Conflictgebieden? Hek er omheen!

'Het zijn wilden, dat komt nooit meer goed. Hek er omheen en wegwezen. Geen Hollandse jongen zou hier voor dit zootje mogen sterven.' Deze passage las ik voor een volle zaal in theater Frascati. Twintig jaar Sebrenica werd dinsdag herdacht. Rondom de tafel zaten wij, Kamerleden van toen, woordvoerders op het dossier vredesoperaties. De organisatie liet mij een stuk citeren dat ik destijds, vlak na een werkbezoek aan het oorlogsgebied, in Vrij Nederland had geschreven. Het net gegeven citaat kwam uit de mond van verschillende onderofficieren tijdens een pilsje aan het einde van de dag.

Deze militairen kwamen bij mij hun gal spuwen, want ik was 'toch lange tijd officier van de mariniers geweest en moest als Kamerlid toch kunnen begrijpen hoe ellendig zij zich voelden'. 'Meneer, de strijdende partijen houden zich overeind met de levensmiddelen die wij aanvoeren en die wij onder dwang moesten inleveren. Sterker: een paar dagen geleden hebben we onze wapens en een voertuig aan moslimstrijders moeten afstaan, die we de dagen daarna vrolijk in onze truck zagen rondrijden. We mochten niets doen, gewoon lijdzaam toezien. Ze snijden elkaar de strot af, gesterkt door onze goederen en wapens. Meneer het is hier krankzinnig, wat we hier doen staat haaks op alles wat we als militair in onze opleiding hebben geleerd.'

Ik stond met kromme tenen te luisteren. Dit was ernstig. Een existentieel verwijt aan politici die in een opwelling van morele verontwaardiging hun militairen de rotzooi insturen. Met mijn militaire achtergrond kwam dat verwijt extra hard aan. Ik heb later overste Karremans altijd verdedigd op grond van wat ik daar in dat oorlogsgebied meemaakte. Als de overste de domheid had begaan zich tegen de troepen van Mladic te verzetten en er waren zelfs maar twee van onze soldaten gesneuveld, dan hadden wij, politici, hem in Den Haag aan de hoogste boom opgeknoopt...

Vietnam

Sinds die ervaring daar, ben ik een vurig voorstander van de Herasvariant. Conflictgebieden mijden als de pest. Hek er omheen en afwachten tot de rust weerkeert. Duizenden doden? Het zij zo. Een Engelse filosoof zei me later: 'Let those people fight themselves into stability.' Dat is het! De westerse buitenlandse politiek dient in alle conflictsituaties primair de Herasvariant te overwegen. Alleen bemoeien als je eigenbelang ernstig op het spel staat. Maar dan ook militair voluit.

In de nationale politiek hebben we het vaak over 'het leggen van de verantwoordelijkheid waar zij behoort'. Wat doen we nu dan in het Midden-Oosten? Laat de moslims en Arabieren hun eigen oorlogen uitvechten. Waarom zijn het altijd weer christen-volkeren die zich bemoeien met moslimconflicten. Zie je ooit legers uit de hindoeïstische of boeddhistische culturen zich ergens in de moslimwereld mee bemoeien? Die christelijk-democratische missiedrift lijken we maar niet te kunnen intomen.

Obama gaat nu ook weer extra troepen sturen naar Irak. Dat terwijl, lees ik, de Iraakse jongeren niet in dienst willen. Vietnam was een afgang. Afghanistan is straks weer terug bij af, Irak, Syrië en Libië, het heeft allemaal geen vrede, geen stabiliteit, geen humaniteit opgeleverd. Veel jonge mannen uit christelijke landen hebben voor niets hun leven gegeven. Het weloverwogen eigenbelang moet de keiharde richtlijn zijn, ook als volkeren elkaar vlak voor je ogen afslachten.