Column
Bijna niemand houdt van steenkool
Is het niet wonderlijk? De hele wereld denkt dat sluiting de uitstoot drastisch zal verlagen, maar wij bewijzen hier even het tegendeel.
ING kondigde gisteren aan te zullen stoppen met de financiering van kolencentrales en -mijnen. Europa's grootste verzekeraar, Allianz, kondigde deze week aan alle investeringen in steenkool terug te halen. Eerder trok het Noorse nationale investeringsfonds al 8 miljard dollar terug uit de kolenindustrie. Zelfs zakenbank Goldman Sachs ziet niks meer in het zwarte goud.
Steenkolen, hoor je zowel van geld- als milieujongens, zijn toxic. Ze zijn commercieel en moreel giftig - ze vormen de grootste klimaatbedreiging. Dat is geen vaststelling van Greenpeace, maar van de OESO, de organisatie waarin 34 rijke landen economisch samenwerken.
Maandag pleitten in Trouw 64 hoogleraren voor sluiting van de elf Nederlandse kolencentrales. Dinsdag was het meteen raak: de centrale in Borssele ging dicht. Niet vanwege de geleerde oproep, maar omdat er een dode was gevallen. Naar schatting bedraagt het aantal mensen dat jaarlijks overlijdt door de uitstoot van de duizenden kolencentrales in de wereld achthonderdduizend. Maar de dode in Borssele is een concreet geval - die anderen zijn een abstract getal.
Dinsdag lanceerden Diederik Samsom en Jesse Klaver hun idee voor een gezamenlijke klimaatwet, die op termijn moet leiden tot sluiting van de kolencentrales. Donderdag stemde de Tweede Kamer voor 'gefaseerde sluiting'. Weliswaar stond er in de motie geen datum waarop die gerealiseerd moet zijn, maar het was toch een helder politiek gebaar.
Komen we nu bij de argumenten van de tegenstanders.
1. Zonder kolencentrales kan er geen biomassa meer worden bijgestookt in de kolencentrales. Zo halen we in 2020 nooit 16 procent energie uit hernieuwbare bronnen.
2. In 2014 zijn er voor in totaal 5,7 miljard euro drie nieuwe kolencentrales geopend. Sluiten is zonde van het geld.
3. Als we zelf geen vieze energie meer kunnen opwekken, moeten we die in het buitenland kopen van producenten die nog veel viezer zijn dan die van ons.
De argumenten van VVD en CDA, de belangrijkste tegenstanders van sluiting, komen erop neer dat het dichtgooien van kolencentrales juist heel slécht is voor de CO2-uitstoot. Sluiting van zal volgens liberalen en christen-democraten tot een hógere CO2-emissie leiden. Is het niet wonderlijk? De hele wereld denkt dat sluiting de uitstoot drastisch zal verlagen, maar wij bewijzen hier even het tegendeel.
Ik ben benieuwd wie dat baanbrekende inzicht volgende week op de klimaattop in Parijs naar buiten zal brengen.
En dan moeten we de energiebedrijven ook nog compenseren - dat geld gaat af van de subsidies op windmolens en zonnepanelen waardoor we nóg verder achter gaan lopen.
Je zou uiteraard ook kunnen zeggen dat we na sluiting géén smerige energie gaan importeren maar schone en dat we ter compensatie van die 1,2 procent biobijstook iets anders verzinnen. Je zou kunnen beweren dat die energie-reuzen niet zo stompzinnig hadden moeten zijn hun miljarden tóch weer in kolenstook te steken.
Sinds gisteren weten we dat 2 graden maximale temperatuurstijging voor het gevaarlijk gaat worden te optimistisch was: het is 1 à 1,5 graden.
Het besef dat we daarom steenkool niet moeten opstoken maar in de grond moeten laten zitten, begint nu zelfs door te dringen tot instanties die tot voor kort geen seconde wakker lagen van de opwarming. Maar hier zijn er nog altijd politici die de boel traineren en zich laten gebruiken door de steenkoollobby - want anders valt hun gedrag niet te verklaren.
