Nieuws
Bijna 3 miljard winst in 2022 voor Rabobank, die fors investeert in witwasbestrijding
De Rabobank boekte het afgelopen jaar 2,8 miljard euro winst, ondanks de Russische invasie van Oekraïne, de daaropvolgende inflatie en energiecrisis, en het tumult in de Nederlandse landbouwsector.
Dat maakte de bank donderdag bekend bij de presentatie van haar jaarcijfers. De nettowinst ligt bijna een kwart lager dan in 2021. Dat komt vooral doordat de bank zich na de Russische invasie van Oekraïne terugtrok uit Rusland en zich indekte tegen potentiële tegenslagen door de kredietvoorzieningen te verhogen.
Overheidsmaatregelen om de grauwe economische vooruitzichten te verbeteren gaven de winstgevendheid van de financiële dienstverlener vorig jaar een aanzienlijke duw in de rug. De renteverhoging van de centrale banken om inflatie te temperen maakte dat de nettowinst hoger uitpakte. Datzelfde geldt voor de overheidssteun om hoge energierekeningen en koopkrachtverlies te dempen.
Wel maakte Rabobank in 2022 iets meer kosten dan het jaar daarvoor, vooral om de haperende witwasbestrijding op orde te krijgen. Zo werd het aantal medewerkers dat witwassen moet voorkomen vorig jaar uit met 2,5 duizend uitgebreid. Het tekortschieten van de de witwasbestrijding is al jaren een hoofdpijndossier.
Mogelijke megaboete
Na een melding van de Nederlandse Bank (DNB) begon het Openbaar Ministerie eind vorig jaar een strafrechtelijke onderzoek naar de Rabobank. De bank zou onvoldoende hebben gedaan om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen. Vergelijkbare strafzaken tegen concurrenten ING en ABN Amro resulteerden eerder in miljoenenschikkingen.
Ook internationaal is het vizier van toezichthouders afgesteld op het Rabo-hoofdkantoor in Utrecht. Zo hangt de bank een megaboete boven het hoofd in Europa. De Europese Commissie verdenkt Rabobank ervan jarenlang geheime deals te hebben gemaakt met Deutsche Bank over de handel in obligaties, leningen die zijn uitgeschreven door overheden. De boete voor zulke kartelvorming kan oplopen tot 10 procent van de bancaire jaaromzet.
Nieuwe topman
Kort na het nieuws over het strafrechtelijke onderzoek trad de nieuwe topman Stefaan Decraene aan. De Belg moet een nieuwe richting uittekenen voor de langere termijn. Door de stikstofcrisis ziet de Nederlandse landbouw zich gedwongen ingrijpend te veranderen. Dat betekent dat de Rabobank, van oorsprong een Boerenleenbank, niet stil kan blijven zitten.
De bank is in marktaandeel de op een na grootste van het land en hoofdfinancier van de Nederlandse landbouwsector. Zo’n 85 procent van de Nederlandse voedsel- en agribedrijven heeft er leningen, samen goed voor 35 miljard euro.
Maar intensieve landbouw met een nadruk op schaalvergroting – veelal gefinancierd met Rabo-leningen – kan niet lang meer allesoverheersend zijn, is de dominante gedachte in Den Haag. Over die veranderingen zitten politieke partijen, boeren, en de bank momenteel aan tafel in de hoop binnenkort een landbouwakkoord te sluiten.
Schulden boeren kwijtschelden ‘geen oplossing’
De Tweede Kamer wil dat banken bijdragen aan de oplossing van de stikstofproblematiek en landbouwminister Piet Adema (ChristenUnie) onderzoekt of hij banken kan aanzetten om leningen aan boeren met 10 procent te verlagen. Dat zou boeren meer financiële armslag geven om hun bedrijfsvoering te verduurzamen of hun bedrijf op te doeken.
Voor de Rabobank zou dat een kwijtschelding van 3,5 miljard euro betekenen – een bedrag dat ongeveer gelijkstaat aan de netto jaarwinst over 2021. Financiële topman Bas Brouwers voelt daar niks voor. ‘Kwijtschelden van schulden is geen passende oplossing’, vindt Brouwers. ‘Dat zet de fundamenten van het bankwezen op z’n kop’, zegt Brouwers in gesprek met de Volkskrant.
Volgens de CFO draagt de Rabobank wel degelijk bij aan de transitie naar een duurzamere landbouw. ‘We hebben veel mensen en middelen ingezet om boeren die de transitie willen maken te helpen met advies, leningen, rentekortingen, en uitstel van aflossing.’
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) streeft naar 15 procent biologische landbouw in 2030. Momenteel wordt op slechts 4,4 procent van de Nederlandse landbouwgrond biologisch geboerd, onder meer omdat het financieren van een overstap naar biologisch landbouw voor veel boeren een probleem vormt.
