Clinton verliest voor het eerst terrein in prognoses Electoral College

Om het Witte Huis te winnen, moeten Clinton of Trump 270
van de 538 kiesmannen winnen. Het is voor het eerst sinds de presidentsrace begon, dat verkiezingsonderzoekers hun prognoses over Clintons overwinning naar beneden bijstellen.

Hoogleraar Larry Sabato van de Universiteit van Virginia, wiens Crystal Ball-prognose in de twee vorige verkiezingen vrij goed zat, ging tot donderdag nog uit van een ruime overwinning van Clinton. Maar nu Trump het momentum heeft en in diverse cruciale staten gelijk staat met Clinton of zelfs aan kop gaat, voorspelt hij een minder grote zege voor haar.

Sabato komt nu uit, op basis van de huidige peilingen, op maximaal 293 kiesmannen. Dat is 41 minder dan vorige maand. Trump wint maximaal 214 kiesmannen. In 2008 zat Sabato er maar één kiesman naast toen hij voorspelde dat Obama president zou worden. Vier jaar later zat hij ook goed met zijn prognose dat Obama herkozen zou worden Alleen zat hij aan de voorzichtige kant. De president won 42 kiesmannen meer dan Sabato's prognose.

Volgens de hoogleraar en zijn team blijft Clinton, ondanks de vele slechte peilingen, de favoriet en lijkt haar verdedigingswal nog intact. Sabato blijft bij zijn conclusie, maandag in de Volkskrant, dat een overwinning van Trump 'onwaarschijnlijk' is. 'Wij geloven niet dat de race beide kanten kan opgaan', aldus Sabato's analyse. 'Laat staan dat Trump de favoriet is. Betekent dit dat Trump niet kan winnen? Natuurlijk niet.'

Problemen

Net als Silver, die in 2012 de uitslag van alle vijftig staten goed had, vindt Sabato dat Clinton in problemen is als ze dinsdag landelijk gelijk staat met Trump. Want in dat scenario liggen sommige staten die Clinton nu veilig op zak heeft, zoals de industriële staten Michigan en Wisconsin, voor het grijpen. Trump heeft in deze staten in het mid-Westen een grote aantrekkingskracht op de blanke onderklasse, in het bijzonder mannen. Sabato: 'Maar in die situatie bevinden wij ons nog niet.'

Volgens diverse peilingen heeft Clinton nog een voorsprong op Trump van drie tot vier procentpunt. Andere geven echter aan dat een nek-aan-nekrace gaande is. In een gemiddelde van diverse peilingen, van nieuwssite Real Clear Politics, wordt het verschil tussen het tweetal met de dag kleiner. Op vrijdag stond Clinton slechts 1,3 procentpunt voor, vergeleken met zo'n zeven procentpunt twee weken geleden.

Volgens statisticus Silver van website FiveThirtyEight moet Clinton oppassen in de komende dagen. Als het verschil dinsdag twee procentpunt is of minder, is ze in problemen. In zijn berekening staat Clinton nu op 293 kiesmannen en Trump op 244. 'Ja, Donald Trump heeft een pad richting een overwinning', conludeert hij in zijn meest recente berekening. 'Trump blijft de underdog maar hij is op dit moment niet meer iemand met een geringe kans. Sterker nog, Clinton zal waarschijnlijk verliezen in het Electoral College als het verschil in het aantal stemmen heel klein is. '

Luxe positie

Ook een derde bekende onderzoeker, Charlie Cook, heeft zijn voorspelling aangepast. Hij komt nu op 278 kiesmannen voor Clinton en 214 voor Trump. Cook baarde vorige maand nog opzien toen hij zei dat de verkiezingen al voorbij waren, gezien de overmacht van Clinton in de peilingen.

Clinton heeft een betere uitgangspositie dan Trump om op 270 kiesmannen te komen. Als ze alle 18 staten wint die sinds 1992 veilig in handen zijn van de Democraten, aangevuld met de grootste 'swing state' Florida, dan is ze dinsdagnacht de 45ste president van de VS. Ze bevindt zich in de luxe positie dat ze die andere staat die beide kanten kan opgaan, Ohio, kan verliezen. Voorwaarde is wel dat de 'Blauwe Muur' van Democratische staten overeind blijft staan. Clinton verschijnt vandaag in een van die 18 staten, Michigan, om te zorgen dat Trump het niet inpikt.

De Republikein daarentegen heeft het veel moeilijker. Hij moet, op basis van de huidige peilingen, alle cruciale staten winnen waar nu hard om wordt gevochten: vijf stuks. Aangevuld met de 'rode' staten die traditioneel Republikeins stemmen, komt hij op 264 kiesmannen. Trump moet dan nog een Democratische staat van Clinton pikken, met minimaal zes kiesmannen, om president te worden. Michigan, met 16 kiesmannen, zou mooi zijn. Hij mag dus geen enkele fout maken op dinsdag.

Het probleem is echter dat de miljardair in een felle strijd is verwikkeld met Clinton in een aantal 'battleground-states'. In Florida is het een nek-aan-nekrace, in Ohio lijkt hij de overhand te krijgen maar in North Carolina staat Clinton licht voor. Tot overmaat van ramp moet hij ook nog in Georgia, een trouw Republikeinse staat, Clinton van zich afschudden. Beiden staan nu in deze zuidelijke staat nagenoeg gelijk.

Schaakmat

Clinton hoeft maar één ding te doen om Trump van het presidentschap af te houden: Florida of North Carolina winnen. Het is de reden waarom zij en president Obama nu volop campagne voeren in beide staten. Obama, die is ingezet om vooral de zwarte kiezers over te halen, is al vijf keer in North Carolina geweest. Op donderdag haalde het tweetal fel uit naar Trump, wijzend op de steun die de KKK heeft uitsproken voor de miljardair. Verliest Trump North Carolina, dat elf kiesmannen heeft, dan is hij schaakmat gezet. Zijn enige redding is als de race in de komende dagen zo spannend wordt, dat hij in andere staten de 'Blauwe Muur' van Clinton kan openbreken.