nieuws
Chroom-6-schandaal breidt zich uit naar alle locaties van Defensie
Het chroom-6-schandaal bij het ministerie van Defensie is veel groter dan tot dusver bekend. Het RIVM heeft in totaal 229 defensielocaties onderzocht en komt tot de conclusie dat personeel op alle locaties tussen 1970 en 2015 blootgesteld kan zijn geweest aan de kankerverwekkende verfstof.
Eerder onderzocht het RIVM al de gezondheidsrisico’s op de zogenoemde Poms-locaties in het zuiden en oosten van het land. Dat zijn opslag- en onderhoudsplaatsen voor Amerikaans legermaterieel in Brunssum, Eygelshoven, Coevorden, Ter Apel en Vriezenveen. Uit dat onderzoek, in 2018 gepresenteerd, vloeide een schaderegeling voor slachtoffers voort die kon oplopen tot 40 duizend euro per persoon.
Uit het vervolgonderzoek blijkt dat het ministerie ook elders in gebreke is gebleven als werkgever en decennialang ‘niet adequaat’ heeft gehandeld bij de bescherming van medewerkers. ‘Het onderzoek laat zien dat er door de hele defensieorganisatie heen (oud-)medewerkers in aanraking kunnen zijn geweest met chroom-6’, constateert het RIVM.
Chroom-6 is een stof die in verf wordt gebruikt om roestvorming tegen te gaan. Het ministerie heeft het personeel onvoldoende beschermingsmiddelen geboden en daarmee zijn zorgplicht geschonden.
Vooral onderhoudspersoneel (zoals lassers en verfspuiters), maar ook andere medewerkers die in de werkplaatsen aanwezig waren, werden blootgesteld aan de kankerverwekkende stof. Zij kunnen hierdoor verschillende ziektes hebben opgelopen, zoals diverse soorten kanker, astma en longfibrose.
Excuses
In reactie bood demissionair staatssecretaris Barbara Visser maandag opnieuw haar excuses aan aan alle (oud-)medewerkers en hun nabestaanden voor de nalatigheid van Defensie als werkgever. ‘Hierdoor kunnen medewerkers ziek zijn geworden’, zei Visser. ‘Dat spijt me. Ik weet hoe erg het hen en hun families raakt. Door de jaren heen ben ik meerdere malen met mensen in gesprek gegaan die werkten op de Poms-locaties. Hun verhalen hebben diepe indruk op mij gemaakt.’
De compensatieregeling voor slachtoffers wordt uitgebreid naar medewerkers op alle defensielocaties die ziek zijn geworden door het werken met chroom-6. Ook wordt de regeling laagdrempeliger gemaakt en zullen mensen sneller te horen krijgen of ze in aanmerking komen voor een uitkering. Nabestaanden van reeds overleden slachtoffers kunnen eveneens een beroep doen op smartegeld.
Staatssecretaris Visser kan geen schatting geven over het aantal gedupeerden. Tussen 1970 en 2015 hebben in totaal 850 duizend mensen op de locaties van defensie gewerkt. Bij het speciale informatiepunt chroom-6 hebben zich inmiddels ruim 4 duizend mensen gemeld, onder wie duizend (oud-)medewerkers van de Poms-locaties. Sinds 2015 heeft het ministerie 4,2 miljoen euro uitgekeerd aan slachtoffers van chroom-6.
Genegeerd
Het ministerie van Defensie wist al vanaf 1973 dat de stof gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid, maar negeerde dat decennialang. Pas in 2018, na het eerste RIVM-onderzoek, erkende Visser dat Defensie ernstig in gebreke is gebleven als werkgever. Ze ging diep door het stof, bood excuses aan en een schadevergoeding voor slachtoffers.
Chroom-6 leidde ook elders tot onverkwikkelijke toestanden. Zo liet de gemeente Tilburg jarenlang ruim 800 werklozen oude treinen schuren en verven in een werklozenproject met NS-dochter NedTrain. Ook daarbij kwam chroom-6 vrij. Een onderzoekscommissie constateerde vele fouten bij het project, waarna de gemeente Tilburg een compensatieregeling aanbood.
Vorig jaar besloot het Openbaar Ministerie om Tilburg en NedTrain voor de rechter te brengen wegens nalatig handelen en het negeren van de veiligheidsvoorschriften uit de arbeidsomstandighedenwet.
