Blair oogst het applaus, maar Brown steelt de harten

Hoe teleurgesteld, gekwetst en boos de gedelegeerden ook waren door Irak, elite-ziekenhuizen en hogere collegegelden voor studenten, niemand durfde daarna meer boe te roepen of een ander teken van ongenoegen te uiten. Met het schrikbeeld in het achterhoofd dat de huidige rechtse Conservatieve leider Iain Duncan Smith het land jarenlang zou kunnen gaan regeren, klapten de Labour-gedelegeerden zich de handen stuk.

Fijntjes herinnerde Blair de zaal aan de partijconferentie van 1985 in hetzelfde Bournemouth toen militante leden tegen de toenmalige leider Neil Kinnock te keer gingen en daarmee de partij onverkiesbaar maakten.

Tony Blair chanteerde op deze wijze de achterban en oogstte de langste staande ovatie uit zijn politieke carrière - net op een moment dat het met hem gedaan leek.

De Conservatieve partij mag in de diepste crisis in haar bestaan verkeren en geen enkele illusie op het heroveren van de regeringsmacht koesteren, Tony Blair houdt de dreiging van een Tory-regering graag overeind. Liefst achttien keer noemde hij de Tories in zijn grote speech, tegen maar vijf keer New Labour.

Daarentegen noemde hij geen enkele keer zijn rechterhand en gedoodverfde rivaal Gordon Brown. De minister van Financiën die in andere jaren altijd een klopje op zijn schouder kreeg als architect van het Britse economische mirakel, was ook de enige die slechts een bescheiden applausje voor de rede van zijn leider over had.

Blair liet er geen misverstand over bestaan dat hij nog van geen wijken wil weten. Hij kondigde aan voor een hattrick te gaan, waarbij hij een nieuwe verkiezingsoverwinning in 2005 slechts als een formaliteit beschouwde. Alleen met hem kan Labour de natuurlijke regeringspartij van de 21ste eeuw worden, net als de Conservatieven dat waren in de vorige eeuw.

Blair maakte geen excuses voor Irak en deed ook geen concessies op andere terreinen. De achterban zal zijn beleid moeten accepteren - of men het daarmee eens is of niet. De jaarlijkse partijconferentie van Labour is in dat opzicht ook niet meer dan een theatershow waarbij de gedelegeerden in de foyer stoom kunnen afblazen en in de avonduren in de talrijke feesttenten de bloemetjes buiten kunnen zetten. Er mogen ook moties worden ingediend en zelfs worden aangenomen, maar de premier zal zich er niets van aantrekken. 'Ik heb maar één weg voor mij en ik heb geen achteruit', zo zei hij.

De gedelegeerden hebben zich dinsdag misschien laten gebruiken als applausmachine. Maar het is niet zeker of ook het land zich zo makkelijk laat chanteren. De ovatie is een opsteker voor Tony Blair, maar hij zal daarmee nog niet het vertrouwen van het Britse volk terugwinnen. De grootste Britse krant The Sun - die de premier altijd heeft gesteund, maar maandag de gele kaart toonde - schreef gisteren dat Blair 'extra speeltijd heeft gekregen maar dat de gele kaart blijft staan'.

De dreiging van een leiderschapscrisis is na het open doekje voor Tony Blair even van de baan. Maar als Lord Hutton in november zijn eindrapport over de dood van David Kelly zal publiceren, kunnen de speculaties over een machtswisseling gemakkelijk opnieuw oplaaien. Zelfs als Blair voor Hutton vrijuit gaat, is het laatste woord over Irak nog lang niet gezegd.

Gordon Brown liet op maandag blijken een alternatief voor Tony Blair te kunnen zijn. Hij beperkte zich niet tot zijn visie over 's lands financiën, maar hield een gloedvol pleidooi voor traditionele Labour-waarden als herverdeling en armoedebestrijding. Hij hield geen tirade tegen de Tories, maar ging uit van de eigen kracht van de partij. Liefst zestig keer noemde hij de naam van Labour - en geen enkele keer die van New Labour. De conferentie in Bournemouth heeft de verdeeldheid tussen 'Blairites' en 'Brownites' bevestigd. Tony Blair is de acteur die het applaus heeft geoogst, maar Gordon Brown is de politicus die de harten heeft gestolen. De hattrick voor Tony Blair is nog niet veiliggesteld.