Boze ethergeesten
Soms zijn er dingen die je eigenlijk wel weet, maar die in je brein onder een dikke laag stof zijn geraakt....
Hilversum stond destijds al even argwanend tegenover televisie als Den Haag, waar Willem Drees de scepter zwaaide. Voor de patriarch van de sociaal-democratie ging de wederopbouw voor alles. Hij zag de aanleg van een landelijke televisiezender en de produktie van tv-toestellen als een vorm van luxe, die geen nuttige bijdrage zou leveren aan het beoogde economische herstel.
Confessionele politici en omroepbestuurders - en tot op zekere hoogte ook de VARA - hadden nog andere bedenkingen: ze vreesden de verderfelijke invloed van de buis op de zo kwetsbare volksziel (alsmede de ondermijning van hun eigen gezag). Televisie werd gezien als een 'vermaaksmedium voor de minder ontwikkelden', met alle gevaren vandien voor de godsvrucht en de zedelijkheid. Met name de voorzitter van de KRO, de Dominicaanse pater Kors, waarschuwde tegen 'de boze geesten in de lucht'. Een bezoek aan de BBC sterkte hem alleen maar in zijn wantrouwen.
In feite was er maar één verklaarde voorstander van het nieuwe medium: Philips. Het concern ontwaarde een nieuwe markt met enorme groeipotentie. Aanvankelijk hadden de Eindhovense lobby-inspanningen in Den Haag en Hilversum weinig succes, maar toen topman Otten publiekelijk de alarmbel luidde, besloot men het experiment alsnog aan te gaan. Ook pater Kors, bang om met zijn KRO de boot te missen, koos eieren voor zijn geld. Bij de eerste uitzending van de Nederlandse Televisie Stichting nam hij pontificaal plaats voor de camera om Gods zegen af te roepen over de ontdekkingsreis door de ether.
Andere tijden kon het verhaal extra kleur geven met fraaie archiefbeelden uit de beginperiode van de Nederlandse televisie. Zoals een kostelijke opname van de feestelijke registratie van het 250 duizendste tv-toestel in januari 1958. Conform het vooraf opgestelde script mocht het zoontje van de gelukkige familie 's avonds even uit bed komen om in de feestvreugde te delen.
Anno 2003 herinnert hij zich vooral de eerbiedige stilte en de geheel verduisterde kamer wanneer er destijds naar de tv werd gekeken. Intussen zal pater Kors in het hiernamaals mismoedig vaststellen dat veel van zijn sombere verwachtingen zijn uitgekomen. Maar de lichten blijven tegenwoordig wel aan.
