtoffers hadden connecties in de steden, ze konden zich vliegreizen veroorloven, journalisten konden zich in hen verplaatsen. De plek van het ongeluk was vrij toegankelijk, zodat de beelden vrijwel meteen verschenen op televisie, internet en in de kranten. Het vliegtuigongeluk werd in grotere krantenkoppen gemeld dan het dodental van de overstromingen.
De slachtoffers van de ernstigste natuurramp in de geschiedenis van Pakistan zijn vooral arme, ongeletterde dorpbewoners die in afgelegen gebieden wonen. Pas toen journalisten de getroffen gebieden bereikten, kwam er aandacht voor hun lot.
Half augustus was het aantal doden opgelopen tot 1.500 en waren ruim 14 miljoen mensen getroffen door de watersnood – meer dan de tsunami (2004), de aardbeving in Kashmir (2005) en de aardbeving op Haïti (2010) bij elkaar.
VN-chef Ban Ki-moon sprak van een geleidelijke tsunami. ‘Ik heb veel natuurrampen gezien, maar nooit zoiets als dit’, zei hij na een vlucht over het rampgebied. En dat voor een man die Birma bezocht na de cycloon Nargis (2008, 138 duizend doden) en in Sichuan in China was na de aardbeving (2008, 90 duizend doden).
Terugkijkend op de conferentie in New Delhi waren de discussies over watermanagement en klimaatverandering uiterst actueel. Er werd een verband gelegd tussen klimaatverandering en het onnatuurlijk ver doordringen van de moessonregens in de noordelijke provincie Khyber Pakhtoonkwha; de gevolgen daarvan worden versterkt door ontbossing en slecht waterbeheer.
Dijken voorkomen gewoonlijk dat rivieren buiten hun oevers treden, maar ze voorkomen ook dat slib bezinkt op de vlakten langs de rivieren en ze zorgen ervoor dat de rivierbodems stijgen. Mensen zijn langs de rivieren gaan wonen, zodat de gevolgen van een vloedgolf rampzalig zijn.
De omvang van de huidige watersnood is onvoorstelbaar. Vele duizenden Pakistanen zijn naar opvangkampen gevlucht, zonder bezittingen en kwetsbaar voor dodelijke ziekten als cholera en dysenterie. De meeste ontheemden behoren tot de allerarmsten. Vaak hebben ze weinig meer dan een paar sandalen en een kip of een geit.
De Pakistaanse regering, het leger, hulporganisaties en individuele hulpverleners zijn aan de slag gegaan. De steun van anderen betekent op dit moment veel voor ons. Dank jullie, vrienden over de hele wereld, voor alles wat jullie doen en proberen te doen. Jullie steun geeft ons hoop nu het al te makkelijk zou zijn om te bezwijken voor wanhoop.
