Coronabesmettingen lopen op. Hoe hoog zal de herfstgolf dit jaar zijn?

De herfstgolf van het coronavirus is weer begonnen. De besmettingen nemen toe en in de ziekenhuizen komen meer patiënten binnen. Het RIVM hield al rekening met een opleving van het virus, omdat alle preventieve maatregelen zijn losgelaten. De vraag is vooral: hoe hoog zal de golf worden de komende maanden?

Het aantal besmettingen is de afgelopen week met 48 procent gestegen naar gemiddeld 2.550 personen per dag. Deze stijging is een duidelijke trendbreuk met de afgelopen weken. In vergelijking met een jaar geleden vallen de aantallen op dit moment mee: in oktober 2020 lagen de besmettingen al rond de 5.850 per dag.

De stijging van afgelopen week is aanzienlijk lager dan de dansen-met-Janssenpiek in juli, toen het loslaten van de regels voor uitgaan een extreem sterke stijging veroorzaakte. De huidige stijging geeft aan dat de cafés en disco’s nu een minder grote brandhaard zijn dan in het begin van de zomer.

‘De situatie eind juni was qua vaccinatiegraad heel anders dan nu, juist voor de jongere groepen’, zegt epidemioloog Susan van den Hof van het RIVM. ‘De beschermingsgraad is nu ook hoger, omdat een aanzienlijk aantal jongeren destijds besmet is geraakt.’

De besmettingen lopen vooral op in gemeenten waar de inwoners minder vaak een vaccinatieprik hebben gehaald. In christelijke gemeenten als Staphorst, Neder-Betuwe en Woudenberg is het aantal besmettingen rap opgelopen. Het is een indicatie dat de golf aan besmettingen wordt geremd door vaccinatie. ‘Het aantal besmettingen naar inwonertal ligt aanzienlijk hoger bij het ongevaccineerde deel van de bevolking. Dat zien we ook in het ziekenhuis’, zegt Van den Hof.

Ziekenhuizen

Uit internationale onderzoeken is duidelijk geworden dat de bescherming door vaccinatie tegen besmettingen na verloop van tijd vermindert. Het vaccin blijft vooral goed werken tegen ziekenhuisopnamen, aldus deze studies. Het belangrijkste verschil van de huidige golf met een jaar geleden zou daarom ook in de ziekenhuis zichtbaar moeten zijn.

Ook in de ziekenhuizen is echter sprake van een toename van het aantal patiënten. In een week tijd nam het aantal nieuwe patiënten toe met 16 procent naar gemiddeld 57 patiënten per dag. Hiervan komen er inmiddels dagelijks negen binnen op de intensive care. Ook dit aantal stijgt. Het cijfer is relevant bij het politieke besluit voor eventuele verlenging van het gebruik van de coronapas. Minister Hugo de Jonge heeft eerder aangeven dat hij het aantal nieuwe opnamen op de intensive care graag onder de 10 patiënten per dag zou willen houden.

Ondanks de toename van het aantal patiënten, is de situatie in de ziekenhuizen aanmerkelijk gunstiger dan een jaar geleden. Half oktober 2020 lagen er 1.500 patiënten in het ziekenhuis met corona, van wie 300 op de intensive care. Momenteel zijn er 512 bedden bezet, waarvan 138 op de intensive care.

‘De stijging is niet geheel onverwacht’, zegt Van den Hof. ‘Het is spannend hoe dit zich gaat vertalen in het aantal ziekenhuisopnamen, de voorspelling is dat de instroom de komende maanden echt zal gaan toenemen’.

Vooral ongevaccineerden komen momenteel in het ziekenhuis terecht, stellen de ziekenhuizen en het RIVM. Bij het Erasmus MC is bijvoorbeeld 90 procent van de opgenomen covidpatiënten niet gevaccineerd, en heeft ruwweg 10 procent van de patiënten een aandoening aan het immuunsysteem waardoor vaccinatie niet effectief is. Hoe de situatie in de andere ziekenhuizen is, maakt het RIVM komende donderdag bekend. ‘Ik kan alvast zeggen dat nog steeds het merendeel van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten niet gevaccineerd is’, zegt Van den Hof.