Bush in persoonlijk interview: Ik had geen strategie na 9/11

De voormalige president van de Verenigde Staten, George W. Bush, heeft in een interview met televisiezender National Geographic zijn persoonlijke ervaring van 9/11 uit de doeken gedaan.

Heleen van Lier
Bush geeft zijn speech vanuit het Witte Huis op 11 september 2001. Beeld reuters
Bush geeft zijn speech vanuit het Witte Huis op 11 september 2001.Beeld reuters

Van de ene op de andere dag was Bush een oorlogspresident. 'Je weet pas hoe het is om een oorlogspresident te zijn als je er een bent. Je moet beslissingen over levens nemen. Ik deed dat zo goed als ik kon in de nevelen van de oorlog, ik was vastbesloten ons land te beschermen', zegt Bush. Volgens Bush had hij geen strategie. 'Ik leefde dag voor dag. Ik heb veel omstreden besluiten moeten nemen, maar alle besluiten die ik heb genomen waren met één doel: het beschermen van het land.'

Slecht weer
Bush dacht op het moment dat hij op de hoogte werd gesteld van het eerste vliegtuig dat zich in het World Trade Center had geboord op 11 september 2001, niet direct aan een terroristische aanslag. Bush was in de veronderstelling dat het om een klein vliegtuigje ging en dacht: 'Man, óf het is heel slecht weer, óf er iets heel raars gebeurd met de piloot.'

Op het moment dat het tweede vliegtuig de tweede toren raakte, zat Bush in een basisschoolklas, en luisterde hij naar de les die de juf voordroeg. 'Toen voelde ik iemand achter me staan. Andy Card (stafchef van de president, red.) fluisterde met zijn typische accent uit Massachussets in mijn oor: een tweede vliegtuig heeft de tweede toren geraakt. Amerika wordt aangevallen.'

Woede
Voor het oog van veel journalisten, die achterin de klas stonden opgesteld, bleef Bush vervolgens minutenlang roerloos zitten. 'Mijn eerste reactie was woede: Wie doet Amerika zoiets aan? Toen focuste ik mij op de kinderen. Ik werd me er bewust van dat het mijn taak was hen te beschermen.' Op dat moment zag Bush dat de journalisten achter in het lokaal berichten binnen kregen. 'Het was of ik naar een stomme film keek. Ik wist dat deze beelden de wereld over zouden gaan. Ik besloot dat ik kalmte uit wilde stralen. Voor de kinderen. Ik had een taak om te vervullen. Als de baas niet kalm is, is niemand dat.'

Hierna legde Bush een korte verklaring af voor de ouders die bijeen waren gekomen om Bush over het onderwijs te horen praten. 'Normaal ben je als president erg afgeschermd, zit je in een bubble. Nu had ik al die ouders recht voor me. Ik kon de shock en de ontzetting op hun gezichten zien.'

Nadat het derde vliegtuig in het Pentagon was gevlogen, dacht Bush: 'Dit is een oorlogsverklaring'. Bush wilde zo snel mogelijk naar Washington - naar huis - maar zijn staf hield voet bij stuk: 'Je gaat niet terug naar Washington, een stad die net is aangevallen, we weten niet wat er nog meer gaat komen. '

Gefrustreerd
Bush was enorm gefrusteerd in het vliegtuig. 'Ik kon slecht communiceren, ik kon de tv-beelden slecht ontvangen. Ik zag haperende beelden van mensen die uit het raam sprongen, hun dood tegemoet, ik voelde me zo machteloos.'

Toen Bush uiteindelijk toch naar Washington ging, zag hij vanuit het raampje van de Air Force 1 het rokende Pentagon. 'Dat was een spookachtig gezicht. Er was een groot contrast tussen de levendige stad die het was en de stad na de aanval. Ik voelde me toen opperbevelhebber van een oorlogszone.'

Er was discussie in het Witte Huis of ze de oorlog zouden verklaren, maar Bush wilde dit niet. Hij sprak het Amerikaanse volk toe vanuit het Witte Huis, waarbij hij zo dicht mogelijk bij het verklaren van een oorlog kwam, zonder deze daadwerkelijk te verklaren.

Die avond lag Bush in bed, hij kon niet slapen en dacht aan de schokkende beelden die hij had gezien en aan wat hem te doen stond. Toen hoorde hij zwaar ademen in zijn kamer. 'Meneer Bush, het Witte Huis wordt aangevallen', zei een stem. Bush pakte zijn vrouw Laura en de honden en rende onder zware beveiliging naar de bunker van het Witte Huis. Daar bleek het een F16 te zijn die het verkeerde signaal gaf, waardoor het leek of het vliegtuig recht op het Witte Huis afging.

Het interview, dat zondagavond om 21.00 uur werd uitgezonden, zal nog een paar keer herhaald worden. Bekijk hieronder een fragment uit het interview.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden