reportage
Corona, gaswinning, inflatie: wat de reden ook is, demonstranten in het Zuiderpark zijn boos op de overheid
Duizenden demonstranten uitten zaterdagmiddag in Den Haag hun onvrede met het kabinet over de uiteenlopendste zaken, van de stikstofregels tot de Omgevingswet. Wilders en Baudet waren van de partij, in de hoop een electoraal graantje mee te pikken.
Hoofdschuddend kijkt automonteur Mike (36) zaterdagmiddag toe terwijl PVV-leider Geert Wilders op het podium in het Haagse Zuiderpark op kenmerkende wijze tekeergaat tegen asielzoekers. ‘Daar slaat hij de plank mis’, zegt de Eindhovenaar, een meegebracht blikje bier in zijn hand. ‘Hier heb ik niks mee.’
Over de auteur
Fleur Damen is economieverslaggever van de Volkskrant en schrijft over landbouw en het stikstofdossier.
De demonstratie was een initiatief van de radicale boerenorganisatie Farmers Defence Force (FDF), met Samen voor Nederland, maar een boerenprotest was het niet: alle groepen die zich in de kou gezet voelen door het kabinet werden opgeroepen om naar Den Haag te komen.
Omgevingswet
Daaraan werd gehoor gegeven. In het Haagse park staat een bonte coalitie van toeslagenouders, gedupeerden van de Groningse gaswinning, sociale minima, coronasceptici, stikstofontkenners en her en der plukjes boeren.
Het symbool dat ze delen is de omgekeerde vlag, hun gezamenlijke doel het blokkeren van de meerderheid van de coalitie in de Eerste Kamer. Maar daar houdt de eenstemmigheid ook op. De grieven variëren van de Europese Unie en de Navo tot vermeende verkiezingsfraude, en van de oorlog in Oekraïne – voor én tegen – tot de Omgevingswet (een wet waarin tientallen regels voor ruimtelijke ontwikkeling worden samengebracht, red.).
Leek de omgekeerde vlag aanvankelijk het symbool van het boerenverzet tegen het stikstofbeleid, inmiddels staat die voor allerlei soorten onvrede. De Volkskrant sprak met vlaggenhangers over hun beweegredenen.
‘Het gaat mij niet om een specifieke sector of specifieke thema’s’, vat Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet de bijeenkomst vanaf het podium samen. ‘We zijn allemaal doelwit!’
Ook Baudet grijpt de gelegenheid aan om campagne te voeren voor de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag. Zijn partij is het zichtbaarst aanwezig: aanhangers delen flyers en ballonnen uit, aan de lantaarnpalen richting het park hangen campagneposters.
Long covid
Grote afwezige is BBB-leider Caroline van der Plas, die afhaakte wegens bedreigingen. Ook de SGP en JA21 lieten verstek gaan, tot spijt van Eindhovenaar Mike, die woensdag wil stemmen op ‘een underdog’, maar nog niet weet welke.
Mike – ook vrijwillig brandweerman en daarom huiverig om met zijn achternaam in de krant te komen – was nooit een stemmer, totdat de problemen aan de deur klopten. Zijn vriendin, medewerker in de ambulante zorg, zit al een jaar thuis met longcovidklachten.
‘Eerst werd er voor haar geklapt, en nu moet ze eenderde van haar salaris inleveren terwijl de rekeningen stijgen’, vertelt hij, terwijl zijn wandelschoenen nerveus op en neer veren op het zompige grasveld. ‘Een vangnet is er niet.’ De wens om een tweede kind te krijgen, lieten ze maar varen. ‘Te duur’, verklaart hij rustig, gelaten bijna.
Patatje mayo
De sprekers op het podium zijn dat allerminst. Opgewonden schildert een vrouw met een Ongehoord Nederland-petje de grootouders van publieke figuren af als NSB’ers. Even verderop staat een tweetal demonstranten juist te wapperen met een prinsenvlag, een NSB-symbool.
Maar de niet-aflatende stroom van verbale razernij op het podium vertaalt zich niet naar het veld. Daar gaan geërgerde teksten probleemloos samen met een uitgelaten stemming. Krijg de tyfus maar, we zijn het zat, dit is nu klaar!, zingen de demonstranten vrolijk mee met de techno die uit de luidsprekers schettert, een patatje mayo in de hand.
Trekkers
De aanwezigen geven gehoor aan de instructies van de organisatie, die de demonstranten – hun ‘strijders’ – vroeg zich te gedragen. Want ‘het partijkartel’, de ‘zittende macht’, die wil júíst dat het misgaat, is de redenering, zodat de media daarover berichten, en kiezers afschrikken. En dus parkeren boeren hun trekkers buiten de stad.
De shovel die kort na aanvang door een politieafzetting heen breekt, blijkt achteraf het enige incident. Twee agenten raken lichtgewond wanneer ze de tegenstribbelende chauffeur arresteren. Even na vieren sluit een reggaezanger het programma af. ‘Liefde en licht!’, roept hij, na een middag vol verbolgenheid. ‘Ik ben dankbaar!’ Het veld is dan al goeddeels leeg.
