Blair zoekt compromis voor Oranjemars
De Britse premier Blair en zijn Ierse ambtgenoot Ahern hebben vrijdag telefonisch overlegd met Noord-Ierse katholieke en protestantse leiders, in een poging de rust in Noord-Ierland te bewaren aan de vooravond van de omstreden Oranjemars in Portadown....
Reuters, AP
PORTADOWN
De optocht wordt een belangrijke proef voor de houdbaarheid van het vredesproces. Protestanten marcheren morgen in vol ornaat door de katholieke wijk Drumcree, aan de rand van Portadown. Ze herdenken de zege van de protestanten onder leiding van koning Willem van Oranje op de katholieken van 300 jaar geleden.
Portadown is een overwegend protestantse stad. De autoriteiten hebben geprobeerd de marsroute te verleggen, maar protestantse leiders hebben gezegd daar niets voor te voelen.
De Oranjemars wordt sinds 1807 elk jaar gehouden. Sinn Fein-leider Adams zei te hopen dat de organisatoren van de mars alsnog besluiten de katholieke wijk te mijden. 'Dan zal ik alles in het werk stellen volgend jaar deze problemen te voorkomen.'
De protestanten willen, zoals gewoonlijk, over de katholieke Garvaghy-straat marcheren. Aan het begin en einde van de straat zijn militaire wegversperringen opgericht. De katholieke nationalisten beschouwen de mars als een provocatie en een uiting van triomfalisme. 'We houden allen onze adem in voor wat er in Drumcree gaat gebeuren', zei bisschop Mehaffey van Derry.
Na een bliksembezoek aan Noord-Ierland op donderdag voerde Blair gisteren telefoongesprekken met protestantse en katholieke leiders.
De Amerikaanse president Clinton riep vanuit Hongkong de katholieken en protestanten op ervoor te zorgen dat de Oranjemars het vredesproces niet in gevaar brengt. 'Het zou tragische zijn als de partijen zo boos zijn naar aanleiding van de mars dat ze het grotere geheel uit het oog verliezien', zei Clinton.
De spanningen lopen niet alleen op door de Oranjemars. Donderdagnacht werd brand gesticht in drie protestantse kerken en een katholieke school.
De aanslagen volgden op een serie van tien brandstichtingen in katholieke kerken in de nacht daarvoor. Eén van de in brand gestoken protestantse kerken raakte zwaar beschadigd. De andere liep slechts lichte schade op doordat een passerende taxichauffeur het vuur wist te doven. Volgens de autoriteiten waren de brandstichtingen van vrijdagmorgen vergeldingsacties door katholieken.
De brand in de katholieke school werd snel bedwongen door een conciërge die het brandalarm had horen afgaan.
