Daadkracht
HET debat over de regeringsverklaring had onvermijdelijk iets van een herhalingsoefening. Nog maar een paar weken geleden immers discussieerde de Tweede Kamer over het ontwerp-regeerakkoord....
Het zou onredelijk zijn geweest te verwachten dat er inmiddels een uitgewerkt programma lag. Daarvoor is het wachten op Prinsjesdag, als het kabinet zijn eerste begroting presenteert. Daar zal met grote nieuwsgierigheid worden uitgekeken, zeker nu Balkenende in zijn regeringsverklaring andermaal benadrukte dat het kabinet daden wil stellen. De nieuwe regeringsploeg ontleent er zelfs zijn motto aan: 'Duidelijkheid en daadkracht'.
Dit kan zich makkelijk tegen het kabinet keren wanneer niet nog binnen deze regeringsperiode meer geld ter beschikking komt. 'Verreikende beleidsbespiegelingen zonder het noodzakelijke geld brengen het oplossen van maatschappelijke knelpunten niet naderbij', zoals de premier zei. Een uitspraak die PvdA-fractievoorzitster Van Nieuwenhoven van harte kon onderschrijven, want daar wringt immers de schoen. Dat Balkenende zich van deze spanning bewust is, bleek uit zijn toevoeging dat 'keuzes onvermijdelijk zijn. Niet alles kan en zeker niet tegelijk.'
Dat lijken open deuren, maar de vraag is of dit kabinet daar ook mee weg zal komen, nu het zelf de verwachtingen zo hoog heeft opgeschroefd. De oproep van CDA-fractievoorzitter Verhagen aan het kabinet zich 'maximaal' in te zetten om meer geld vrij te maken, klonk ferm, maar was daarom niet minder krachteloos. Van Nieuwenhoven had op dit punt eerder het gelijk aan haar kant, toen zij vaststelde dat dit kabinet het geld niet uitgeeft, maar weggeeft, vooral aan mensen die het toch al goed hebben. Of zoals GroenLinks-woordvoerster Halsema het verwoordde: Het zijn niet de sterkste maar de zwakste schouders die de zwaarste lasten moeten gaan dragen.
Tegen deze achtergrond rijst andermaal de vraag of het verstandig is, nu de economische barometer nog verder terugloopt, een begrotingsbeleid te voeren dat strenger is dan ooit te voren, met het risico dat de economie nog verder wordt afgeremd.
Even ongebruikelijk als duidelijk was de bijdrage aan het debat van de publieke tribune, waar vertegenwoordigers van de ontwikkelingsorganisatie Novib een spandoek ontvouwden met de tekst: 'Hoe groot is jouw wereld?' Gelet op de niet meer dan plichtmatige aandacht in de regeringsverklaring voor ontwikkelingshulp en milieu, reikt de horizon van deze coalitie nog steeds niet erg ver.
