Blair hoopt succes in Irak te verzilveren

Bescheidenheid siert de mens, maar soms dient het slechts als middel om te overleven. Morgen staan bij lokale verkiezingen in Groot-Brittannië 10.400 gemeenteraadszetels op het spel.

Iain Duncan Smith, leider van de Conservatieve oppositie, is al tevreden als de Tories er dertig winnen, zo zei hij begin deze week.

William Hague, Duncan Smiths voorganger als Conservatieve leider, won in 1999 nog 1300 raadszetels, maar kon die winst twee jaar later niet verzilveren bij de Lagerhuisverkiezingen, waarna hij moest opstappen.

Dat Duncan Smith al blij is met een winst van slechts dertig zetels zegt veel over de crisis binnen de Tories en Duncan Smiths eigen benarde positie.

Als hij te hoge verwachtingen zou scheppen - en die niet zou kunnen waarmaken - wacht hem waarschijnlijk hetzelfde lot als William Hague, zij het dat hij de Lagerhuisverkiezingen niet eens zou halen.

Twee maanden geleden leken deze verkiezingen geen testcase te worden voor de Conservatieve leider, maar juist voor Labour-premier Tony Blair. Op 15 februari demonstreerden een half miljoen Britten in Londen tegen de oorlog met Irak. Amper een maand later stemde eenderde deel van Blairs eigen Labour-fractie in het Lagerhuis tegen dezelfde oorlog.

Opiniepeilingen voorspelden dat de Conservatieven even groot zouden worden als Labour. De premier leek zoveel steun te verliezen dat hij zelfs zijn eigen familie waarschuwde voor een eventueel aftreden als premier.

Maar na de relatief korte oorlog is de publieke opinie als een blad aan de boom omgedraaid. Steunde begin maart slechts 10 procent van de Britten een oorlog zonder VN-mandaat, nu zegt 60 procent dat de oorlog een gerechtvaardigde zaak is geweest. En in de opiniepeilingen ligt Labour weer een straatlengte - 42 tegen 29 procent - voor op de Conservatieven.

Blair, die volgende week zijn 50ste verjaardag viert, hoeft zich dankzij de zogenoemde 'Bagdad Bounce' over zijn eigen positie geen zorgen te maken. Hij hoopt zelfs stilletjes dat de hernieuwde populariteit ook electorale vruchten zal afwerpen.

Maar Tony Travers, onderzoeker voor lokaal bestuur aan de London School of Economics (LSE), zegt dat gemeenteraadsverkiezingen in Groot-Brittannië geen landelijke opiniepeiling zijn. 'Lokale problemen hebben grote invloed op het stemgedrag', aldus Travers. 'Ik zou verbaasd zijn als Irak een grote rol in deze verkiezingen speelt.'

Er wordt een lage opkomst verwacht. Hoogstens zal eenderde deel van de Britten naar de stembus gaan. 'Traditioneel verliest de regeringspartij altijd bij lokale verkiezingen.'

'Als Labour het verlies van zetels beperkt tot 150 dan heeft de partij het heel goed gedaan. Als het verlies groter is dan vijfhonderd zetels, dan is het resultaat teleurstellend', aldus Travers.

Blair hoopt ook dat Labour de sterke positie in het regionale parlement van Schotland en de assemblee van Wales kan consolideren, waarvoor tegelijkertijd verkiezingen plaatsvinden. Vier jaar geleden kregen beide delen van Groot-Brittannië een beperkte vorm van zelfbestuur.

Labour greep uiteindelijk zelf de macht in zowel Schotland als Wales, zij het dat coalitieregeringen met de Liberaal-Democraten moesten worden gevormd. Vier jaar later is het enthousiasme over het zelfbestuur afgenomen. Maar de naar verdere autonomie of zelfs volledige onafhankelijkheid strevende nationalistische partijen - de SNP in Schotland en Plaid Cymru in Wales - zullen hiervan nauwelijks kunnen profiteren.

Volgens de opiniepeilingen zullen beide Labour-premiers - Jack McConnell in Schotland en Rhodri Morgan in Wales - aan de macht blijven en misschien zullen zij zelfs niet eens een coalitiepartner meer nodig hebben.

Blair heeft ook een andere bedreiging weten af te wenden. Dankzij de aanscherping van het asielbeleid zal extreem-rechts dit keer geen hoge ogen gooien.

Maandag werden nog dertig Afghaanse vluchtelingen gedwongen op een vliegtuig naar Kabul gezet om het electoraat te overtuigen dat het hem ook met de aanpak van het asielzoekersprobleem menens is.