Column
Boerkini maakt wereld onveiliger voor hen die er geen dragen
Eerst waren daar die hartverscheurende beelden van de ontvoerde schoolmeisjes uit Chibok, Nigeria. Twee lange jaren al houdt de moslimterreurbeweging Boko Haram enkele honderden vast op een naar verluidt onbekende locatie. Daar stonden ze, van top tot teen ingepakt - op hun verstarde snoetjes na. Ik weet niet hoe het u verging, mij sneed het door de ziel.
Pal daarop volgden de opgewekte beelden uit Manbij. Twee lange jaren hield de moslimterreurbeweging Islamitische Staat deze noord-Syrische stad bezet, nu zijn de inwoners bevrijd. Je zag een oude vrouw ontspannen roken, je zag een man die lachend zijn baard liet knippen, je zag hoe een vrouw de verplichte nikaab verbrandde. Ik weet niet hoe het u verging, mij stemde een en ander tot grote vrolijkheid.
En uitgerekend met deze brisante beelden nog op het netvlies, kwamen de eerste berichten binnen over een boerkiniverbod dat enkele Franse kustplaatsen recentelijk instelden. De boerkini, menen zij, bevordert de toch al bestaande 'religieuze spanningen' en is in strijd met het leerstuk van de laïcité.
Nu ben ik zelf beslist geen liefhebber van kledingverboden, maar die Fransen hebben een punt, zou ik denken - zeker vanuit hun eigen traditie. Bovendien is Frankrijk waarachtig niet de enige natie waar strandbezoekers gebonden zijn aan onsympathieke kledingvoorschriften - zoals elke Midden-Oostenreiziger kan beamen. 's Lands wijs, 's lands eer, nietwaar. Maar dat was te simpel gedacht. Tjonge, wat liep de verontwaardiging over het Franse boerkiniverbod hoog op - ook hier bij ons.
Zo vond menigeen het een reuze vondst om uitvoerig te wijzen op al die glimmende buiken, putjesbillen, hangborsten en tatoeages op de westerse stranden. Alsof die aanblik zo'n pretje is!
Tevens zag ik in mijn timeline een eindeloze reeks dekselse plaatjes voorbijkomen van uw en mijn volledig bedekte voorouders die hun grote teen in de Noordzee staken, van nonnen die zich volledig bedekt in de golven waagden. U begrijpt de boodschap: wij roomblanke westerlingen kleedden ons in het verleden niet dramatisch anders. Dus is elke poging om de boerkini nu in een kwaad daglicht te stellen hypocriet, om niet te zeggen een verontrustend symptoom van 'islamofobie'.
En uiteraard waren er ook weer genoeg die voornoemd badkostuum op virtuoze wijze wisten te duiden als een teken van voortschrijdende emancipatie. Moslima's kiezen er zelf voor, schreven zij, bij hun volle verstand. Dus moeten wij ze die 'vrijheid' gunnen.
Toegegeven, dat van die volledig bedekte badende voorouders klopt - zie het hoofdstuk dat emeritus hoogleraar literatuurwetenschap Mineke Schipper aan het vraagstuk wijdt in haar monografie Bloot of bedekt (2015). Was naakt baden tot diep in de Middeleeuwen heel gewoon, vanaf de Renaissance raakten strikte, godsdienstig gemotiveerde kleedvoorschriften in zwang. Pas in loop van de vorige eeuw werd het lichaamsbedekkende badpak 'steeds meer aangepast aan zwemcomfort en bewegingsvrijheid'.
Maar dienen wij daarom de huidige revival van ultrakuise badkledij luchtigjes te relativeren? Dacht het niet.
Hoe je het wendt of keert, de boerkini is een rechtstreeks gevolg van een perfide interpretatie van de islam die de gelovigen wijsmaakt dat de buitenwereld uitsluitend de man toebehoort. De vrouw mag zich daar alleen vertonen als ze haar lichaam zo onzichtbaar mogelijk maakt, teneinde hem niet in verzoeking te brengen.
Echt, ik heb mijn best gedaan. Maar wat hier geëmancipeerd aan is, vermag ik tot op heden niet te doorgronden.
Net zomin snap ik wat islamitisch geïnspireerde lichaamsbedekkingen te maken hebben met 'vrijheid' - helemaal niet omdat de moslima die kiest voor dit teken van kuisheid de vrouwen om haar heen onherroepelijk tot onkuise wezens degradeert. Of, zoals sociologe Jolande Withuis terecht schreef in haar boek De vrouw als mens (2007): 'Een van de dringendste argumenten tegen het massaal dragen van hoofddoekjes is (...) dat dat de wereld voor vrouwen die er geen dragen onveiliger maakt.'
Misschien toch iets om op te kauwen voor al die luitjes die nu over elkaar heen buitelen van verontwaardiging