Bizarre bliksemstart AZ doet FC Utrecht duizelen

De laatste zege van de AZ in de Domstad dateerde van mei 1986. Gisteren stond de uiteindelijke 3-0 overwinning dus al na vijf minuten op het scorebord. Dat zegt iets over de lamentabele houding waarmee FC Utrecht na een opwindende Europa Cup-week in Slowakije aan de wedstrijd begon, maar het illustreert vooral de gewijzigde verhoudingen in het Alkmaarse elftal, dat de afgelopen weken zijn wankelmoedigheid van zich afschudde en zichtbaar aan vastberadenheid én collectieve macht heeft gewonnen.

De scherpte en gedrevenheid van de coach stralen steeds duidelijker af op zijn ploeg, maar Adriaanse zelf houdt zijn reserves over het groeitempo van het collectief. Ook nadat spelers en supporters hem in Utrecht na de wedstrijd nadrukkelijk betrokken bij hun feest over het spraakmakende succes viel hij nog maar eens terug op zijn werkelijkheid: 'We kunnen als alles meezit vierde worden, maar we kunnen ook, als alles tegenzit, als vierde van onderen eindigen. Ajax, PSV en Feyenoord hebben de beste selectie, daaronder zit een groep van tien ploegen die beslag kan leggen op de vierde plaats. Daar horen wij bij, maar ook FC Utrecht.'

Sinds AZ zijn openingswedstrijd van het seizoen bij Willem II verloor, bleef het in de competitie zonder nederlaag. 'Maar de meeste overwinningen komen met kunst- en vliegwerk tot stand', mopperde hij enkele weken geleden nog. Bij FC Utrecht school de kracht van AZ in een overdonderende start, waarin Barry van Galen zijn strategisch inzicht én zuivere trap onderstreepte door, in de ruimte van een volstrekt verwarde tegenstander, drie keer een afgemeten en beslissende pass te geven. De gretige en zwierige Elkhattabi profiteerde daarvan het eerst met een gerichte uithaal. Dat was in de tweede minuut van de wedstrijd: 0-1.

FC Utrecht liet een unieke kans op de snelle gelijkmaker liggen, toen Van den Bergh één minuut later met een ragfijne voorzet de voet van Van de Haar vond, maar de doelpaal voor de Utrechtse spits opdoemde als een onneembare hindernis. Uit de door Van Galen ingeleide tegenaanval schoot de ongrijpbare Elkhattabi AZ naar 0-2. Weer een minuut later loodste Perez, ook al zo'n behendige aanvaller, AZ naar 0-3. 'Zoiets heb ik nooit meegemaakt, niet als speler en niet als coach', vatte Adriaanse de bliksemstart van zijn ploeg samen.

Adriaanse's tegenstander Foeke Booy moet het hebben geduizeld bij AZ's trefzekere openingsoffensief en op de tribune zal trainer Guy Roux van FC Utrechts komende UEFA Cup-tegenstander Auxerre zich ook gelukkig hebben gewaand met de wetenschap dat de zwakste van deze twee ploegen straks op zijn internationale route zal verschijnen.

Booy's poging om de pijn van de Utrechtse rampspoed met het inbrengen van een extra aanvaller (Donny de Groot) te verzachten kwelde Adriaanse nog het meest. 'Want zelfs bij 0-3 heb ik niet rustig op de bank gezeten, het elftal bleef, vond ik, te onrustig.'

In werkelijkheid hield AZ de regie in de eerste helft stevig in handen, doordat de combinaties gladjes verliepen en de Alkmaarders in elke linie beschikten over spelers die een groot overwicht hadden op hun tegenstanders. Bovendien bleek de minst gepasseerde eredivisie-doelman, Henk Timmer, als sluitstuk van het elftal weer zo betrouwbaar als de bank.

Pas nadat de in de rust in de kleedkamer achtergebleven Van Galen (geblesseerd) was verdwenen, liet FC Utrecht even zijn tanden zien. Van de Berg en Tanghe (twee keer) hadden kunnen scoren. 'Maar we hadden de wedstrijd door onze kinderlijke opbouw in de beginfase al veel eerder weggegeven', verzuchtte Booy naderhand. Bovendien stonden tegen de Utrechtse kansen in de tweede helft ook een aantal mogelijkheden voor AZ. Veelal opgezet door één van de stille krachten - Jan Kromkamp - die het huidige Alkmaarse elftal, met zijn sierlijke en flamboyante aanval, compleet en solide maken.