NieuwsCongo
Congo haalt opgelucht adem: president Kabila gaat toch niet voor derde termijn
De Congolese president Joseph Kabila doet niet mee aan de verkiezingen in zijn land die gepland staan op 23 december. Dat heeft een regeringswoordvoerder woensdag bekendgemaakt in Kinshasa, de hoofdstad van Congo. De in spanning afgewachte aankondiging volgt op een lange periode van onduidelijkheid over Kabila’s plannen, een periode waarin onrust ontstond in brede delen van het land.
De 47-jarige Kabila, president sinds 2001, had volgens de grondwet al in 2016 moeten terugtreden. Verkiezingen werden uitgesteld en Kabila leek een politiek transitieakkoord te negeren dat tot stand was gekomen met bemiddeling van de in Congo invloedrijke katholieke kerk. Straatprotesten tegen Kabila werden in de voorbije maanden hardhandig neergeslagen, met tientallen doden tot gevolg.
Voor veel Congolezen komt het dan ook als een verrassing dat Kabila uiteindelijk toch niet opnieuw presidentskandidaat wordt. De coalitie van regerende partijen in Congo, de majorité présidentielle, maakte woensdag tijdens een persconferentie bekend dat zij voor de verkiezingen van later dit jaar een nieuwe kandidaat naar voren schuift. Het gaat om Emmanuel Ramazani Shadari, een voormalig minister van Binnenlandse Zaken van Kabila. Ramazani, tevens bestuurder van Kabila’s eigen politieke partij, geldt nu als kroonprins, een dauphin.
Ramazani staat op een Europese sanctielijst wegens schending van de mensenrechten in Congo. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor onder meer bruut politieoptreden tegen anti-Kabila-betogers en voor geweld in de regio Kasaï.
Oppositiekandidaten
Ramazani moet het bij de presidentsverkiezingen in december mogelijk opnemen tegen oppositiekandidaten zoals Felix Tshisekedi, zoon van de vorig jaar overleden, populaire politicus Étienne Tshisekedi, en Jean-Pierre Bemba, de voormalige vice-president en ex-krijgsheer die onlangs triomfantelijk terugkeerde in Congo nadat hij door het Internationaal Strafhof in Den Haag was vrijgesproken van oorlogsmisdaden. De kandidaatstellingen moeten formeel nog wel worden goedgekeurd.
Waarom Joseph Kabila niet opnieuw verkiesbaar zal zijn, is nog niet duidelijk. Kabila staat bekend als moeilijk te doorgronden. Persconferenties geeft hij zelden. In de afgelopen twee jaar leken er ettelijke aanwijzingen te zijn dat Kabila aanstuurde op een langgerekt verblijf aan de macht, maar in juli nam het parlement ook een wet aan die extra financiële privileges verleent aan ex-presidenten, wat weer werd opgevat als een signaal dat Kabila misschien dacht aan een vertrek.
Toen Joseph Kabila in 2001 zijn vermoorde vader Laurent-Desiré Kabila opvolgde als leider van het immense Congo, was hij pas 29 jaar oud. Kabila senior had in 1997 als rebellenleider met steun van vooral Oeganda en Rwanda het bewind van president Mobutu omvergeworpen. Niet veel later keerden Oeganda en Rwanda zich juist tegen Kabila senior.
