Bijna alles mag weer in de trein − en toch blijven reizigers weg

Op de centraal stations van Amsterdam en Utrecht kon je voor de virusuitbraak tussen 7.30 uur en 8.30 uur over de hoofden lopen. Maar net als in de afgelopen veertien weken was woensdag in de stationshal, op de perrons en in de treinen amper een handvol reizigers te vinden. Op Amsterdam CS liepen rond 8.00 uur vanochtend even meer blauwe NS-uniformen rond dan forensen in hun dagelijkse kloffie.

Hoe stil het woensdag nog was, bleek wel toen de Intercity van 08.04 uur van Amsterdam naar Maastricht zonder opgaaf van redenen werd opgeheven. Normaal leidt dat op een toeloop naar de intercity zuidwaarts van twaalf minuten later, met veel gedrang voor de deuren. Nu voegden zich een handvol ‘gestrande’ passagiers zich bij het handjevol dat op de trein naar Heerlen stond te wachten.

De firma ThyssenKrup was woensdag net als in de dagen ervoor nog druk bezig met de roltrap die op Amsterdam CS leidt naar perron 1 en 2. Dat is opmerkelijk, want op die perrons komen treinen aan op weg naar twee van de drukste bestemmingen: Utrecht, knooppunt voor reizen naar elders in het land, en Zandvoort, waar het strand ligt. ‘Ze nemen de tijd’, signaleert een forens die nu moet omlopen. ‘Het kan kennelijk.’

Het aantal reizigers is de afgelopen weken wel toegenomen, zegt een woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen. Direct na het begin van de lockdown, halverwege maart, slonk het aantal reizigers van 1,3 miljoen naar 110 duizend, minder dan 10 procent. Inmiddels ligt de bezettingsgraad tussen de 25 en 30 procent.

Verdwenen ochtendspits

De ochtendspits is verdwenen, constateren NS’ers. ‘Je ziet het de laatste weken drukker worden na 9.00 uur’, vertelt hoofdconducteur Xander Philips (44) bij de toegangspoortjes van Utrecht CS. ‘Dat zijn toch de dagjesmensen die op stap gaan.’ Druk vindt Philips het nog steeds niet. ‘Normaal ben ik wel even bezig om van het ene naar het andere eind van een trein te komen, met de kaartjescontrole. Nu ga ik er als een speer doorheen.’

Van alle maatregelen die de afgelopen maanden werden afgekondigd voor de trein en de rest van het openbaar vervoer, resteert er nog maar eentje: het dragen van een mondkapje in trein, bus, tram, metro en op de pont blijft verplicht. De groene stickers die begin juni in de trein bij de stoelen aan het raam werden geplakt om aan te geven dat reizigers alleen daar mochten zitten, blijven nog even zitten, zegt de NS. ‘Die plekken hebben nog steeds de voorkeur.’

Gisteren werd bekend dat na de invoering van verplichte mondkapjes op 2 juni 120 boetes zijn uitgedeeld aan passagiers die er geen droegen. De voorzitter van de brancheorganisatie OV-NL, Pedro Peters, zei tegen NU.nl dat uit een onderzoek in de provincie Utrecht bleek dat gemiddeld 5 tot 6 procent van de reizigers in een trein of bus geen mondkapje droeg. Bij het uitstappen deed 12 procent het beschermingsmiddel te vroeg af. De komende tijd wordt de controle opgevoerd, waarschuwt Peters.

Nog een versoepeling van het coronaregime op het spoor: de fiets mag weer mee de trein in. De NS vraagt reizigers dat wel van tevoren te melden via de app, zodat ze kunnen zien of er nog wel plek is. Dat kan tot vijftien minuten voor vertrek. Op het snel toelaten van de fiets had reizigersvereniging Rover aangedrongen. Nu meer Nederlanders vakantie vieren in eigen land, moeten de reismogelijkheden voor mensen zonder auto niet worden beperkt, aldus de vereniging.