Bittere finale van de meester

Parade (1974) werd gemaakt toen het Tati slecht verging. Hij was failliet en mocht zijn handen dichtknijpen dat de Zweedse tv hem een klein budget deed toekomen.

Tati noemde Parade bij voorkeur'music-hall'. 'Wat ik eigenlijk wilde doen', schreef hij in een regisseursverklaring, 'is de piste ter beschikking stellen aan de kinderen. In mijn voorstelling weet niemand wie de jongleur is, de schilder, de toeschouwer, de artiest, wie de clown is en wie niet.'

Eigenlijk is Parade net als Tati's andere werk een aaneenschakeling van blunders en alledaagse eigenaardigheden. In een door Tati geregisseerde sc kan niets worden voorspeld. Een bijrol kan interessanter zijn dan de door Tati gespeelde hoofdfiguur. Maar het verschil met zijn eerdere werk zit in de plaats van handeling; de circustent is weliswaar een vrijplaats, maar de schijn van toeval en pech een van Tati's handelsmerken komt hier volledig te vervallen. De piste werkt als een vergrootglas dat de magie uit Tati's werk haalt.

Waar Playtime en Les vacances de Mr. Hulot nog altijd eigentijds aandoen, wekt Parade een gedateerde indruk. Tati was duidelijk gevallen voor de mode van het toenmalige theater, die voorschreef dat de grens tussen acteurs en publiek opgeheven diende te worden. Het circus moest 'de democratie van grappen en grollen' voorstellen die de Franse regisseur gedurende zijn carri nastreefde. Maar de Zweedse clowneriezijn de geschiedenis ingegaan als de bittere finale van een grootmeester. Niets is pijnlijker dan het optreden van een kunstenaar verstrikt in zijn eigen vondsten.