Burgerplatform verzet zich tegen toestroom vluchtelingen
PVV-leider Geert Wilders riep afgelopen week op tot verzet tegen de 'islamitische asieltsunami', zei dat het 'geweldloos en democratisch' moest zijn, en somde vervolgens alle gemeenten op die in gesprek zouden zijn met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) om nieuwe asielzoekerscentra te openen. Wat er sindsdien gebeurde? Sindsdien 'ontploft' de mailbox van het landelijk burgerplatform AZC-Alert, zegt het platform zelf althans.
AZC-Alert verenigt en ondersteunt bezorgde burgers die weerstand willen bieden tegen de extra opvang, bijvoorbeeld bij inspraakavonden. Veertien lokale burgercomités zijn al bij het platform aangesloten. Om hoeveel mensen het gaat, kan en wil de organisatie niet zeggen.
Dagelijks vragen nu circa 700 vluchtelingen asiel aan in Nederland. Het COA moet in sneltreinvaart geïmproviseerde centra openen en voelt zich genoodzaakt daarbij gemeentebestuur en burgers te passeren. Daarmee komt het draagvlak in het geding.
Meer dan de helft van de Nederlanders wil geen extra azc's, schat Anita Hendriks van AZC-Alert. Die organisatie werd eind vorig jaar opgericht, en is voortgekomen uit burgercomité Eindhoven. Daarmee verzette Hendriks zich vorig jaar tegen de komst van 700 asielzoekers in een verzorgingshuis dat voor 100 man bedoeld was. Het asielzoekerscentrum kwam er toch, maar driekwart van de Eindhovenaren zat er volgens haar niet op te wachten. 'Toen ik me erin ging verdiepen, zag ik dat het in het hele land hetzelfde was. Burgers worden voor het blok gezet, en krijgen geen inspraak.'
Draagvlak verdwijnt
AZC-Alert pleit voor opvang in de regio, want Nederland kan het volgens de organisatie niet meer aan. De aantallen lopen op, de politiek verzuimt een maximum te noemen, vinden ze. Volgens Hendriks is het overzicht volledig weg. 'We weten niet wat we binnenhalen. Er zitten IS-strijders tussen, mensen met valse paspoorten, en de mannen zijn oververtegenwoordigd. Dat hoef ik jullie toch niet te vertellen?' zegt ze, hoorbaar geërgerd. Hendriks wijst naar mediaberichtgeving over verkrachtingen in Duitse opvangkampen. 'Onze angsten komen niet uit de lucht vallen, ze zijn gegrond.'
Door de zorgen omtrent de massaal groeiende opvang weg te wuiven, verdwijnt het draagvlak in de samenleving, waarschuwde ook Halbe Zijlstra (VVD) donderdag in Pauw. 'Dan zeggen we als politiek tegen al die mensen die zich zorgen maken: we begrijpen u niet.'
Het zou voor veel mensen volgens AZC-Alert al heel wat schelen als ze betrokken werden bij de besluitvorming en meer voorlichting en informatie kregen. Zo vertelt Hendriks dat ze een paar weken geleden ambulances en een traumahelikopter richting het lokale azc zag gaan, gevolgd door doodse stilte vanuit het COA. 'De wildste verhalen gingen daarna rond, en daar worden mensen nog onzekerder van.'
Voorlichting en dialoog
Voorlichting en dialoog, dat bepleit ook hoogleraar sociologie Godfried Engbersen. Hij deed onderzoek naar de komst van vluchtelingen uit voormalig Joegoslavië in de jaren '90. Toen moest ook worden geïmproviseerd door het COA, en ging het om grotere aantallen asielzoekers. De zorgen van de bevolking waren volgens Engbersen exact hetzelfde als nu. 'Criminaliteit, verkrachting, agressie. Achteraf bleken die zorgen grotendeels onterecht. Door met burgers te praten, ze daarop te wijzen, kun je het draagvlak vergroten.'
Weerstand vanuit de samenleving wegnemen is heel moeilijk, zegt Engbersen, zeker wanneer de tijd voor burgerinspraakprocedures ontbreekt. 'Probeer in ieder geval te grote aantallen asielzoekers in te kleine gemeenten te vermijden, en vraag gemeenten het draagvlak in te schatten.'
Daarnaast zou de overheid volgens Engbersen extra middelen moeten vrijmaken om integratie en huisvesting te faciliteren. Zijn onderzoek wees uit dat de kans op geweld van asielzoekers onderling toenam naarmate grote aantallen asielzoekers lange tijd op een kluitje leefden. Maar omdat bijna alle Syriërs snel een asielstatus krijgen, kan direct werk gemaakt worden van integratie in de Nederlandse samenleving. 'Zorg voor een goed en snel integratiebeleid. De geschiedenis heeft laten zien dat je zorgen daarmee wegneemt.'