Dagelijkse exodus: zes op tien werkende Nederlanders pendelen tussen huis en baan
De Nederlanders zijn een volk van forenzen: ruim zes op de tien Nederlanders met een baan werken buiten hun woonplaats. Werknemers wonen gemiddeld 22,6 kilometer van hun werk, met de Terschellingers als uitschieters: zij pendelen gemiddeld 44 kilometer.
Dit blijkt uit vandaag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over de woon-werkafstand van werknemers - over zzp'ers heeft het CBS geen data. In het overgrote deel van Nederland vindt elke ochtend 'een kleine exodus' plaats, schrijft het CBS. In tweederde van de gemeenten werkt 70 procent of meer van de inwoners met een baan buiten de gemeente.
Het grootste kanon kun je doordeweeks afschieten in de Limburgse gemeente Onderbanken: ruim negen van de tien werknemers daar verlaten 's ochtends hun woonplaatsen Schinveld, Merkelbeek, Bingelrade of Jabeek voor hun baan buiten de gemeentegrenzen.
Zijn er dan zo weinig banen in Onderbanken? 'In de twee kleinste kernen, Bingelrade en Jabeek, is van oudsher heel weinig werkgelegenheid, behalve in de agrarische sector', zegt Bert Ehlen, fractievoorzitter van Democratie Onderbanken, de grootste partij in de gemeenteraad. Zelf forenst Ehlen ook: hij werkt als beleidsadviseur van de gemeente Sittard-Geleen. 'Merkelbeek heeft eigenlijk hetzelfde probleem als Bingelrade en Jabeek. En in Schinveld is de meeste bedrijvigheid, maar die is de laatste jaren heel erg afgekalfd. Van de winkelstraat is weinig meer over.'
Het meest honkvast zijn werknemers in grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Ruim 51 procent van de Eindhovenaren werkt in eigen stad; bij de Amsterdammers is dat meer dan tweederde. Deze drie steden trekken bovendien forenzen uit bijna het hele land, tot Delfzijl en Zeeuws-Vlaanderen aan toe, ziet CBS-hoofdeconoom Peter-Hein van Mulligen. 'In Eindhoven, Rotterdam en Amsterdam zit werk dat in de rest van het land niet te vinden is. De Zuidas heb je alleen in Amsterdam, en voor de grote hightechbedrijven moet je toch echt in Eindhoven zijn.'
De gemiddelde woonwerkafstand is in tien jaar tijd met slechts één kilometer toegenomen, constateert Van Mulligen, die zelf elke dag vanuit zijn woonplaats Delft naar het CBS-kantoor in Den Haag fietst. 'De meeste mensen willen een behapbare reistijd hebben. Voor het gros van de Nederlanders is een half uur toch wel de grens.'
De meeste reistijd hebben inwoners langs de randen van Nederland. Behalve Terschellingers pendelen bijvoorbeeld ook werknemers uit Hulst, Vlissingen, De Marne, Sluis en Vaals ruim boven de 35 kilometer tussen huis en baan.
