Nieuws
Canada en Verenigd Koninkrijk steunen diplomatieke boycot Winterspelen, China spreekt van ‘politieke aanstellerij’
Canada en het Verenigd Koninkrijk sluiten zich aan bij de diplomatieke boycot van de Olympische Winterspelen in Beijing in februari 2022. Chinese diplomaten zeggen dat de gestaag uitdijende boycot van inmiddels zes westerse landen laat zien dat China slachtoffer is van een ‘lastercampagne’ en ‘politieke aanstellerij’.
De Verenigde Staten waren maandag het eerste land dat weigerde om regeringsfunctionarissen naar China te sturen, vanwege de benarde mensenrechtensituatie van de Oeigoerse minderheid. Litouwen, Nieuw-Zeeland en Australië volgden. Nu laat ook de Canadese regering de Winterspelen aan zich voorbijgaan, eveneens vanwege ‘jarenlange bezorgdheid’ over de mensenrechten in China, aldus premier Justin Trudeau. ‘Het zou geen verrassing moeten zijn dat we geen diplomatieke vertegenwoordigers sturen.’
De afgelopen twee jaar waren de verhoudingen tussen Ottawa en Beijing uiterst gespannen, omdat China twee Canadezen gevangen had genomen als reactie op de arrestatie door Canada – op verzoek van de VS – van Meng Wanzhou, topvrouw van het Chinese telecombedrijf Huawei. Pas in september kwam er met de vrijlating van Meng en de twee Canadezen een einde aan deze ‘gijzeldiplomatie’.
Canadese sporters mogen wel gewoon naar Beijing. ‘Het Canadees Olympisch Comité en het Canadees Paralympische Comité blijven bezorgd over de kwesties in China, maar begrijpen dat de Spelen een belangrijk platform vormen om daar de aandacht op te vestigen’, aldus de Canadese olympische organisaties.
Ook Britse ministers niet naar China
De Chinese olympisch kampioen Yang Yang spreekt van pogingen om het sportfestijn te ‘politiseren’, die ‘zonder twijfel een inbreuk op het Olympisch Handvest’ zouden zijn. Het Internationaal Olympisch Comité houdt zich op de vlakte over de boycotacties en stelt alleen dat het IOC blij is dat sporters gewoon kunnen meedoen.
Het Verenigd Koninkrijk ziet niets in een verbod voor atleten om naar China te gaan, maar Britse ministers of ambtenaren zullen zich niet in Beijing laten zien. Londen ligt al langer overhoop met China vanwege de manier waarop Beijing zijn grip op de voormalige Britse kroonkolonie Hongkong heeft verstevigd. Na de invoering van een draconische veiligheidswet bood de regering van Boris Johnson, tot chagrijn van Beijing, inwoners van Hongkong ruimere mogelijkheden om zich in het VK te vestigen.
China reageert wisselend op de aankondigingen de Winterspelen links te laten liggen. Voor Beijing staat er niet zoveel op het spel als tijdens de eerste Olympiade, die China zomer 2008 mocht organiseren en die werd gezien als een Chinese coming-out op het wereldtoneel. In de aanloop naar de Zomerspelen klonken er weliswaar veel oproepen tot een boycot, onder meer wegens het neerslaan van een opstand in Tibet in maart 2008, maar tot opluchting van de Chinese regering sloeg uiteindelijk geen enkel land Beijing 2008 over.
‘Een prijs voor wangedrag’
Dertien jaar later is China zelfverzekerd genoeg om te zeggen dat het Beijing ‘niet kan schelen’ of landen als Australië al dan niet naar de Winterspelen komen. En de Britse regeringsfunctionarissen waren niet eens uitgenodigd, volgens de Chinese ambassade in Londen. Tegelijkertijd dreigen Chinese diplomaten met niet nader gespecificeerde represailles. De VS, Australië, Canada en het VK ‘zullen onvermijdelijk een prijs betalen voor hun wangedrag’, aldus een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.
Andere landen beraden zich nog op hun standpunt of zien af van een boycot. Zo heeft de Franse minister van Onderwijs Jean-Michel Blanquer gezegd dat zijn land niet meedoet aan de actie en sluit ook Italië zich niet aan. Rusland heeft kritiek geuit op het gezamenlijke optreden van de Amerikanen en hun bondgenoten. Het Kremlin zegt dat de Olympische Spelen ‘vrij moeten zijn van politiek’.
Beijing houdt met argusogen Japan in de gaten, omdat er volgens Japanse media steeds meer steun is in Tokio voor het idee om geen ministers naar China te laten gaan. China en Japan hebben altijd al een stroeve verhouding gehad, maar sinds de Japanse regering steeds nadrukkelijker haar steun uitspreekt aan het eiland Taiwan, dat volgens Beijing deel uitmaakt van de Volksrepubliek China, lopen de spanningen op. Als daar ook nog een diplomatieke Olympische boycot bovenop komt, krijgen de betrekkingen tussen de buurlanden een stevige knauw.
