Chagrijn gezocht

Nederlanders zijn gelukkig met hun leven, hun vrienden, hun buurt. Maar ze ergeren zich aan de samenleving en vooral aan de politiek....

Door Peter Giesen en Bert Wagendorp

Van de zestien miljoen Nederlanders zijn er dertien miljoen (erg) gelukkig. Tenminste, volgens het meest recente Continu Onderzoek Burgerperspectieven van het Sociaal Cultureel Planbureau; 81 procent gelukkige burgers, hoe immens succesvol kun je zijn, als samenleving?

Een samenzwering van gelukkigen zijn we, zo lang het tenminste over onszelf gaat. Vraag de Nederlander naar de wereld buiten hemzelf, en er trekt een schaduw over de geluksbeleving.

Globaal kun je zeggen dat hoe verder de Nederlander voorbij zijn eigen voortuin kijkt, hoe lager de waardering voor de zaken die hij daar aantreft. Eigenheimers.

De vrienden- en kennissenkring krijgt gemiddeld een 7.6, de Nederlandse samenleving een 6.3 en de Europese politiek een 5.0.

Humeur, wat is dat eigenlijk? Waar vind je het? Is het waar dat ‘Nederland’ lijdt aan een slecht humeur en is het een ontevreden gekanker van jewelste op elke straathoek?

Ik loop anderhalf uur door het centrum van Alkmaar chagrijn te spotten. Ik loop winkels binnen en hoop op onbeschoft winkelpersoneel.

‘Als u nu even naar buiten gaat, bel ik u om te kijken of het werkt’, zegt de jongen in de telefoonwinkel waar ik een oortje heb gekocht om handsfree te bellen.

Het werkt. ‘Alstublieft’, zegt hij.

Bij de Hema vraagt een dame waar de kaasafdeling is gebleven.

‘Wat denk je?’, zegt een verkoopster, terwijl ze naar verbouwingsactiviteiten wijst. ‘Nou?’

‘O’, zegt de mevrouw. ‘Komt hij wel weer terug?’

‘Waar denk je dat ze mee bezig zijn dan?’, blaft de verkoopster.

Gelukkig. Het is me wat, met het winkelpersoneel van tegenwoordig. Geen kaas, geen normen, geen waarden. Verder tref ik overigens louter goed humeur aan in de Alkmaarse binnenstad.

Als je érgens ontevredenheid mag verwachten, dan toch wel in een Vogelaarwijk. In Overdie, aan het Geert Groteplein vlak bij de supermarkt van AH, staat vishandel Kees van Arenthals. Het is algemeen bekend dat in een Hollandse haringtent niemand een blad voor de mond neemt en er flink op los kankert op de buitenlanders, het weer en de regering.

Aan de toog staat een Surinaamse man. Hij eet een gebakken scholletje. Hij is in een zonnig humeur. ‘Lekker visje, weet je.’

Er komt een oude man binnen. Die gaat naast mij staan.

‘Niet dat ik niet naast zwarten wil staan hoor’, zegt hij. ‘Natuurlijk niet’, zegt de Surinamer, die overweegt of hij een oestertje na zal nemen.

Een Marokkaanse jongen bestelt twee Hollandse nieuwe, opeten.

‘Mijn lekkerbekjes zijn van kabeljauw’, zegt Kees de haringboer.

‘Respect’, zegt de Surinamer.

‘Soms verkopen ze wijting voor kabeljauw’, zegt de oude man.

‘Oplichters’, zegt de Marokkaan.

‘Woont u hier met plezier’, vraag ik, ‘of is er hier genoeg te klagen?’ De oude man en de Marokkaan vinden het een rare vraag. Er is overal wel wat, hier ook. Maar verder geen klachten.

De Surinamer woont ergens anders, maar hij zou hier best willen wonen, weet je. Mede vanwege Kees zijn vis.

Ik moet verder zoeken.

Ik rij naar het PVV-bolwerk Edam. Bij de Europese verkiezingen stemde bijna veertig procent van de mensen hier op Wilders’ partij. PVV’ers zijn volgens het SCP de ergste klagers.

Ik ga dit onderzoeken bij de Deen-supermarkt aan de W. Pontstraat. Het resultaat van mijn onderzoek: 13 x gevraagd ‘Hebt u PVV gestemd’; 5 x nee, 5 x niet gestemd, 3 x ja. Zo ja, waarom? 1. ‘Waar moet je anders op stemmen?’; 2. ‘Laat ie het maar eens proberen’; 3. ‘Het was de eerste en de laatste keer.’

13 x gevraagd: ‘Bent u (erg) gelukkig?’; 8 x erg gelukkig; 4 x gelukkig; 1 x zeg ik niet. Dertien goedgehumeurde gelukkige Edammers ineen supermarkt.

Ik koop de Panorama, de Revu en De Telegraaf. Het is duidelijk niet zo dat er niks te kankeren valt. Er staat genoeg in voor vier dagen voluit klagen. De Telegraaf biedt op elke pagina klaagmunitie.

De werkelijkheid, wil ik weten, wát is de werkelijkheid van het slechte Hollandse humeur?

Zit het in de mensen, in de media of in de statistieken?

Op de Ringweg A10 steekt een man in een BMW zijn middelvinger naar me op. Geen idee waarom. Bedankt, vriend!

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden