NieuwsRel rond de Vijf van Enid Blyton
Britse auteur van De Vijf krijgt geen erepenning omdat ze ‘racistisch, seksistisch en homofoob’ zou zijn
De Britse schrijver Enid Blyton kreeg geen speciale munt aan haar opgedragen, omdat ze zich in haar werk schuldig zou hebben gemaakt aan racisme en homofobie.
De Vijf en haar andere boeken worden ruim een halve eeuw na haar dood nog steeds goed gelezen, maar om de Britse schrijver Enid Blyton te eren met een speciale munt ging de Royal Mint te ver. Uit net bekend geworden notulen is gebleken dat leden van een adviescomité Blyton ‘racistisch, seksistisch en homofoob’ vonden en bovendien ‘een schrijfster die geen hoog aanzien genoot’. De documenten doken op dankzij een openbaarheidsverzoek van The Daily Mail. Blyton overleed in 1968.
Naar hedendaagse maatstaven kunnen The Famous Five ouderwets overkomen, met de vaderlijke Julian, zijn gedienstige zusje Anne, Dick met zijn bravoure en de robbedoes George, het meisje dat liever een jongen had willen zijn. Ook oom Quinten, de norse geleerde, en zijn zorgzame vrouw Fanny horen eerder in de jaren vijftig dan in het nu. Haar Noddy-boeken roepen eveneens bezwaren op wegens de aanwezigheid, in de oude edities, van golliwogs, karikaturen van zwarte mensen.
Het idee ontstond om Blyton, die wereldwijd 600 miljoen exemplaren van haar zevenhonderd boeken heeft verkocht, te eren met een munt. De commissieleden waren echter bang dat zo’n eerbetoon kwaad bloed zou zetten. Het bewaar van ‘homofobie’ is opmerkelijk omdat de schrijfster, zo meldt een nieuwe biografie, een lesbische affaire heeft gehad. Een ander bezwaar tegen Blyton is dat haar personages te ‘middle-class’ zijn. Zo zitten Julian, Dick, George en Anne op een kostschool.
Tweederangs
De afkeer van Blyton, met name in progressieve kringen, is niet nieuw. In de jaren zeventig en tachtig weigerden sommige bibliotheken haar boeken zelfs uit te lenen. Enkele decennia eerder vond de BBC de boeken van deze ‘tweederangs’ schrijfster ongeschikt voor hoorspelen. Haar populariteit is ondanks deze boycots groot gebleven. Bij nieuwe uitgaven is wel de taal aangepast. Zo zijn ‘mother and daddy’ vervangen door ‘mum and dad’ en ‘bathing’ door ‘swimming’.
Blyton krijgt nu zelfs lof vanwege een personage als George. ‘Moet ze niet worden vereerd door het opvoeren van het eerste ‘trans-personage’ in de kinderliteratuur’, vroeg publicist Toby Young zich af. Momenteel is haar Malory Towers-reeks, die zich afspeelt op een meisjesschool, in het theater te zien. De regisseur kreeg kritiek omdat zij Bill, een meisje dat net als George liever een jongen had willen zijn, liet spelen door een genderneutrale acteur en niet door een jongensachtig meisje.
Vaststaat dat de boeken van Blyton al met al minder eenvoudig zijn dan ze lijken.
