Nieuwsachterstallige asielaanvragen
Chaos bij taskforce die onder grote druk duizenden achterstallige asielaanvragen moet afhandelen
De speciale afdeling die voor het einde van dit jaar duizenden achterstallige asielaanvragen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst IND moet afhandelen, functioneert slecht. Dossiers die deze afdeling heeft opgesteld zijn incompleet, gehoren worden op het laatste moment afgezegd en telefoontjes en mails blijven onbeantwoord.
Dit blijkt uit een rondgang langs advocaten en asielzoekers. Zij ondersteunen hun verhalen met correspondentie van de zogenoemde ‘taskforce’, die sinds april dit jaar actief is. Het ministerie van Justitie, waaronder de taskforce valt, erkent de problemen maar spreekt van ‘opstartproblemen’. Die zijn inmiddels ‘grotendeels opgelost’, aldus de woordvoerder. Asieladvocaten zeggen daar weinig van te merken.
De taskforce, bestaande uit 180 IND-medewerkers, 40 medewerkers van de Dienst Terugkeer en Vertrek en nog eens 200 uitzendkrachten, is volgens advocaten te onervaren voor de vrijwel onmogelijke taak die hen is toebedeeld: nog voor het einde van dit jaar 14 duizend achterstallige asielaanvragen afhandelen. Zij doen dit onder grote politieke druk.
Dwangsommen
De taskforce is in het leven geroepen om achterstanden weg te werken die zijn ontstaan door personeelstekorten bij de IND. Die achterstanden brachten staatssecretaris Ankie-Broekers Knol (VVD) eerder in grote verlegenheid. Asielzoekers dienden afgelopen jaren voor miljoenen euro’s aan dwangsommen in bij de overheid vanwege het niet tijdig afhandelen van hun aanvragen. Hoewel Broekers-Knol de dwangsomregeling voor nieuwe asielzoekers inmiddels heeft afgeschaft, is haar er alles aan gelegen om de lopende aanvragen zo snel mogelijk af te handelen.
Advocaten maken zich grote zorgen over de manier waarop de taskforce dit aanpakt. Uit correspondentie blijkt dat het medewerkers zelfs niet lukt om kansrijke asielzaken, zoals die van Syriërs, Jemenieten en Turken, binnen de gestelde termijn van twee weken weg te werken. Die zaken worden onder het mom van ‘capaciteitsproblemen’ doorgeschoven naar de verlengde asielprocedure, wat neerkomt op een vertraging van een halfjaar.
De planning van de taskforce is voor advocaten soms onnavolgbaar. ‘Dan krijg ik een paar dagen vantevoren pas te horen wanneer mijn cliënt een gehoor heeft’, zegt asieladvocaat Wil Eikelboom. ‘Het is take it or leave it. Overleg is niet mogelijk, de telefoon wordt niet opgenomen en mails blijven onbeantwoord.’
Geregeld gaan gehoren op het laatste moment niet door. Dit brengt asieladvocaten in een lastig parket, omdat ze worden geacht het opgestelde dossier de volgende dag met hun cliënt te bespreken. ‘Ik heb een keer ’s avonds van mijn eigen cliënt moeten vernemen dat zijn gehoor die dag niet was doorgegaan’, zegt asieladvocaat Christian van Dijk. ‘De taskforce had mij hierover niet ingelicht, terwijl ik de volgende ochtend om 10 uur ’s ochtends een afspraak met hem had staan.’
Vertrouwen kwijt
De werkwijze veroorzaakt veel stress bij asielzoekers, van wie velen al langer dan een jaar wachten op het startschot van hun procedure. Door de kortetermijnplanning van de taskforce kunnen ze soms niet worden bijgestaan door hun eigen advocaat. Ze zijn hun vertrouwen kwijt en vrezen dat hun aanvraag niet secuur wordt behandeld.
Die angst wordt versterkt doordat de kwaliteit van de dossiers die door de taskforce zijn aangeleverd te wensen overlaat. Belangrijke informatie ontbreekt en noodzakelijke vragen worden niet gesteld. Asieladvocaat Van Dijk: ‘Het gevaar is dat de beslismedewerker van de IND er over een tijd naar kijkt en constateert dat het verhoor niet volledig is geweest. Dan moet er een aanvullend verhoor worden gepland, wat weer vertraging oplevert.’
Afgelopen weken vonden bij asielzoekerscentra demonstraties plaats van asielzoekers die duidelijkheid eisen over hun procedures. Ze vinden het huidige systeem oneerlijk omdat de taskforce alleen aanvragen van vóór 1 april behandelt. Asielzoekers die na die tijd in Nederland zijn gearriveerd, belanden in de reguliere procedure en ontvangen soms al binnen enkele weken een verblijfsvergunning.
De taskforce heeft inmiddels 3.000 asielaanvragen afgehandeld en blijft vasthouden aan de opdracht om voor het einde van dit jaar 14 duizend aanvragen te voldoen. ‘Het is een grote opgave’, aldus de woordvoerder, ‘maar we streven er nog steeds naar.’
Heeft u ervaringen met of tips over de taskforce die achterstallige asielaanvragen behandelt mail dan naar tips@volkskrant.nl of tip ons via volkskrant.nl/tip.
Lees ook
Uitzonderlijke protesten van asielzoekers vanwege lange wachttijden en onduidelijke procedures
Bij verschillende asielzoekerscentra in Nederland protesteren asielzoekers die van de overheid duidelijkheid eisen over de afhandeling van hun procedure. Sommigen wachten al meer dan een jaar op een gesprek met de immigratiedienst IND.
Kabinet wil af van regeling die asielzoekers dwangsommen laat eisen
Asielzoekers kunnen binnenkort waarschijnlijk geen dwangsommen meer indienen als de IND hun aanvraag niet binnen de wettelijke termijn afhandelt. Het kabinet wil de regeling die dit mogelijk maakt afschaffen.
