Brief

In Das Leben der Anderen wordt de buiten de lijntjes lopende Stasi-officier HGW/XX 7 in het Oost-Berlijn van de jaren tachtig overgeplaatst naar de postkelders van de geheime dienst. Daar, waar alle post van DDR-burgers langskomt, moet hij enveloppen openstomen en brieven uitpluizen op subversieve boodschappen.

Het moet stomvervelend werk zijn geweest. Veel spannends zal er niet te lezen zijn geweest, want een van de eerste dingen die je in een totalitaire staat leert, is om in neutrale nonsenszinnen te communiceren.

Tegenwoordig hebben we geen openstomers meer nodig. Als ik via Gmail meld aan vakantie toe te zijn, floepen hulpvaardige linkjes in beeld naar duikscholen op Bonaire. Griezelige bende, dat Google. Niettemin heeft het miljoenen fans, die kennelijk niet zo zwaar tillen aan dat meegelees namens de adverteerder.

Net zoals er mensen zijn die er geen been in zien aan volslagen vreemden op Twitter of Facebook te melden dat ze moeten plassen, nu echt gaan plassen en net fijn geplast hebben, inclusief tijd en plaats. Ze vullen hun halve levensloop in in ruil voor korting bij de supermarkt of een gratis handdoek bij een marketingbureau. Maar als blijkt dat er van alles met die data gebeurt, zijn ze diep gekrenkt.

De nieuwste Source of All Evil is KPN, dat voormalige staatsbedrijf dat te laat door kreeg dat sms niet meer de grote melkkoe van weleer is, en daarom mensen eruit gaat gooien. Deze week vertelde een KPN-directeur trots aan beleggers dat het bedrijf al negen lange maanden Deep Packet Inspection (DPI) gebruikt om te achterhalen of abonnees WhatsApp gebruiken - een applicatie waar KPN geen geld aan verdient en waarvoor het voortaan klanten apart wil laten betalen.

DPI is best eng. Je kunt er het dataverkeer geautomatiseerd inhoudelijk mee analyseren, downloads blokkeren en websites ontoegankelijk maken - op inhoud. Met dat laatste heeft de Chinese overheid uitstekende ervaringen.

Of de beleggers onder de indruk waren, vermeldt de historie niet, maar de rest van het land ontplofte. Of ze gek zijn geworden bij KPN, een beetje de klanten stiekem lopen te bespionneren. Zelden zo veel dreigingen met opzegging langs zien komen als gisteren. Het wordt uiterst vermakelijk om te zien hoe de afdeling agitprop van KPN zich uit dit pr-drama gaat redden.

Die meldde snel dat KPN geen berichten leest, stel je voor! Het maakt alleen de enveloppe open, kijkt of er een WhatsApp-berichtje inzit, klikt dat aan op de kostenteller, en plakt de envelop weer netjes dicht.

En dat moeten wij geloven. Bits of Freedom doet voor de zekerheid aangifte tegen KPN.

Ondertussen zijn we allang permanent in beeld, overal, bij iedereen. Meelezen met sms'jes kan KPN als sinds de grijze oudheid - daar hoorde je niemand over. En de overheid kan naar hartelust grasduinen in alle dataverkeer, sinds de bewaarplicht voor providers. Zou het daarom misschien kunnen - het is maar een vraag hoor - dat sommige mensen niet zozeer boos zijn op KPN om de spionage zelf, maar om het feit dat KPN ze extra wil laten dokken voor sommige diensten?

Voor wie aan zijn privacy gehecht is, is er een uitwijkmogelijkheid. Laatst had Zembla een mooi item over dat andere voormalige staatsbedrijf, TNT Post. Daar deed wat stof opwaaien, omdat je postsorteerders zag die zich tijdens hun werk niet buiten de lijntjes van het aan hun toegewezen vak mochten bewegen. Wat je ook zag: nergens een openstomer!

Ik zeg: pen, papier, envelop, postzegel. Geheim gegarandeerd.

undefined