Brussel gaat 'plastic soep' in oceaan tegen en verbiedt wegwerpplastic

De plannen treffen de tien meest gevonden soorten plasticafval op de Europese stranden. Ook voor visnetten – die vaak op de bodem van de zee belanden – komen er beperkende maatregelen. Deze producten zijn volgens de Commissie nu goed voor 70 procent van de zeevervuiling. ‘We kunnen niet accepteren dat er in 2050 meer plastic dan vis in de oceanen zit’, liet Timmermans zondagavond alvast via de Duitse tv-zender ZDF weten.

De vervuiling van zeeën en oceanen met plastic neemt hand over hand toe, concludeert de Commissie. Plasticresten worden aangetroffen in vissen, schelpdieren, zeehonden, schildpadden, walvissen en vogels, waarmee ze ook in het voedsel voor de mens belanden. Een gevaar voor dier en mens, concludeert de Commissie, want plastic is vaak schadelijk en giftig. Daarnaast is het slecht voor de economie omdat grondstoffen worden verspild. De Commissie verwacht dat haar plan bedrijven aanzet tot het vinden van duurzame alternatieven en bewuster gebruik van plastic.

Absoluut verbod

De Commissie kiest voor een absoluut verbod op de plastic wattenstaafjes, bestek, rietjes en roerstaafjes omdat hiervoor duurzame alternatieven bestaan. ‘Een rietje maken kost een paar seconden, je gebruikt het misschien vijf minuten maar het duurt vijfhonderd jaar eer het is afgebroken’, aldus Timmermans bij de ZDF. ‘Nu mijn kinderen dit weten, willen ze geen plastic rietjes meer.’

Het gebruik van etensbakjes door de afhaalchinees, traiteurs, snackbars en fastfoodketens, moet ‘substantieel’ worden teruggedrongen. Datzelfde geldt voor plastic bekers. De Commissie vult ‘substantieel’ vooralsnog niet in met een hard percentage. Plastic flessen moeten in 2025 voor 90 procent worden ingezameld, onder meer door statiegeldheffingen.

Als het aan de Commissie ligt, betalen de producenten van plastic etensbakjes, flessen, bekers, babydoekjes en ballonnen straks de kosten van het opruimen en verwerken van hun afval. Ook de fabrikanten van filtersigaretten moeten dat doen, filters bevatten plastic en vervuilen stranden en zeeën. De fabrikanten worden aangeslagen voor de hoeveelheid producten die ze op de markt brengen.

Campagnes

Verder moeten etiketten en campagnes de consument helpen duurzamer producten te kiezen en plastic spullen in de juiste afvalbak te stoppen. Om de massale hoeveelheid plastic dopjes op stranden en in zeeën terug te dringen, worden fabrikanten verplicht de flessen zo te ontwerpen dat de sluiting niet losraakt. Vissers worden aangemoedigd hun oude netten naar de havens te brengen.

Eerder legde de EU het gebruik van plastic tasjes al aan banden. Verschillende lidstaten hebben sindsdien verdergaande maatregelen genomen maar de Commissie acht het tijd voor Europese bindende regels om het plasticafval in zeeën aan te pakken. GroenLinks-europarlementariër Eickhout noemt het Commissievoorstel een ‘belangrijke stap’ maar vindt dat er meer moet gebeuren. De Commissie kiest volgens Eickhout nog te veel voor het hergebruik van plastic; GroenLinks wil met financiële heffingen het gebruik van plastic ontmoedigen.

_{1000 dagen plastic}

_{Programmamaker Bahram Sadeghi verzamelde 1000 dagen lang al zijn plastic afval. Van wat hij niet mee naar huis kon nemen, maakte hij een foto. Resultaat: een muur van 150 vierkante meter met 472 foto’s en een vloer van 250 vierkante meter met de inhoud van 41 zakken volgestampt met plastic. Bekijk hier de video’s en lees de artikelen.}