Britse taalpuristen zijn het zat: beperk het uitroepteken
Het is de natuurlijke vijand van het understatement: het uitroepteken. Tot ergernis van behoudende Britten verspreidt het emotioneel geladen 'exclamation mark' zich als een virus door de cultuur, van het veelgelezen magazine Hello! tot de modieuze kreet OMG!! In een poging de epidemie te stoppen, hebben Britse onderwijsambtenaren lagere scholen schriftelijk gevraagd op te treden tegen deze Amerikaanse taaltoestanden, een daad die een slepend debat heeft veroorzaakt.
Het verzoek is om uitroeptekens te beperken tot zinnen die beginnen met What of How. Dus 'Wat een heerlijke dag!' mag (net), maar 'Ik kom zo bij je langs!' niet.
Het past in het streven van de Conservatieve regering om het traditionele onderwijs in ere te herstellen. Vroeger waren docenten uiterst gevoelig voor het gebruik van leestekens, weet ook vertaler Daniel Egerton. 'Eén keer gebruikte ik een uitroepteken in een opstel, in Oxford. De docent pakte zijn rode pen en maakte een cirkeltje om het loodrechte streepje. Er was namelijk niets mis met het puntje, legde hij uit.'
Spaarzaam
Op papier hebben de taalpuristen het gelijk aan hun zijde. In zijn standaardwerk over correct taalgebruik beweerde Henry Fowler een eeuw geleden dat 'behalve in poëzie, het uitroepteken spaarzaam moet worden gebruikt'. In The Daily Telegraph schreef lezer James Malthouse dat er geen omstandigheden zijn die een uitroepteken rechtvaardigen. 'Het is een bekentenis van de gebruiker dat hetgeen hij op papier gezet heeft niet sterk genoeg is om het belang of de sensationele aard van de door hem beschreven gebeurtenis over te brengen.'
Lang niet iedereen denkt er zo over. 'Het is onzin van de hoogste orde,' oordeelde letterkundige John Sutherland in The Sunday Times, 'ik ben niet verbaasd dat docenten diep moeten zuchten wanneer er weer eens een oekaze vanuit het departement komt.'
Verschillende inzichten
The Guardian-journaliste Nell Frizzell nam het ook op voor de kinderen met hun enthousiasme. 'Zou het niet waardevoller zijn te kijken naar wat 7-jarigen schrijven - om ze krediet te geven voor wat ze belangrijk of alarmerend vinden - in plaats van je wil door te drijven over hoe ze een zin afsluiten?'
De veelgebruikers van het geschreven woord koesteren eveneens verschillende inzichten. De Amerikaanse schrijver F. Scott Fitzgerald meldde ooit dat het gebruik van een uitroepteken net zoiets is 'als het lachen om je eigen grappen'. Maar het leesteken werd juist graag benut door de meest Engelse van alle schrijvers, P.G. Wodehouse.
Vaststaat dat de enige Britten die het leesteken zonder enige zorg kunnen gebruiken de inwoners zijn van het kustplaatsje Westward Ho! in Noord-Devon.
