Nieuws
Coronavaccin werkte nog stuk beter dan gedacht, vooral onder volledig ingeënte ouderen
De vaccins tegen corona beschermden een slag beter dan men al dacht. Volledig ingeënte ouderen waren tijdens de deltagolf, eind 2021, waarschijnlijk voor ongeveer 86 procent beschermd tegen ziekenhuisopname, tien procentpunt meer dan eerdere berekeningen uitwezen.
Dat blijkt uit een nieuwe inschatting, die epidemiologen van het RIVM online hebben gezet. Volledig gevaccineerde ouderen waren tegen opname op de intensive care destijds 94 procent beschermd, blijkt uit de heranalyse. Eerder berekende men nog dat vaccinatie ‘maar’ 89 procent effectief was tegen ic-opname.
Reden voor de bijstelling is dat lang niet iedereen die zich liet inenten, ook toestemming aan de GGD gaf om zijn vaccinatiestatus door te geven aan het RIVM. Daardoor ontstond een vertekening in de berekeningen van de vaccineffectiviteit. Die vertekening probeert het RIVM nu recht te zetten.
‘We hadden altijd al het idee dat dit een onderschatting gaf van de vaccineffectiviteit’, zegt RIVM-hoofdepidemioloog Susan van den Hof. ‘En het is toch belangrijk om zo goed mogelijk te bepalen hoe goed vaccins beschermen. Bijvoorbeeld om beter te kunnen inschatten wanneer en voor welke groepen vaccinatie optimaal is.’
Over de auteur
Maarten Keulemans is wetenschapsredacteur bij de Volkskrant, met als specialismen microleven, klimaat, archeologie en gentech. Voor zijn coronaverslaggeving werd hij uitgeroepen tot journalist van het jaar.
De epidemiologen denken de vertekening nu te hebben weggepoetst door het totale aantal weigeraars mee te rekenen. Bij de GGD-prikstraat gaf destijds ongeveer 7 procent aan zijn gegevens liever niet te willen delen met het RIVM, wat dan ook niet is gebeurd.
De bijgestelde cijfers werpen tevens nieuw licht op een gek raadsel: waarom de coronavaccins in Nederland net wat minder goed leken te werken dan in het buitenland. Zo becijferde het Britse RIVM eind 2021 dat de vaccins in Groot-Brittannië het risico op ziekenhuisopname 90 tot zelfs 99 procent verkleinen. Een Maastrichtse analyse van tientallen buitenlandse studies kwam op zo’n 89 procent bescherming tegen ziekenhuisopname.
Jongere mensen
Overigens zijn dat allemaal cijfers van vóór de boostercampagne en de opkomst van de omikronvariant, een coronavariant waarop vaccins minder goed vat hebben. Volgens de recentste Britse berekeningen is een gevaccineerde en geboosterde oudere inmiddels nog ‘maar’ voor zo’n 50 procent beschermd tegen ziekenhuisopname (en kort na inenting voor een procent of 80). Daar komt overigens wel bovenop dat het risico om in het ziekenhuis te belanden bij omikron sowieso kleiner is, en we inmiddels meer bescherming hebben door alle doorgemaakte infecties en de extra vaccinatierondes.
Bij jongere mensen maakt de correctie minder verschil. Bij volwassenen onder de 50 jaar boden vaccins eind 2021 volgens de toen bekende cijfers zo’n 90 procent bescherming tegen ziekenhuisopname, en ongeveer 98 procent tegen intensivecareopname. De correctie verandert daaraan nauwelijks iets. Gevaccineerde vijftigers en zestigers blijken bij herberekening een procentpuntje beter beschermd te zijn geweest dan men destijds wist: ongeveer 95 procent tegen ziekenhuisopname, en 97 procent tegen ic-opname.
