Boer krijgt voorlopig geen extra geld voor houtwal en heg: ‘Bedroevend dat natuur buiten vergoeding wordt gehouden’

In een reactie laat een woordvoerder van Landbouwminister Carola Schouten weten dat hun ‘goede idee’ de natuurgrond voortaan mee te tellen, wordt meegenomen bij de nu lopende gesprekken over het nieuwe Europese landbouwbeleid, dat in 2021 moet ingaan. Het systeem eerder aanpassen wordt op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) ‘niet logisch’ gevonden.

Tegenspraak

De tegenzin in deze kabinetsperiode het systeem te veranderen - in onder meer Duitsland en Frankrijk werken ze wel zo - is in tegenspraak met de ambitie die Schouten tijdens haar eerste debat als minister aankondigde. Ze zei het als haar opdracht te zien de conflicten tussen landbouw en natuur op te lossen. In maart herhaalde ze dit in de Volkskrant: ‘Het is mijn ambitie, een erekwestie zelfs, die werelden bij elkaar te brengen’.

Maak het dan ook aantrekkelijk voor boeren om die natuur - goed voor de verdwijnende insecten en vogels - te laten staan, vinden ze onder meer bij boerenorganisatie LTO en vereniging BoerenNatuur. ‘Het is bedroevend dat die buiten de vergoeding wordt gehouden in een land dat nog maar zo weinig landschapselementen over heeft’, zegt ook Gertjan Sengers van Vereniging Nederlands Cultuurlandschap. ‘Terwijl het geen geld kost als die regel direct wordt aangepast. De euro’s uit Europa worden alleen over een iets groter oppervlak uitgesmeerd.’

Bermfraude

Dat sommige boeren bereid zijn groen te offeren voor meer werkgrond, kwam vorig jaar aan het licht bij de ‘bermfraude’. In het landbouwrijke Gelderse Berkelland bleek dat groene akkerranden in het bezit van de gemeente op grote schaal bij weilanden en akkers waren getrokken. Ook toen klonk het verwijt dat de verdeling van subsidiegelden uit Europa het verwijderen van groen in de hand werkt, maar werd geen actie ondernomen.

Nederland heeft in de aanloop naar 2014, toen het huidige Europese landbouwbeleid inging, ervan afgezien boeren ook subsidie te geven voor de natuurhectares, omdat het vanwege administratief gerommel te ingewikkeld werd gevonden. ‘Het perceelsregister was toen net op orde na de herstelactie van 2010-2011’, zegt een woordvoerder van de minister over de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die verantwoordelijk is voor de registratie.

Het ministerie vreest bij een aanpassing meer administratieve rompslomp, omdat de Europese verplichting tot onderhoud van natuur op een erf ook controles met zich meebrengt. Volgens Sengers is het nu juist een administratieve ramp en wordt het voor de boer alleen maar overzichtelijker.

Concrete plannen

Of straks bij het nieuwe Europese landbouwbeleid de steun meer wordt gericht op ‘boeren die bijdragen aan maatschappelijke doelen’ - waarvoor Schouten in Brussel zegt te pleiten -, is nog de vraag. Vorige maand kwam de Europese Commissie met een eerste voorstel voor het landbouwbeleid vanaf 2021, maar er was veel kritiek op het gebrek aan concrete plannen voor natuur en duurzaamheid.

Tegelijkertijd wordt ook in Nederland onderhandeld over het verduurzamen van de landbouw. Vanaf deze zomer moet er een Deltaplan Biodiversiteit liggen om de neergang in de insecten- en vogelstand te stoppen. Aan de Klimaattafel Landbouw, onderdeel van het Klimaatakkoord in wording, moeten boeren, overheden en milieuorganisaties het volgende maand eens zijn over hoe tot 2030 3,5 megaton CO₂-uitstoot kan worden vermeden.

Het pulskor-fiasco, grootschalige mestfraude, schimmige kalverenadministratie. Carola Schouten krijgt het voor haar kiezen als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Carola Schouten is er voor de boeren en voor de natuur. Tussen die twee wilde ze niet kiezen bij het verdedigen van haar begroting in de Kamer. Maar toch, natuur kun je niet exporteren. Daar was ze dan ook snel mee klaar.