Politiek blog

#binnenskamers: VWS zet integriteitsregels op een rijtje

#binnenskamers brengt u de scherpste observaties vanaf het Binnenhof, waargenomen en opgetekend door de verslaggevers van onze parlementaire redactie.

Gijs Herderscheê en Maartje Bakker
null Beeld ANP/Bewerking de Volkskrant
Beeld ANP/Bewerking de Volkskrant

Bij VWS zijn ze volledig integer
17.45 uur Gijs Herderscheê (@vkgijs)

Het klinkt zo mooi en glashelder: 'Ik zweer/beloof dat ik zorgvuldig, onkreukbaar en betrouwbaar zal zijn en dat ik niets zal doen dat het aanzien van het ambt zal schaden.'

Het is de eed of gelofte die ambtenaren na het doorstaan van de proeftijd afleggen. Klontjes, zou je denken.

Maar zo eenvoudig is het niet. Want bewust of onbewust kan een ambtenaar het 'ambt' en daarmee 'zijn' (of 'haar') ministerie enorm veel schade betrokkenen. Denk aan de gezellige reisjes die ambtenaren van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) nogal eens ondernamen op kosten van zorginstellingen.

Of aan de escapades van de ontslagen voorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit. Die NZA is zelfstandig maar opereert binnen het werkveld en onder politieke verantwoordelijkheid van de minister van VWS, Edith Schippers.

Het is dan ook geen toeval dat VWS een heuse nota over 'integer werken bij VWS' heeft uitgebracht. Wordt het ding gedownload, dan krijgt het pdf automatisch de titel 'kan dit extern'. Navraag leert dat er geen aparte interne versie bestaat. En er bestond al zo'n boekje. Dit is gewoon een nieuwe versie van een heuse projectgroep.

Alles wordt nog eens op een rijtje gezet, van cadeaus (maximaal 50 euro), ongewenste omgangsvormen ('Bespreek jouw probleem in een open sfeer met de betrokkene(n) in kwestie'), online communiceren ('Respectvol communiceren is de basis voor iedere online uitlating'), het inhuren van ex-collega's ('weg door de voordeur, terug door de achterdeur': dat mag niet binnen twee jaar na vertrek) tot, jawel, de reisjes.

Bij die dienstreizen staan 'soberheid' en het 'publieke belang' voorop. 'Kosten voor deelname aan congressen (inclusief reis- en verblijfkosten) worden altijd door VWS betaald bij een volledige aanwezigheid van het congres. Dit geldt ook als een VWS'er wordt uitgenodigd om een inleiding te houden.' Dat is nieuw. Wie gaat, moet het hele congres uitzitten en zich niet voor een 'praatje' laten fêteren. Dat is een les van de NZA-affaire.

Bijna aandoenlijk is de waarschuwing aan afdelingen waar belangstelling is voor een reisje: 'Niet allemaal tegelijk, representatieve afvaardiging'. En o ja: 'partners gaan niet mee op dienstreis.'

Kortom, een nuttig werkje. Blijft de vraag waarom dit door VWS alleen is uitgebracht en niet 'rijksbreed' voor alle ministeries en 'zelfstandige bestuursorganen' zoals de NZA en uitkeringsfabriek UWV. Nou, omdat er al een rijksbreed integriteitsbeleid is. Van 2007. Het boekje 'Kan dit?' is op VWS 'toegesneden'.

Integriteitsinstructieboek van VWS. Beeld VWS
Integriteitsinstructieboek van VWS.Beeld VWS
Minister Schippers liet voor haar ambtenaren het boekje
Minister Schippers liet voor haar ambtenaren het boekje "Kan dit?" makenBeeld anp

Senator De Lange, nu nog onafhankelijker
14.45 uur Maartje Bakker (@maartjebakker)

Jazeker, er zijn nog onafhankelijke geesten in Den Haag - en hun voorman is Kees de Lange. De senator heeft zich losgemaakt van de partij die hij vertegenwoordigde: de Onafhankelijke Senaats Fractie (OSF), een verbond van provinciale partijen. Nu is De Lange nog onafhankelijker dan voorheen.

Nog twee vergaderdagen kan de Lange, bevrijd en wel, helemaal op eigen titel het woord voeren in de Eerste Kamer. Daarna wordt immers een nieuwe senaat gekozen, en De Lange is niet verkiesbaar.

De senator nam aanstoot aan de mogelijke aansluiting van Jos van Rey, de van corruptie verdachte Limburgse VVD'er, bij de OSF. 'Ik wil niet het risico lopen, al is het maar voor één dag, met deze club geassocieerd te worden', zei De Lange op radio L1.

In werkelijkheid komt Van Rey de OSF niet binnen. Tijdens een OSF-ledenvergadering, afgelopen zaterdag, werd besloten dat hij niet welkom is. 'Gezien dat besluit is De Lange dus te vroeg met zijn mening naar buiten gekomen en zou hij feitelijk op zijn schreden moeten terugkeren', aldus het OSF-bestuur, een tikje vilein.

Ergens op terugkomen, dat zal De Lange niet van plan zijn. Hij brak preventief met de OSF. Een brief daarover verstuurde hij al afgelopen vrijdag aan de voorzitter van de Eerste Kamer.

Waarom die vastberadenheid? Met het bestuur van de OSF is De Lange al ruim een jaar gebrouilleerd - dat bestuur stelde het niet op prijs dat De Lange zijn partij wegzette als een gemakzuchtig en dom clubje. Het was geen reden om de banden ook formeel door te snijden.

Een blik op de brief leert dat De Lange drie dingen belangrijk vindt: hij wil aangesproken worden met Fractie De Lange, zijn website moet worden vermeld op de website van de Eerste Kamer, en zijn e-mailadres ook. Het zou allemaal kunnen helpen bij het vergroten van de naamsbekendheid van Kees de Lange.

De Lange benadrukt steeds dat hij verschrikkelijk integer is. Te integer voor 50Plus, de eerste politieke partij die hij de rug toekeerde. En nu opnieuw te integer voor de OSF.

Maar behalve integer is De Lange toch ook een beetje ijdel. Hij laat geen kans onbenut om te zeggen dat hij als natuurkundige in de politiek tal van interessante inzichten heeft. Misschien kan deze pr-stunt hem helpen die onafhankelijke zienswijzen ook in de toekomst onder een breed publiek te verspreiden.

Senator Kees de Lange Beeld ANP
Senator Kees de LangeBeeld ANP
Jos van Rey tijdens zijn installatie als lid van de Provinciale Staten in Limburg. Hij werd voor de Volkspartij Limburg met voorkeurstemmen gekozen. Beeld anp
Jos van Rey tijdens zijn installatie als lid van de Provinciale Staten in Limburg. Hij werd voor de Volkspartij Limburg met voorkeurstemmen gekozen.Beeld anp

Eerder in #binnenskamers
30 april
· Edith Schippers is het kwijt

29 april
· Krol wil zijn stoel terug

24 april
· Achter de schermen van het BBB-akkoord

undefined

In #binnenskamers bloggen onze Haagse redacteuren over de grote en de kleine politiek. Ze geven een eerste duiding bij de actualiteiten, delen opmerkelijke observaties en schetsen het waarom van het spel en van de knikkers. De laatste updates vindt u op volkskrant.nl/politiek.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden